Tradycyjny pogląd na powstanie Ewangelii jest następujący, Mateusz, Marek, Łukasz i Jan. Ewangelia Matuesza miała powstać przed rokiem 50 (A czasem podaję się że w 40), następnie miała być Ew. MK która jest najkrótsza (uważano że Mk skraca Mt). Obecnie większość Biblistów (choć nie wszyscy) jednogłośnie uznaje że pierwsza była Ewangelia Marka. Z tego ma wynikać że następne to takie tylko wynurzenia autorów dodające swoje pomysły do krótkiej Ewangelii Marka. Ponadto, uznaje się że Ew. Mt powstała po 79 roku. Co znaczy że proroctwa Jezusa w niej zawarte "spełniłby się po fakcie". Czyli MT wiedział o zniszczeniu świątyni i opisał to jako prorctwo. Oczywiście podaje się więcej argumentów za tym że MT była druga. Ale ja nie jestem znawcą tematu, więc nie będę się w to zagłębiał. Co o tym sądzicie? Znacie jakieś wartościowe prace na temat datowania Ewangelii?

Ponadto natknąłem się na taki zarzut że Ewangelista Mateusz tak redagował wydarzenia z dzieciństwa Jezusa, żeby te pasowały do narracji że Jezus to nowy Mojżesz. Np. Wydanie z Egiptu i Ucieczka Maryi i Józefa

Jest kilka teorii i chyba na 100% to się docześnie nie dowiemy tego, o co pytasz... Starożytni mieli mniejszą potrzebę datowania wszystkiego - trzeba to uznać i cieszyć się samymi treściami, np. Ewangelii, niż koniecznie znać kolejność spisania biblijnych Ksiąg w czasie umiejscowionym...

Ten pogląd przeważa zdecydowanie wśród biblistów. Nie, chodzi o różne punkty widzenia, aspekty dotyczące działalności Jezusa i jego osoby a także do kogo te ewangelie były adresowane.
Dlaczego akurat tylko te cztery ewangelie zostały uznane przez pierwotny Kościół? Przecież w pierwszym stuleciu kursowało wiele opowieści o życiu Jezusa.
Przyjmuje się dwie teorie na ten temat.
Pierwsza, w Starym Testamencie możemy zauważyć cztery główne punkty widzenia dotyczące Mesjasza i one mają swoje odzwierciedlenie w ewangeliach.
U Mateusza Jezus ukazany jest głownie jako król, u Marka jako Sługa Pana, u Łukasza przedstawione są ludzkie aspekty Jezusa i wreszcie u Jana Jezus jako Bóg.
Inni uważają ze powstały cztery ewangelie, gdyż chciano dotrzeć do czerech grup ludzi.
Mateusz napisał ewangelię dla Zydow, Marek dla rzymskich czytelników, Lukasz dla Greków, Jan dla chrześcijan żyjących w konkretnej wspólnocie.

Jeżeli jest tak ze ew. Mt powstała po 70 roku jaki druga to opisuje wydarzenia które już zaszły. Co podwaza wiarygodność Nowego Testamentu. Ponadto, ciężko jest zachowywać ustną tradycję przez 60 lat (współczesne poglądy na datowanie NT)



To pokłosie myślenia oświeceniowego



Ale zdajesz sobie sprawę że to dowodzi tylko tego że przyjęto Pisma pod z góry przyjęte tezy. Niekoniecznie mające cokolwiek wspólnego z prawdą?

Kwestia datowania powstania ksiąg biblijnych (wszystkich, lub prawie wszystkich) pokazuje olbrzymi proceder przenikania kłamstw i manipulacji do prac biblistów w okresie pooświeceniowym (nasilony w ostatnim stuleciu). Reguła tych tendencji jest taka, że odsuwa się powstanie ksiąg na jak późniejszy czas, po to by później dojść do konkluzji, że treści w nich zawarte rzekomo podlegały długiej i złożonej modyfikacji, a zatem nie są wiarygodne.

Marek rzekomo skracający Mateusza - a zatem "cenzurujący" tekst Mt - to pomysł całkowicie wyssany z palca, ale wpisujący się w narrację o niewiarygodnych ewangeliach. Całkowicie ignoruje się przy tym to, co o powstaniu ewangelii wiemy ze źródeł biblijnych i pozabiblijnych.
Od Papiasza, piszącego w początkach II w. wiemy, że Mateusz pierwotnie spisywał logia Jezusa w języku aramejskim, a później każdy kto chciał, tłumaczył je na grecki. Nie znaczy to, że aramejska wersja Mateusza pokrywała się treściowo z wersją grecką - bo ta druga była zapewne rozwinięciem pierwszej (bo obejmuje nie tylko logia, czyli wypowiedzi Jezusa, ale również narracyjną opowieść o czynach i męce Pana). Ale mogła być ta wersja aramejska jednym ze źródeł dla Mk i Łk.
Łukasz zresztą wprost stwierdza istnienie już wcześniej przynajmniej kilku chrześcijańskich opisów życia Jezusa, oraz deklaruje własny wysiłek badawczy (por. Łk. 1,1-4).
Wracając do Mt, tekst grecki okazuje się niezrozumiały, jeśli nie był poprzedzony wersją aramejską lub hebrajską. Np. Mt. 1,21 staje się zrozumiały dopiero w świetle hebrajskiej/aramejskiej etymologii imienia Jezus, co dowodzi, że mamy do czynienia z przekładem.

Współcześnie uczonym twierdzącym, że zarówno Mt, jak i Mk miały pierwowzory w języku semickim był francuski ksiądz Jean Carmignac, wybitny znawca języków biblijnych.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jean_Carmignac
Wg Carmignaca powstanie Mt i Mk należy lokować gdzieś między 30 a 50 r.
Jego tezy, całkowicie mieszczące się w spectrum rzeczowego i akceptowalnego naukowego dyskursu, spotkały się z zajadłą krytyką środowisk naukowego establiszmentu. Niemal "zadziobano" człowieka - tylko dlatego, że sprzeciwił się utartym, chociaż nie zweryfikowanym tezom. Mowa o tym w środkowej częsci tryptyku:
http://mateusz.pl/ksiazki/vm-poch/poch_06.htm

Wewnętrzna sprzeczność. Jeśli "nie wszyscy" - to nie "jednogłośnie".
"...takie tylko wynurzenia autorów dodające swoje pomysły do krótkiej Ewangelii Marka". Bezmyślnie powielasz narrację deprecjonującą Mk i Łk, zanim cokolwiek o tych księgach napisałeś. To forma manipulacji, mająca zbudować uprzedzenia u odbiorców.
Jeśli porównasz kilka relacji np. z meczu Igi Świątek, to czy jedynie najkrótszy taki tekst będzie jako tako wiarygodny, bo pozostałe to tylko "wynurzenia autorów dodające swoje pomysły" do tekstu najkrótszego?

Sądzę, że data 79 r. to literówka, bo dalej odwołujesz się do r. 70, czyli daty zburzenia Jerozolimy i świątyni, natomiast z rokiem 79 nie wiąże się nic istotnego dla tematu.
Twoja teza sugeruje, że datowanie Mt na czas późniejszy niż rok 70 wynika z uwzględnienia jakichś obiektywnych argumentów, natomiast wniosek, że Mt wiedzę o fakcie rzekomo przedstawił jako Jezusowe proroctwo - przedstawiasz jako wniosek z datowania księgi. Tymczasem jest wprost odwrotnie. Niewiara wpływowych biblistów co do możliwości przepowiedzenia przyszłości, rzutuje na datowanie przez nich księgi Mt.
W związku z tym więc spytam się wprost (proszę o konkrety):
1. Jakie fakty miałyby świadczyć, że Mt (ale też Mk i Łk) powstała po roku 70-tym?
2. Jakie szczegóły w treści Mt (lub pozostałych synoptyków) sugerują wcześniejszą wiedzę ewangelisty o fakcie zburzenia Jerozolimy?

Ja tylko mówię co twierdzą biblisci.

Co do tez Carmignac, w jaki on sposób dowiódł że Ewangelia wg. Marka powstała w 50 roku, skoro list do Rzymian datowany jest na 51 rok, a czytamy w nim że apostołowie byli pewni bliskiego przyjścia Jezusa. Zatem nie byłoby sensu spisywać Ewangelii.

1. Jednym z argumentów jest polemika z judaizmem faryzejskim. Dodatkowe treści (np. problem ze nie można wyjaśnić braku Ew. Dzieciństwa u Marka)
2. Skąd mam niby wiedzieć? Zakłada się że Mateusz opisał zburzenie świątyni w celach apologetycznych.

Papiasz pisał o języku hebrajskim (ale prawdą jest że używał on określenia hebrajski jako zamiennik do aramejskiego). Uważa się że Papiasz mógł legitymizować Piotrowe pochodzenie pisma Marka aby nadać im autorytetu. Poprawiłem Twój tekst, zwróć uwagę na ortografię i interpunkcję, bramin.

Kto to są owi "Bibliści"? Każdy z nich ma własne nazwisko, a jeśli jest poważnym naukowcem, nie musi zgadzać się w pełni z innymi. Jest wiele różnych środowisk biblistów, w zależności od kraju i denominacji, a Ty piszesz tak, jakby oni wszyscy mówili jednym głosem. Nie mówią.
Poza tym istotna jest wiara biblisty. Nikodem od Jezusa usłyszał, że jeśli nie narodzi się na nowo, nie może nawet ujrzeć królestwa Bożego (J. 3,3). A więc część biblistów, mimo posiadania odpowiedniego wykształcenia jest duchowo ślepa. Jezus ostrzegał: "Zostawcie ich! To są ślepi przewodnicy ślepych. Lecz jeśli ślepy ślepego prowadzi, obaj w dół wpadną." (Mt. 15,14)

W drugiej połowie lat 40-tych Marek (Jan Marek) uczestniczył w I wyprawie misyjnej na Cyprze wraz z Szawłem/Pawłem i Barnabą, do miejsc zamieszkiwanych przez ludność grekojęzyczną. A więc jeśli Marek wcześniej spisał swoją ewangelię po aramejsku, to rok 50 ujawnił pilną potrzebę przygotowania ewangelii w języku greckim.
Z kolei List do Rzymian apostola Pawła powstał pod koniec trzeciej podróży misyjnej, a zatem gdzieś między 58 i 60 rokiem, i zazwyczaj tak jest datowany. Jest to list poruszający wiele tematów, ale powrót Chrystusa do nich nie należy... Zapewne pomyliłeś z Listami do Tesaloniczan, albo z I listem do Koryntian.

Greka NT używa kilka różnych słów na wyrażenie pojęcia czasu. Bliskie naszemu rozumieniu jest grecki "chronos" (jak w słowie chronometr, czyli zegar). Natomiast specyficzne znaczenie eschatologiczne jest związane z czasem "kairos", który zazwyczaj stosuje się do wyrażenia "czasu krytycznego", momentu decyzji i wykazania życiowej wytrwałości. W tym sensie kairos jest aktualny w każdym pokoleniu, jako postawa życia w perspektywie wieczności.

Zburzenie świątyni było istotne dla rozwoju judaizmu rabinicznego/faryzejskiego, jednak uważani za najważniejszych rabinów Hillel i Szammaj, żyli jeszcze kilkadziesiąt lat przed Chrystusem. Polemiki z rabinami, krytyka ich nauczania i postawy miała sens również w pierwszej połowie I w. ne. i nie stanowi dowodu na późne powstanie ewangelii.

Uważam, że nie ma czego wyjaśniać. Ewangelii dzieciństwa nie znajdziesz również u Jana. U Mk nie ma też rozwiniętego rodowodu (takiego jak u Mt bądź u Łk), jest natomiast najkrótszy z możliwych - w Mk. 1,1.

Relacja ewangelistów jest bardzo powściągliwa. Jezus nie mówi wiele więcej, niż to, co zapowiedziały już proroctwa ST (np. w ks. Daniela, Jeremiasza, Micheasza itd.). W dodatku w ewangeliach zapowiedź zburzenia świątyni jest przemieszana z zapowiedziami powrotu Chrystusa, tak, że nie zawsze wiadomo, który fragment dotyczy którego wydarzenia. Ale mimo to, ostrzeżenia Chrystusa odniosły skutek.
Zagłada Jerozolimy w 70 roku nie objęła chrześcijan, bo ostrzeżeni przez Zbawiciela (Mt. 24,15-17) w porę przenieśli się do miejscowości Pella w Dekapolu. A to dowodzi, że Mateusz nie umieścił zapowiedzi zburzenia światyni po fakcie! "Bibliści" na których się powoływałeś kłamali, albo byli ignorantami, nie znającymi faktów.

Choćby Anna Świderkówna uznawała te datowania. Mimo to nie wątpiła w przekaz NT



No właśnie jeśli, poza tym jeżeli Ewangelia powstała jeszcze wcześniej to wzmacnia to mój argument. Jaki był sens pisania Ewangeli 10 lat po Jezusie skoro apostołowie wierzyli ze Jezus wróci jeszcze za ich życia?



Przedstawiasz tu zarzut ateistów że Jezus fałszywie zapowiedział swoje przyjście

Które?
Moje zastrzeżenia dotyczą przede wszystkim nazwy listu, w którym, wg Twoich słów "czytamy w nim że apostołowie byli pewni bliskiego przyjścia Jezusa".

Celem spisywania czterech ewangelii była chęć utwalenia słów i czynów Jezusa, aby mogły być one przytaczane i nauczane bez zmian i przekłamań.
Jeśli twierdzisz, iż "apostołowie wierzyli ze Jezus wróci jeszcze za ich życia" - to wskaż konkretny fragment Biblii, który masz na myśli. Jest wiele tekstów, które możesz przywoływać, i każdy z nich, po uwzględnieniu kontektu, może mieć różne wyjaśnienia. Dlatego bądź konkretny i precyzyjny.

Zburzenie Jerozolimy będzie poprzedzone znakami, które pozwolą uczniom rozpoznać jego zbliżanie się (por. Mt. 24,32-34). Właściwym działaniem będzie ucieczka (Mt. 24,16-17).
Jezus z kolei powiedział, że nikt oprócz Ojca nie zna daty Jego powrotu (Mt. 24,36), nawet Syn tego nie wie (por. Mk. 13,32) . Będzie to wydarzenie niespodziewane, które stanie się widoczne jednocześnie dla wszystkich ludzi (Mt. 24,26-27). Dlatego by być na nie przygotowanym, trzeba czuwać (Mt. 24,42-44).
Jezus nie zapowiadał swojego powrotu w określonym czasie. A więc to tylko ateiści rzekomo "wiedzą", że Jezus "fałszywie zapowiedział swoje przyjście", tzn. że nie przyszedł w czasie, w którym przyjść rzekomo obiecał. Ale nie obiecywał konkretnego terminu.

Przecież powiedział że "nie przeminie to pokolenie a to się stanie". Poza tym, mowil że gdy Ewangelia będzie głoszona wszystkim narodom, a tak jest




https://mateusz.pl/duchowosc/as-oede.htm



Nie widzisz wewnętrznej sprzeczności w tym rozumowaniu? Skoro tradycja ustna starożytności była powszechnie stosowana to nie trzeba było niczego spisywać

Tutaj wiara w rychłe przyjście Jezusa
" i rzekli: «Mężowie z Galilei, dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba" Dzieje Apostolskie 1:11

Czy w Liście św. Piotra
https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1052

I rzeczywiście, nie przeminęło to pokolenie (apostołów), gdy Jerozolima wraz ze świątynią została zburzona.

Co jest? Czy Ewangelia jest głoszona wszystkim narodom?
Jeszcze w XX w. pojawiały się informacje o odkrywaniu w dżungli Amazonii albo Nowej Gwinei czy Borneo, nieznanych dotąd plemion. Ale czy Ewangelia już odtąd była im głoszona? Przecież treść Biblii wciąż jeszcze nie została przełożona na wiele języków i dialektów, a to warunkuje dotarcie do tych ludzi z Ewangelią. Poza tym są kultury bardzo hermetyczne, w których głoszenie Ewangelii wciąż wiąże się z ryzykiem utraty życia (np. kraje islamu). Północna Afryka była zewangelizowana już w starożytności, a obecnie w krajach islamskich na tych terenach nikt, albo niewiele osób słyszało o Chrystusie. Albo np. w Rosji chrześcijaństwo funkcjonuje już od wieków, lecz czy manipulacyjne podejście do chrześcijaństwa Putina, albo nawet prawosławnych hierarchów i skuteczne ich oddziaływanie, nie wskazuje na głęboką nieznajomość Chrystusa w tym narodzie?



A zatem to ja miałem rację. Powołując się na prof. Świderkównę zastąpiłeś 1 list do Tesaloniczan Listem do Rzymian. Ale moim zdaniem ani Rz nie powstał ok. 51 roku (Świderkówna też tego nie twierdzi), ani nie mówi nic specjalnego o powtórnym przyjściu Chrystusa. Ja nie znając tekstu Świderkówny sugerowałem, że może chodzić o List do Tesaloniczan.

Nie zgadzam się z jej tezą o pewności Pawła doczekania Paruzji. Tej pewności nie mógł Paweł mieć, skoro inny apostoł, Jakub brat Jana, został ścięty podczas pobytu Pawła w Jerozolimie (Dz. 12,2), co dowodziło, że apostołowie mogą Paruzji nie doczekać wśród żywych. Świderkówna, moim zdaniem, wyciąga zbyt dalekie wnioski ze zdania w 1Tes. 4,15. Paweł nie twierdzi tam, że Paruzja nastąpi za jego życia, ale - gdy rozważa dwie grupy ludzi: żywych i umarłych - siebie zalicza wciąż do żywych.

Zasługi prof. Świderkówny polegają przede wszystkim na publikacjach popularyzatorskich nt. Biblii w czasach, gdy dopiero powstawały polskie współczesne przekłady całej Biblii z języków oryginalnych (wcześniej tłumaczono głównie z Vulgaty).
Za zachodnią granicą modne było wtedy rozważanie wpływu tzw. historii redakcji tekstu (z niem. redactiongeshichte) na treść biblijnych ksiąg. Zakładano, że powstawanie biblijnych ksiąg (np. czterech ewangelii) odbywało się w etapach, w których tutułowy autor miał małe znaczenie, bo ostateczną formę księdze nadawał ostatni redaktor.

Pozwalało to na wysuwanie dosyć arbitralnych tez np. nt. czasu powstania takiej redakcji (rok 70 w tekście Świderkówny pojawia się "z kapelusza"), celów jakie sobie stawiał taki redaktor oraz cech domniemanych adresatów takiego dzieła. Szło za tym budowanie fałszywego obrazu chrześcijaństwa, rzekomo podzielonego na walczące ze sobą frakcje i tak ingerujące w powstajace teksty, aby wzmocnić "swoją" grupę, "swoją" teologię, kosztem innych.
A więc Mateusz rzekomo polemizował z Janem, za to wspierał Piotra, Paweł toczył spór z Jakubem, a Piotr był rzekomo trwale skonfliktowany z Pawłem - a to wszystko wyciągano jak z rękawa, posługując się m. in. metodą historii redakcji.

Ale to Ty pisałeś, że "ciężko jest zachowywać ustną tradycję przez 60 lat (współczesne poglądy na datowanie NT)".

To datowanie jest błędne. Nie opiera się na odniesieniu do faktów historycznych, ale wynika z dostosowania np. do koncepcji długiego okresu redakcji i tez o utylitarnym traktowaniu powstających ksiąg (realizujących cele redaktorów).

Posłużę się przykładem ewangelii wg Jana. Autor to ktoś, kto ok. 28 roku, w czasie gdy Jezus odbiera chrzest od Jana, jest wśród uczniów Chrzciciela, słyszy jego świadectwo o Jezusie (J. 1,37), postanawia bliżej poznać Jezusa i ze wzruszeniem wspomina, że to pierwsze spotkanie z Nim nastąpiło około godziny dziesiątej (J. 1,39). Jan (ewangelista) to bezpośredni świadek wydarzeń od początku publicznej działalności Jezusa. Jest świadkiem niemal idealnym, bo przez trzy lata jego miejsce jest przy Jezusie w praktycznie każdym czasie - do wydarzeń paschalnych.

Jan utrwala swoją relację na pewno jeszcze przed zburzeniem Jerozolimy. Np. pisze:
W Jerozolimie zaś znajduje się sadzawka Owcza, nazwana po hebrajsku Betesda, zaopatrzona w pięć krużganków. (J. 5,2)
Gdy Jerozolima została zburzona, wtedy sadzawka została zasypana i do czasów współczesnych wykopalisk nawet nie wiedziano jaki miała kształt. A Jan pisze o niej w czasie teraźniejszym. W jego ewangelicznej relacji sadzawka wciąż "znajduje się" w Jerozolimie.

Dlaczego więc powstanie ewangelii Jana datuje się dopiero na koniec I w.? Bo po scenie, która wg Jana przebiegła krotko po zmartwychwstaniu Jezusa pojawia się myśl, że być może Jan Ewangelista nie umrze (J. 21,21-23). Więc ktoś arbitralnie zdecydował, że ta myśl nie mogła pojawić się w ustach Jezusa w 30 roku, ale była już akceptowalna jako dopisek jakiegoś anonimowego "redaktora" 70 lat później?

Za czasow mojej wczesnej mlodosci ( lata 50 - poczatek 60 tych zeszlego wieku ) mielismy taka "zabawe w gluchy telefon". Polegala ona na tym ze kilkanascioro dzieci siadalo w rzedzie i pierwsze z nich dostawalo kartke z jakims krotkim tekstem Pierwsze dziecko czytalo tekst, odwracalo kartke i powtarzalo drugiemu zapamietana wiadomosc, te z kolei powtaralo nastenemu to co zapamietalo z uslyszanego tekstu i tak dalej az do konca lancucha powtarzajacych. Potem nastepowala konfrontacja oryginalnego tekstu z wiadomoscia jaka podawalo ostatnie dziecko co powodowalo zwykle huragany smiechu.

Wy piszecie tutaj o opowiesciach z zycia Jezusa, ktore przez pierwsze kilkanascie / kilkadziesiat lat istnialy tylko w ustnej tradycji, po czym zostaly spisane w jednym jezyku ( aramejski ), potem przetlumaczone na grocki i td, przy czym kazde tlumaczenie moze rowniez zmieniac mysl oryginalnego tekstu ( o czym wie kazdy autor ksiazki tlumaczonej na inne jezyki ). Mysle ze trzeba miec rzeczywiscie gleboka wiare zeby uznac spisane historie za bliskie prawdy i starac sie na ich podstawie wyciagac wnioski "co autor chcial, czy nie chcial powiedziec" w takim czy innym zdaniu. To taka druga rzecz ktora mnie zadziwia w waszych dyskusjach, po tej o ktorej napisalem poprzednio - wypowiedziom ludzkim co Bog zrobi albo nie zrobi wg tych wypowiadajacych sie. Czym jestem starszy i im wiecej czytam na tematy religijne i bibilijne tym bardziej sie dziwie,

@subadam
Ja też pamiętam zabawę w "głuchy telefon". Zgadzam się z Tobą również w sprawie słabości ustnej tradycji. Ten obraz, ze oto chrześcijanie czekają dziesiątki lat, aby w końcu spisać informacje o Jezusie jest niemożliwy do akceptacji.
W czasach Jezusa nawet kilkadziesiąt procent żydowskich chłopców przechodziło naukę czytania i pisania. Podobny wskaźnik został ponownie osiągnięty dopiero po wielu wiekach.
Chrześcijanie nie mieli oporów, by korzystać ze słowa pisanego do komunikacji między sobą. Dowodem są chociażby kanoniczne listy Nowego Testamentu - najstarszy powstał w końcu lat 40-tych. W nich widać również to, że unikają one opisywania faktów dotyczących życia i nauczania Jezusa, natomiast więcej mówią o roli Zmartwychwstałego w życiu wierzących. Staje się to zrozumiałe, dopiero jeśli równolegle z listami, w powszechnym użyciu były teksty należące do gatunku ewangelii.

Te teksty (a wspomina o nich Łukasz w Łk. 1,1) miały zapewne początkowo jeszcze nieustaloną zawartość (bo uzupełnianą z czasem), były utrwalane na możliwie tanim, a więc mało trwałym nośniku, były intensywnie używane (więc podatne na uszkodzenia), a do tego miały "nieautoryzowaną" formę (bo w pobożnym zapale mogły zawierać nieprawdziwe treści). Ewangelie kanoniczne mogły z tych zapisków skorzystać, ale dopiero po zweryfikowaniu w środowisku apostolskim. Mateusz i Jan byli apostołami, Łukasz należał do środowiska Pawła, a Marek towarzyszył w różnych okresach Pawłowi i Piotrowi.

Teza, że wsród chrześcijan długi okres przekazu ustnego poprzedzał spisanie ewangelii jest próbą skopiowania tłumaczeń rabinów. Oni zdecydowali się spisać "naukę starszych" dopiero po zburzeniu Jerozolimy w 70 r., ale zrealizowali ten zamiar dopiero po kilku wiekach, gdy powstał Talmud (Miszna i Gemara). Od początku mieli natomiast żydzi teksty Starego Testamentu. Te jednak zapowiadały Mesjasza, a Jezus okazał się spełnieniem tych proroctw. To sprawiło, że akcent judaizmu rabinicznego (talmudycznego) przesunął się z Biblii hebrajskiej, na Talmud.
Dodano też sztucznie autorytetu Talmudowi twierdząc, że było to nauczanie rabinów spisaniem ustnej tradycji, trwającej od Mojżesza (a zatem ustna tradycja miałaby przetrwać przez ok. 1500 lat). W kolejnym kroku osłabiono autorytet Biblii hebrajskiej twierdząc, że ona również została spisana nawet po wiekach ustnego przekazu. A więc różnica między Biblią hebrajską a Talmudem staje się w takim ujęciu jedynie kosmetyczna.

To paradoks, że za "taktyką" judaizmu poszedł katolicyzm. Rozróżnia on tradycję (która pojawila się po wielu wiekach) od Tradycji, która rzekomo ma pochodzić od Jezusa bądź apostołów. Ale generalnie jest w katolicyzmie akceptacja dla doktrynalnego uzupełnienia Biblii o treści podobno pochodzące z Tradycji - więc postulat późnego powstania czterech ewangelii w katolicyzmie nie napotkał oporów.
Protestantyzm wprawdzie tradycyjnie broni Biblii jako jedynego źródła doktryny (Sola Scriptura), jednak z jednej strony to właśnie niemieccy badacze wywodzący się z protestantyzmu stali w awangardzie pooświeceniowych trendów, a z drugiej strony fundamentalne Kościoły protestanckie są zbyt zatomizowane, by stanowić przeciwwagę dla myślenia liberalnego i progresywnego.

Podsumowując: chociaż późne datowanie ewangelii nie ma zbyt mocnych argumentów, obecnie jest przyjmowane jako dominujący pogląd, co więcej, opinie przeciwne (wspominany wcześniej ksiądz Jean Carmignac) są zwalczane tak kategorycznie, że odnosi się wrażenie rządów w tych sprawach jakiejś koterii...

Rabarbar


Przecież można łatwo zweryfikować prawdziwość tego proroctwa. Wysłać misjonarzy do każdego zakątka ziemi. Poza tym, mowa o narodach a nie pojedynczych jednostkach



Nie ma to najmniejszego znaczenia. Nowy Testament mówi wprost żeby czekać bo Pan przyjdzie



Są takie argumenty ze Ewangelia Marka prawie w całości zawarta jest w Ew. Mateusza itd. Jest to nazwane problemem synoptycznym. I ma sugerować że Ewangeliści kopiowali od siebie oraz z jakiegoś dodatkowego źródła



Ewangelia Jana nie wspomina o Sadeceuszach, co jest dziwne przyjmując datowanie przed rokiem 70. Nie mówi też o zburzeniu świątyni