Z logicznej konieczności

Bo ja wiem? Mniejsza o to, chodzi o zasadę, tj. o to, czy sama kwestia istnienia w ogóle podchodzi pod logikę, czy też nie ma z nią nic wspólnego: coś istnieje, bo istnieje i tyle, logika nie ma z tym nic wspólnego. Wówczas rzeczywiście: istnienie można badać wyłącznie empirycznie - chcąc wiedzieć, czy coś istnieje, musimy sprawdzić, czy istnieje; jeśli istnieje, to istnieje, a jak nie, to nie.

Nie – to jest akurat kluczowe. Logika na przykład nie jest w stanie stwierdzić, co to jest prawda – wartość prawdy lub fałszu trzeba przypisać orzeczeniom prostym poza logiką, zanim w ogóle się siądzie do analizy orzeczeń złożonych. Podobnie, jeśli na przykład stwierdzam, że 2+2=4, to naprawdę odwołuję się, za pośrednictwem pandemonium Sellfridge'a, do konstrukcji własnego mózgu, a że nie jestem wariatem, stwierdzam empirycznie, rachując to i owo w świecie, i porównując wyniki.

Rzuciłem okiem, ale mam wrażenie, że jest to raczej niepotrzebne komplikowanie i ubarwianie czegoś, co dałoby się powiedzieć znacznie prościej, tyle, że wtedy zabrzmiałoby zbyt banalnie i nie dałoby się z tego napisać książki

Z wrażeniem polemizować trudno. : )

Nie ma czegoś takiego. Ponieważ logika w ogóle nie zajmuje się bytami ani istnieniami, tylko zdaniami.

Logika to maszynka, która przekształca zdania. Kropka. Może tylko orzec, że z zestawu zdań ometkowanych przez nas, jedne jako prawdziwe, inne jako fałszywe, wynika, że jakiemuś innemu zdaniu trzeba przypisać metkę prawdziwości lub fałszywości. Albo że zestaw zawiera sprzeczność. Tylko tyle. "Logiczna konieczność" to konieczność zachodząca pomiędzy zdaniami, a nie pomiędzy zdaniami a rzeczywistością (bytami, istnieniem itd.).

W ogóle, jest taka kapitalna krótka scenka w Pogromcach Duchów, gdzie Spenglerowi wychodzi duch na mierniku przyłożonym do przypadkowo mijanego człowieka i on w końcu empirycznie sprawdza palcem...

A jeżeli jakieś zdanie, zawierające stwierdzenie, że coś "istnieje" ometkujemy (z dowolnego powodu) jako "prawdziwe" i wyjdzie nam, że jakieś inne zdanie, zawierające stwierdzenie, że coś innego "istnieje" jest również "prawdziwe"?

A po drugie: czy nie wynika z tego przypadkiem, że nie można stosować argumentu o nieistnieniu Boga na mocy logicznej konieczności? Bo przecież to tylko odwrócenie parametrów. Czy może istnieć taka logiczna konieczność, żeby Bóg nie istniał?

Wówczas, oczywiście, należy przyjąć, że jest ono prawdziwe *). Jeśli przyjmuję, że prawdą jest, iż jednorożce mają na czole róg i że istnieją, to za prawdę muszę uznać, że róg jednorożca istnieje. W tym samym znaczeniu słów "jednorożec", "róg" oraz "istnieje" w obu stwierdzeniach. Logika jako maszynka do przekształcania zdań nie zabrania używania w zdaniach orzeczeń o istnieniu, osobną kwestię stanowi znaczenie oraz implikacje takich orzeczeń.
Owszem. Z jednym zastrzeżeniem: jeśli konkretne zdania wejściowe opisujące Boga są sprzeczne. O nieistnieniu orzeka wówczas nasze kryterium, mówiące, iż rzeczy logicznie sprzeczne nie istnieją. Natomiast samą logiką nie można wykluczyć istnienia rzeczy niesprzecznych.

_____
*) albo zweryfikować i zmienić metkowanie wejściowego zdania, jeśli wynik okazuje się niezgodny z innymi naszymi zdaniami, których nie wrzuciliśmy do maszynki logicznej, nie podejrzewając, że będą mieć znaczenie.

Czyli wówczas należy uznać, że róg jednorożca istnieje na mocy logicznej konieczności - a nie na mocy empirii.



A co to jest za kryterium? Bo przyjmując je przyjmujemy zarazem, że logika jednak w jakimś stopniu "dotyka" rzeczywistości. Chyba że uznamy, iż nie ma logicznej konieczności, by rzeczy logicznie sprzeczne nie istniały.

Tak. W hipotetycznym świecie, gdzie istnieją jednorożce, nie w naszym. Gdyby istniały w naszym, wowczas cały implikujący istnienie rogu opis jednorożca wzięty byłby z empirii.

Właśnie to jest źródłem zdziwienia rozmaitych ścisłonaukowców badających świat. Ale co to znaczy: logicznie niesprzeczne? To znaczy: wyrachowane przez mózg. A więc przez element świata...

Krótka lekcja czytania ze zrozumieniem i powstrzymywania się od wycinania wyjaśnień przy cytowaniu:
Logika nie wyznacza znaczenia słowa "istnieć". Gdybyśmy na podstawie empirii przyjęli za prawdziwe zdanie o istnieniu jednorożca, jako rzeczy poza naszymi myślami, to we wniosku jego róg istniałby w ten sam sposób. Jeśli przyjmujemy za prawdziwe istnienie jednorożca jako idei w naszych głowach, to w zdaniu wynikowym jego róg w takim samym znaczeniu istnieje - w naszych głowach.

To jest kryterium praktyczne używania rozumu. Jeśli przyjęlibyśmy, że mogą istnieć rzeczy sprzeczne, choćby to były tylko byty myślowe (idee, pojęcia w głowie), wówczas i tak nie moglibyśmy ich używać w żadnym rozumowaniu. Ponieważ "ze sprzeczności wynika cokolwiek", więc rozwaliłyby nam możliwość logicznego rozumowania, gdybyśmy je do niego dopuścili.

Żeby stwierdzić że coś nie istnieje bo narusza zasadę sprzeczności: "nieprawda, że zarazem p i nie p", trzeba dokonać interpretacji czyli przyporządkować zmiennej p jakiś element rzeczywistości. Ale owa interpretacja leży poza logiką i jest w sferze empirii. Logika zajmuje się tworzeniem języków sformalizowanych i pozwala nam jedynie stwierdzić czy opis (czyli coś co dzieje się w języku) jest poprawny – niesprzeczny, ale nie mówi nam czy jest prawdziwy. Zatem nie ma logicznej konieczności, by rzeczy istniały lub nie istniały.

No tak, ale jest jednak jakiś wyjściowy punkt rozumowania, Może opierać sie na czymś istniejacym realnie, albo na postulacie, który nie ma potwierdzenia w empirii. Nieraz, jak np. w teologii, jest wiele punktów wyjsciowych będących de facto postulatami i wtedy rozumowanie jest logiczne tylko pomiędzy tymi punktami. Przejścia od punktu do punktu są juz poza logiką.