Dawno temu Prymas Tysiąclecia Kard. Stefan Wyszyński powiedział do ludzi kultury: „Życzę wam, aby przez wasze pulchrum (piękno ) promieniowało bonum (dobro) i verum (prawda ).
Czy dzisiaj w wolnej Polsce, dla której powstania tak wiele robił Prymas Tysiąclecia jest w kulturze narodowej verum, bonum i pulchrum?

Prawda i dobro zostały usunięte z kultury. Piękna chyba jakoś w niej też nie widać. Nikt dziś nie mówi o kulturze narodowej bo takiej po prostu chyba w zasadzie nie ma.
To, co z niej pozostało kołacze się gdzieś poza marginesem świadomości zbiorowej. Kulturę narodową zastąpił... Big Brother,Bar, Trzy serca, Kiepscy, Harry Potter i różne amerykańskie książki i filmy „dla kucharek.
Mamy wolną Polskę, ale nie skończyły się „bolesne udręki Ojczyzny”.

Czy państwo powinno wspierać wielką sztukę będącą nośnikiem uniwersalnych wartości, która stanowi kontynuację narodowej estetycznej i kulturowej tradycji.

A może powinno wspierać sztukę poszczególnych grup społecznych reprezentujących różne opcje religijne, intelektualne, kulturowe ?

A może tylko wtedy powinno wspierać gdy nie pozostaje to w sprzeczności z dobrem wspólnym i nie godzi w dobro innych obywateli.

A może powinno być cenzorem albo promotorem a może tylko biernym obserwatorem. A może w dziedzinie kultury i sztuki powinno bardziej oceniać i wybierać.

Może wtedy byłoby lepiej?

awe

Simone Weil cyt. „Chciałabym zniknąć, aby te rzeczy, które widzę, stały się doskonale piękne przez to samo, że nie będą już rzeczami, które ja oglądam”

Piękno - zetknięciem się dobra z władzą odczuwania
Dobro - nie idź do bliźniego dla Boga, ale bądź tym, którego Bóg wysyła do bliźniego
Prawda - zetknięcie się dobra z inteligencją

Są ludzie żyjący pośród nas tak delikatni, że ogarnia człowieka miłe wrażenie, iż spotkało się kogoś nie z tego świata. Współczesny świat „krzyczy” – domaga się wolności od …… czego? pewnie od „postępu”, który w szalonym biegu dehumanizuje świat.
Czy piękno , dobro i prawda są wystawione na półkach i mają swoją cenę? Czy człowiek kulturalny tzn. – no, właśnie co to znaczy?
Simone Weil uważa, że człowiek „używając” cokolwiek i w jakikolwiek najbardziej nawet delikatny sposób „pożądając” zagarnięcia do siebie tego, co zostało mu dane i w ten sposób niszczy istotę daru. Niesamowite jest to spostrzeżenie S. Weil.
Rajski ogród w którym panowała harmonia – czyli dobro, został zburzony. Zgliszczami raju w naszym sercu jest pożądanie. Ono zniekształca wszystko na co patrzymy i czego dotykamy. Zniewolenie prawdy, dobra i piękna rodzi dysharmonię.

„Czyżby miłość Boża słabsza była w walce z wrażliwością niż egoizm?” – to kolejna myśl S. Weil

Czy kultura jest czymś nabytym czy wrodzonym?

Kultura jest sposobem życia człowieka rozumiejącego siebie i świat cechuje się poszanowaniem drugiego człowieka ale też ma szerszy zakres. Jeśli szacunek dla drugiego człowieka wypływa z wnętrza z potrzeby z empatii to znaczy, że wychowanie tego człowieka oparte było na zasadach poszanowania godności zgodne z wartościami które dominowały w procesie wychowania.

Mów się, że ktoś jest kulturalny ponieważ w miejscach publicznych zachowuje się poprawnie. Przestrzega konwenansów i nie wychyla się poza ogół. Myślę, że to nie jest do końca prawdą. Kultura to jak pisała S. Weil jest żywym uczestniczeniem w rzeczywistości tego świata - jednak będąc nogami na ziemi a głową w niebie. Nie jest kulturalną osoba ten, kto przyjmuje pozę człowieka dobrze wychowanego zakładając „odświętne” ubranie a wraz ze ściągnięciem go powraca do codziennych zwyczajów „nie na pokaz”.

Człowiekiem prawdziwie kulturalnym jest ten, kto wszędzie i z każdym człowiekiem w każdej okoliczności – potrafi zobiektywizować zaistniała sytuacje i wybrać „dobro”

Ponownie przychodzi mi na myśl Papież który w parlamencie „zniósł” zniewagę pana Jakimowicza //i ile pamiętam dobrze to nazwisko//
Ile w tym krótkim zetknięciu się dwóch panów na oczach całego świata było przeciwności. Ile pozostało nauki i refleksji. Ilu żydów w tym pan Wais przeżyło coś bardzo głębokiego i wielu z nich w późniejszych komentarzach tej sytuacji spontanicznie wyraziło swój podziw dla Papieża, który dał i pokazał wielka lekcje pokory. Człowiek kulturalny jest człowiekiem pokornym.

Myślę, ze jest wielu ludzi, którzy nie krzyczą i nie rozpychają się łokciami ze swoja racją a pozostawiają osądowi „obserwatorów”. Dają „świadectwo”, które zostaje jako osobiste przeżycie nam wszystkim wzbudzając tym podziw i chęć do naśladowania.

Mam nadzieje, że tych ludzi jest więcej wbrew pozorom, ale oni się nie „reklamują”.