Aby człowieka dosięgła taka ekskomunika musi on:
a) świadomie i dobrowolnie popełnić jeden z niżej wymienionych czynów (przestępstw).
b) musi mieć świadomość, że za takie przestępstwo grozi kara wykluczenia z Kościoła już z samą chwilą popełnienia tego czynu.
WYKAZ EKSKOMUNIK LATAE SENTENTIAE
I. Ekskomunice zastrzeżonej Stolicy Apostolskiej specialissimo modo podlega:
1) kto znieważa postacie eucharystyczne, kan. 2320.
2) kto czynnie znieważa papieża, kan. 2343 § 1.
3) kapłan rozgrzeszający wspólnika w grzechu nieczystym, kan. 2367.
4) spowiednik ośmielający się naruszyć bezpośrednio tajemnicę spowiedzi, kan. 2369.
5) konsekrator i współkonsekratorzy oraz konsekrowany w razie udzielenia względnie przyjęcia sakry biskupiej bez prowizji papieskiej.
6) kto dopuszcza się przestępstwa przy wyborze papieża, kan. 2330.
II. Ekskomunice zastrzeżonej Stolicy Apostolskiej speciali modo podlega:
1) odstępca od wiary, heretyk i schizmatyk, kan. 2314.
2) a) kto wydaje książki apostatów, heretyków lub schizmatyków, b) kto broni książek apostatów, heretyków lub schizmatyków, albo książek zabronionych imiennie przez papieża, c) kto świadomie czyta lub przechowuje książki wymienione pod b), kan. 2318 § 1.
3) kto naucza młodzież zasad niezgodnych z wiarą i moralnością chrześcijańską, 28 VII 1950.
4) kto nie będąc kapłanem, udaje odprawianie mszy św. lub słuchanie spowiedzi, kan. 2322.
5) kto knuje przeciwko prawowitej władzy kościelnej lub w knowaniu bierze udział, 29 VI 1950.
6) kto od papieża apeluje do soboru powszechnego, kan. 2332.
7) kto stwarza przeszkody listom i dekretom papieża, kan. 2333.
kto wydaje ustawy przeciw wolności lub prawom Kościoła albo stawia przeszkody wykonywaniu jurysdykcji kościelnej, uciekając się w tym celu do władzy świeckiej, kan. 2334.
9) kto świadomie pozywa przed sąd świecki kardynała, legata papieskiego, wyższego urzędnika kurii rzymskiej lub własnego ordynariusza, kan. 2341.
10) kto czynnie znieważa kardynała, legata papieskiego, patriarchę, arcybiskupa lub biskupa, kan. 2343 §§ 2 i 3.
11) kto uzurpuje dobra lub prawa Kościoła rzymskiego, kan. 2345.
12) kto fałszuje pisma Stolicy Apostolskiej lub świadomie się nimi posługuje, kan. 2360.
13) kto robi fałszywe doniesienie do władzy kościelnej na spowiednika o solicytację, kan. 2363.
14) duchowni, zakonnicy, członkowie stowarzyszeń bez ślubów publicznych i instytutów świeckich, którzy uprawiają handel lub kupiectwo, kan. 2380.
15) kto bezprawnie obejmuje w posiadanie lub zatrzymuje urząd, beneficjum lub godność kościelną, kan. 2394.
III. Ekskomunice zastrzeżonej Stolicy Apostolskiej simpliciter podlega:
1) kto zarobkuje odpustami, kan. 2327.
2) kto zapisuje się do sekty masońskiej lub jej podobnych sekt, kan. 2335.
3) kto świadomie bez upoważnienia udziela rozgrzeszenia z ekskomuniki zastrzeżonej Stolicy Apostolskiej specialissimo lub speciali modo, kan. 2338 § 1.
4) a) kto udziela pomocy ekskomunikowanemu nietolerowanemu w przestępstwie, za które jest ekskomunikowany; b) kto świadomie uczestniczy w funkcjach duchownych nietolerowanych, kan. 2338 § 2.
5) kto świadomie pozywa przed sąd świecki biskupa, prałata udzielnego lub najwyższego przełożonego zakonnego, kan. 2341.
6) a) kto narusza klauzurę zakonników o ślubach uroczystych; b) kto narusza klauzurę mniszek; c) mniszki, bezprawnie wychodzące poza klauzurę, kan. 2342.
7) kto świadomie uzurpuje dobra kościelne, kan. 2346.
kto się pojedynkuje i wszyscy wspólnicy, kan. 2351.
9) duchowny wyższych święceń lub zakonnik czy zakonnica o ślubach uroczystych oraz ten, kto z takim duchownym lub zakonnikiem czy z taką zakonnicą ośmiela się zawrzeć związek małżeński, kan. 2388 § 1.
10) kto dopuszcza się symonii w urzędach, beneficjach lub godnościach kościelnych, kan. 2392.
11) kto wykrada lub fałszuje dokumenty kurii biskupiej, kan. 2405.
IV. Ekskomunice zastrzeżonej ordynariuszowi podlega:
1) kto zawiera związek małżeński wobec ministra akatolickiego, kan. 2319 § 1 n. 1.
2) kto zawiera małżeństwo z umową, że dzieci będą wychowywane poza Kościołem katolickim, kan. 2319 § 1 n. 2.
3) kto świadomie daje dzieci swoje chrzcić przez ministra akatolickiego, kan. 2319 § 1 n. 3.
4) kto świadomie dzieci wychowuje w religii akatolickiej, kan. 2319 § 1 n. 4.
5) kto wyrabia lub świadomie sprzedaje, rozdaje lub wystawia ku czci publicznej fałszywe relikwie, kan. 2326.
6) kto czynnie znieważa duchownych lub zakonników, kan. 2343 § 4.
7) kto spędza płód, kan. 2350 § 1.
kto dopuszcza się apostazji od zakonu, kan. 2385.
9) zakonnik lub zakonnica o ślubach zwykłych wieczystych oraz kto z takim zakonnikiem lub z taką zakonnicą ośmiela się zawrzeć związek małżeński, kan. 2388 § 2.
V. Ekskomunice nikomu niezastrzeżonej podlega:
1) kto bez pozwolenia wydaje księgi Pisma św. lub adnotacje czy komentarze do nich, kan. 2318 § 2.
2) kto ośmiela się wymusić pogrzeb kościelny dla tych, którym z prawa się nie należy, kan. 2339.
3) kto świadomie pomija pozwolenie Stolicy Apostolskiej przy alienacji dóbr kościelnych, kan. 2347 n. 3.
4) kto zmusza kogoś do przyjęcia stanu duchownego lub zakonnego, kan. 2352.
5) kto świadomie zaniedbuje doniesienia o solicytacji, kan. 2368 § 2.
!
