Przypomniało mi się czyjeś celne zdanie, które podam, bo przywołana przez Rabarbara Księga Hioba bywa nierozumiana; na przykład Bóg gani przyjaciół Hioba, że nie mówili prawdy o Nim (Bogu) tak, jak mówił Hiob... - no, ale i Hiob mówił dziwne rzeczy o Bogu: że np. On jest winien jego niedoli...
I na to ktoś tak odpowiedział:
Przyjaciele Hioba mówili O Bogu, a Hiob mówił DO Boga - i On to wyżej cenił, nawet, jeśli nie było to idealnie prawdziwe... (kwestia relacji z Bogiem, jaką Hiob miał, była cenna w Jego oczach i jest to dla nas wskazówka, jak żyć).

Ciekawe, co miał na myśli autor tej księgi w Koh 10,2: "Serce mędrca skłania się ku prawej stronie, a serce głupca ku lewej".
Czy chodzi o to, że tak jak bodaj większość mieszkańców północnej półkuli, starożytni Żydzi uznali za właściwy kierunek od lewej do prawej jako ten, w którym z punktu widzenia obserwatora - patrzącego na południe - porusza się słońce po niebie?
W świetle tego, ciekawe, że hebrajski alfabet jest pisany i odczytywany od prawej do lewej - co zresztą ułatwia pisanie osobom leworęcznym, bo nie zasłaniają dłonią tego, co zapisują. Tak samo jak alfabet arabski. Odwrotnie niż większość znanych alfabetów (zaś np. mongolskie pismo było zapisywane pionowo).
Jak zatem należy interpretować Koh 10,2?

Zagadkowe zdanie, które sam spróbowałeś rozszyfrować...
Może na bazie tego wersetu ktoś wpadł na pomysł, aby polityków dzielić na prawicę i lewicę?
Kontekst Koh 10,2 raczej nie pomaga, bo są tam luźne myśli na różne tematy i trudno je łączyć w całość, aby pojąć, o co chodzi w Koh 10,2 - więc sięgnę do biblijnych komentarzy, bo nie chcę czegoś wymyślać, a chcę sam to zrozumieć...

Ale wcześniej patrzę na różne przekłady: https://biblia.apologetyka.co/read i raczej wszędzie brzmi to podobnie; może ten przekład nieco odbiega od ogółu:

Koh 10,2 SNP (EIB Przekład Literacki [2018])
(2) Serce mądrego kieruje go ku stronie bezpiecznej, [56] serce głupiego ku nieprzemyślanej. [57]

----
są przypisy:
[56]ku stronie bezpiecznej, hbr. לִימִינוֹ: idiom:ku stronie prawej.
[57]Lub: lewej.

Komentarze:
BIBLIA JEROZOLIMSKA - Kaznodziei 10:2
10.2 Tak dosł. W BJ: „Mądry kieruje się właściwie, / szaleniec idzie krzywo”.

BIBLIA POZNAŃSKA - Kaznodziei 10:2
Prawica i lewica oznaczają postępowanie prawe lub przewrotne, prowadzące do szczęścia lub nieszczęścia (por. Mt 25,33).
Serce - uosobienie rozumu.

KOMENTARZ HISTORYCZNO-KULTUROWY - Kaznodziei 10:2
Prawa i lewa strona.
Chociaż nie ma wątpliwości, że na Bliskim Wschodzie oraz w Izraelu prawa strona była uważana za miejsce zaszczytne i najlepiej chronione, nic nie wskazuje, by z lewą łączyło się coś z natury negatywnego, słabego lub złego. Ustępowała prawej stronie jako mniej zaszczytna, była też nietypową pozycją do ataku. Głupiec wybiera ścieżkę bardziej niebezpieczną i dającą niższą pozycję.
-------------------
Mógłbym jeszcze zapytać ChatGPT, ale przyjdzie george45 i będzie psioczył, to nie dam mu tej satysfakcji; chyba, że chcesz przesunięcie_ku_zieleni? (albo sam zapytaj).

Mam pod ręką, i aby się nie zagubiło, to podaję, co o Koh 10,2 napisał czat-gpt:

Werset z Księgi Koheleta 10,2: „Serce mędrca skłania się ku prawej stronie, a serce głupca ku lewej” jest jednym z wielu biblijnych wyrażeń, które wykorzystują metaforyczne obrazy do przekazania głębszych duchowych i praktycznych prawd. Zrozumienie tego wersetu wymaga uwzględnienia symboliki używanej w Biblii oraz kontekstu, w jakim został napisany. Oto kilka możliwych interpretacji:

---

1. Symbolika „prawej” i „lewej” strony
- Prawa strona w Biblii symbolizuje to, co dobre, sprawiedliwe i właściwe. Jest często związana z Bożym błogosławieństwem, mocą i mądrością. Przykłady:
- Jezus zasiada po prawicy Boga (Mk 16,19).
- Owce w przypowieści o Sądzie Ostatecznym są ustawiane po prawej stronie, jako ci, którzy odziedziczą Królestwo (Mt 25,33).
- Lewa strona symbolizuje słabość, grzech, błędy lub brak rozwagi. W tradycyjnej myśli żydowskiej i wielu kulturach antycznych prawa strona była „lepsza” – lewa zaś kojarzyła się z tym, co niefortunne lub niepożądane.

W tym kontekście werset Koheleta może wskazywać, że mędrzec wybiera dobre i właściwe ścieżki życia, natomiast głupiec kieruje się ku tym, które prowadzą do upadku.

---

2. Symbolika serca
W biblijnym języku „serce” to więcej niż siedziba uczuć. W kulturze starożytnego Bliskiego Wschodu było ono uważane za ośrodek:
- Myślenia i rozumu,
- Woli i decyzji,
- Moralności.

Kiedy Księga Koheleta mówi o „sercu mędrca” i „sercu głupca”, odnosi się do ich zdolności podejmowania decyzji i postawy wobec życia. Mędrzec kieruje swoje serce w stronę tego, co jest zgodne z Bożą mądrością, podczas gdy głupiec wybiera drogi sprzeczne z Bożym porządkiem.

---

3. Praktyczny wydźwięk wersetu
Werset można odczytać jako wezwanie do rozważnego podejmowania decyzji i kierowania się mądrością w życiu codziennym. Mędrzec to ten, kto rozpoznaje, co jest dobre, i konsekwentnie działa w sposób zgodny z tym wyborem. Głupiec natomiast pozwala, by jego życie było chaotyczne, nierozważne i skupione na tym, co prowadzi do zguby.

---

4. Interpretacja w kontekście literackim Księgi Koheleta
Księga Koheleta jest refleksją nad przemijalnością życia i poszukiwaniem tego, co ma trwałą wartość. Ten werset wpisuje się w ogólną tematykę kontrastu między mądrością a głupotą, które są częstym tematem w literaturze mądrościowej (np. w Księdze Przysłów).
- Mądrość to nie tylko wiedza, ale także umiejętność życia w harmonii z Bożym porządkiem.
- Głupota prowadzi do nieporządku, upadku i straty sensu życia.

---

5. Aktualne znaczenie dla współczesnych czytelników
Dla współczesnego chrześcijanina werset może być przypomnieniem, by kierować się w życiu mądrością Bożą, a nie impulsywnymi decyzjami, emocjami czy pragnieniami. Można go odczytać jako wezwanie do:
- Rozważnego podejmowania decyzji w oparciu o naukę Chrystusa.
- Unikania dróg prowadzących do grzechu i duchowego zagubienia.

---

Podsumowanie
Kohelet w tym wersecie przedstawia prosty, ale głęboki kontrast: mądrość i głupota prowadzą w różne strony. Prawa strona – symbol dobra i błogosławieństwa – jest wyborem mędrca. Lewa strona – symbol chaosu i niepowodzenia – jest wyborem głupca. Współczesny odbiorca może potraktować ten werset jako wezwanie do mądrego kierowania swoim sercem i podejmowania decyzji w oparciu o Boże wskazówki.

Czy chciałbyś zgłębić któryś z tych aspektów bardziej szczegółowo?