JerzM,

1. o randze i stopnia "wiązalności" dokumentów w Kościele rzymskim nie będę dyskutował, bo to nie moja sprawa, tylko katolików. Dla mnie osobiście, jeśli powiem "zrobię to", "pójdę tam" - to jest to po prostu dla mnie wiążące, i tyle.
Jeżeli Kościół rzymski oficjalnie, w sposób sobie właściwy i poprzez uprawnione organy, stwierdza: "jest tak i tak" - to przyjmuję, że Kościół rzymski tak rzeczywiście uważa, takie jest stanowisko Kościoła rzymskiego i w taki właśnie sposób, a nie inny, Kościół rzymski interpretuje, w tym przypadku, naukę o usprawiedliwieniu. Pytanie postawione w tym wątku dotyczy tego, jak Kościół rzymski - w kontekście relacji z Kościołami reformacji - interpretuje nauczanie o usprawiedliwieniu, zawarte m.in w przytoczonych przez Autora wątku referencjach biblijnych. Taką interpretację - interpelację przedstawioną przez Kościół rzymskokatolicki jako własną, w kontekście relacji z Kościołami luterańskimi - znajdujemy właśnie we Wspólnej Deklaracji. Kwestia tego co wiążące dla katolików, sprawa roli i znaczenia Deklaracji dla stosunków pomiędzy Kościołami obu tradycji - to inna sprawa. Jak sadzę każdy - w ramach swoich kompetencji teologicznych - może mieć swoje własne stanowisko, ale będzie to stanowisko tego czy innego teologa, a nie tego czy innego Kościoła. Autor wątku pytał o interpretację Kościoła rzymskokatolickiego nauki o usprawiedliwieniu a nie w jaki sposób tacy czy inni teologowie, choćby i rzymskokatoliccy, interpretują takie czy inne zagadnienia.
To co podaje Wspólna Deklaracja nie stoi - jak rozumiem - dla Kościoła rzymskiego w żadnej sprzeczności z dogmatycznymi uchwałami Soboru Trydenckiego. Do Deklaracji dołączony jest szeroki materiał źródłowy - i są tam cytowane także uchwały Soboru Trydenckiego. Deklaracja nie miała a celu "wymyślenia" czegoś nowego, lecz po pierwsze wspólne przedstawienie całego nauczania Kościołów obu tradycji w tych sprawach, które przez wieki było uważane za uzasadnienie podziału i z drugiej strony zajęcie oficjalnego stanowiska i podsumowanie toczącego się przez 30 lat dialogu. Dlatego w kwestii zapytania o to jak Kościół rzymskokatolicki interpretuje, w kontekście relacji z kościołami Reformacji, naukę o usprawiedliwieniu - Wspólna Deklaracja jest po prostu dobrym kompendium wiedzy na ten temat, streszczającym - w sposób oficjalny i autorytatywny - stanowisko Kościoła, rzymskiego i luterańskiego, w sprawach uznanych przez nie za kluczowe w doktrynie o usprawiedliwieniu.

+++++++++++++++++++
2. Co do samej Wspólnej Deklaracji - kilka uwag co do charakteru Deklaracji i procesu jej recepcji.



Na temat Deklaracji wydano oficjalne wypowiedzi - Kościoła rzymskokatolickiego z jednej strony i Kościołów Światowej Federacji Luterańskiej z drugiej, podpisując "zobowiązujące oświadczenie" w 1999 r w Augsburgu, pomiędzy Kościołem katolickim i Światową Federacją luterańską. Ale po kolei.

Wspólna Deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu była przygotowywana przez wiele lat przez przedstawicieli Kościołów luterańskich i przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego. Działali nie z własnej inicjatywy i nie we własnym imieniu, tak jak w przypadku innych dokumentów dialogu międzykościelnego w ciągu minionych 30 lat. Do tej pory wypracowane dokumenty dialogu były ogłaszane nie przez właściwe organy obu Kościołów lecz publikowane autorytetem powołanych przez nie Komisji i przedkładane Kościołom do refleksji. Wspólna Deklaracja ma zupełnie inny charakter i inny był tez tryb pracy nad nią - nie jest dokumentem Komisji powołanej przez odpowiednie organy obu stron - tak jak inne dokumenty dialogu bilateralnego luterańsko-rzymskokatolickiego, lecz jest Wspólną Deklaracją ŚFL i Kościoła rzymskokatolickiego. Nie jest nawet dokumentem Rady ds JCh, lecz "Kościoła katolickiego i ŚFL", choć Rada ta, razem z Kongregacją Nauki Wiary ze strony rzymskokatolickiej bezpośrednio koordynowała i konsultowała przebieg prac, (przykladowo Kongregacja Nauki Wiary regularnie zgłaszała w czasie prac nad Deklaracją swoje uwagi i propozycje konkretnych zmian w tekście). Zresztą warto pamiętać, iż dykasterie Kurii Rzymskiej są organami za pomocą których osobiście swoja władzę w Kościele rzymskim wykonuje Summus Pontifex, a nie działają na mocy swojego autorytetu. Z mocy zaś samego prawa (Pastor bonus) wszystkie decyzje i oficjalne wypowiedzi Rady w relacjach do innych Kościołów muszą mieć aprobatę papieża.

Deklaracja została ukończona w 1997 r, a następnie poddana procesowi recepcji w obu Kościołach, celem "wydania zobowiązującej akceptacji" przez obie strony. Proces recepcji wygląda różnie w obu tradycjach. Dla Kościoła rzymskiego była to praca poszczególnych dykasterii Kurii, prace na tym etapie prowadziła głownie Kongregacja Nauki Wiary przy współpracy z Radą ds Jedności Chrześcijan a ostateczną aprobatę należała do papieża. (Nawiązując do Twoich uwag dot. kard. Dullesa. Nie znam jego kompetencji i nie zamierzam w żadnym wypadku ich kwestionować, ani się na ich temat wypowiadać. Jedynie trzeba zwrócić uwagę na fakt, że członkami każdej dykasterii Kurii są kardynałowie i biskupi, wybrani wyłącznie przez papieża, z uwagi na ich uznane w Krk kompetencje, a nie ze względu na ich brak. Nie mam żadnych podstaw by a priori podważać ich kompetencje w Krk.
Ze strony luterańskiej proces recepcji polegał na synodalnej akceptacji w poszczególnych Kościołach członkowskich i ostatecznej decyzji rady ŚFL.
Temu procesowi recepcji towarzyszyły dyskusje i prace teologów, uniwersytetów, instytutów teologicznych czy odpowiednich gremiów kościelnych. Przytaczane glosy tak po stronie katolickiej jak i luterańskiej pochodzą z tej właśnie dyskusji. Tej dyskusji w samych Niemczech można zebrać kilka tomów, wśród nich są różne wypowiedzi, także krytyczne, na tym właśnie polega dyskusja. Zwróciłbym uwagę na jedno. Zasadniczo krytyka - co można przeczytać choćby w linkowanym przez Ciebie głosie teologów niemieckich - nie tyle dotyczyła teologicznej treści czy interpretacji nauki o usprawiedliwieniu, jaka zawarta jest w Deklaracji - lecz sensowności kościelnego aktu recepcji i podpisania deklaracji bez praktycznych, zwłaszcza eklezjalnych, konsekwencji ze strony Kościoła rzymskiego. Zadaniem Kościoła nie jest prowadzenie dysput teologicznych nad takimi czy innymi pojęciami czy ideami. Głównym przedmiotem sceptycyzmu niektórych teologów i niektórych Kościołów nie była sprawa interpretacji nauki o usprawiedliwieniu zawarta w Deklaracji, lecz pytanie o znaczenie aktu oficjalnej recepcji tej Deklaracji w życiu Kościoła rzymskokatolickiego i w relacjach z Kościołami reformacji .
Te prace nad recepcją Deklaracji były prowadzone do 1999 r, i oba Kościoły w wyniku prowadzonych prac i bardzo intensywnych dyskusji dały, w sposób właściwy dla każdej ze stron, pozytywną odpowiedź na pytanie o przyjęcie Deklaracji. Ze strony Rzymu była to aprobata papieża, ze strony luterańskiej decyzja Rady ŚFL z mandatu Kościołów członkowskich.

W wyniku tych decyzji 31 października 1999 r. w Augsburgu została uroczyście podpisana Oficjalna Deklaracja Kościoła katolickiego i Światowej Federacji Luterańskiej" odnosząca się do Wspólnej Deklaracji o usprawiedliwieniu. tam czytamy;


Ta Oficjalna Deklaracja, w sposób oficjalny i zobowiązujący obie strony ostatecznie wypowiada się na temat Wspólnej Deklaracji. Do tej Oficjalnej Deklaracji dołączony jest Aneks przedstawiający w skrócie treść deklaracji o usprawiedliwieniu. Warto do tego aneksu sięgnąć.



[/b]

Nie bardzo wiem czym się podniecać - przecież deklaracja przedstawia czysto katolicki punkt widzenia na sprawę (oczywiście nie zawiera całego nauczania, tylko część wspólną z luteranami).

Jaką część nauczania zawiera to jest to jasno określone w Deklaracjach. To że zawiera katolicką naukę to jest jasne, na tym polega waga aktu, że Rzym i ŚFL nawzajem uznają że wyznawana przez obie strony odnośnie usprawiedliwienia nauka jest katolicka. Przez kilka wieków nie było to dla obu stron jasne. I tyle.

Piszę o tym bo mam wrażenie że Jerzy przytaczając fragmenty z Soboru Trydenckiego sugerował jakoby Sobór ten nauczał "zbawienia z uczynków" - a to nieprawda.



O ile wiem zbawienie z łaski było kwestionowane przez Pelagiusza na przełomie IV i V wieku, lecz Kościół potępił jego poglądy jako herezję. W walkę z pelagianizmen zaangażował się św.Augustyn.

Marku, proponuję Ci na przyszłość przy przywoływaniu zdania innych osób pisać o tym czego jesteś pewny i co jest w ich tekstach, a nie o Twoich wrażeniach, że ktoś coś sugeruje.

Jak już pisałem powyżej, najlepiej samodzielnie przeczytać Dekret o usprawiedliwieniu Soboru Trydenckiego, aby mieć zrozumienie całości tej nauki. Naprawdę szczerze to polecam - samodzielna lektura źródeł wyjaśni zainteresowanym najwięcej (Dekret o usprawiedliwieniu, Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV, WAM).
Warto wiedzieć, że katolicka nauka o usprawiedliwieniu daleka jest od jednostronnych uproszczeń. Dobre uczynki mają swoją zasługującą rolę w życiu osoby usprawiedliwionej. Oto kolejne fragmenty nauki Soboru Trydenckiego (uzupełniające cytowane we wcześniejszych wpisach):


Oczywiście przy lekturze tych fragmentów należy pamiętać, że to Jezus Chrystus udziela mocy do dobrych uczynków. Należy jednakże pamiętać także o tym, że nagroda, którą Bóg przyznaje za zasługi jest nagrodą sprawiedliwą, a nie tylko arbitralnym aktem bez żadnego powiązania ze sprawiedliwością.

Pytanie do Piotra (z ciekawości): czy cytowane powyżej fragmenty katolickiej nauki (składające się tak samo jak inne części nauczania na całą doktrynę usprawiedliwienia) są zgodne z luterańską nauką (wyrażoną w Formule Zgody)?

Zupełnie się zgadzam z Tobą Jerzy, ze warto wnikliwie czytać całość.
Po przeczytaniu całości można jednoznacznie powiedzieć :
Kościół nigdy nie głosił ( i dziś nie głosi) "zbawienia z uczynków".
Za to głosi (za św.Pawłem) "zbawienie na podstawie uczynków" - jednak to ZUPEŁNIE co innego.
Jesli idzie o "sola fide" to tym, w czym się nie zgadzamy z protestantami jest człon "sola" (podobnie zresztą jak w dwu posotałych hasłach reformacji).

[quote=MarekMRB]Piszę o tym bo mam wrażenie że Jerzy przytaczając fragmenty z Soboru Trydenckiego sugerował jakoby Sobór ten nauczał "zbawienia z uczynków" - a to nieprawda.[/quote]

Zgadza się, ze nieprawda. We Wspólnej Deklaracji Kościoły luterańskie w zobowiązujący sposób - na podstawie nauki wyłożonej w Deklaracji - właśnie to deklarują: jeżeli w ciągu wieków pojawiał się z ich strony taki osąd nauczania Rzymu, iż naucza on "zbawienia z uczynków" - to jest on dziś nieuprawniony i błędny. Podobnie "angażując zobowiązujący autorytet" oświadcza Kościół rzymski wobec strony luterańskiej. Na tym polega doniosłość kościelnego aktu jakim było wspólne podpisanie Deklaracji. A jakie będzie miał ten akt znaczenia: to zależy także w pewnej mierze od obu stron, co z "zobowiązującym oświadczeniem" uczynią.