Po smierci patryjarchy w helikopterze slyszalem w kilku kosciolach katolickich modlitwa za jego dusze szczegolnie przy modlitwie wiernych, ale tez kilka razy w miejscu podanym przez Agniulke, gdy sie modli za konkretna osobe.

Nie rozumiem tylko 15 biskupow prawoslawnych? To tylko wymienia sie tych z Kosciola rosyjskiego? Przeciez biskupow prawoslawnych jest duzo wiecej, chyba ze mi sie cos myli.

Tak na marginesie czy sa jakies biblijne lub patrystyczne podstawy do wszystkich tych rodzajow chlebow, uzywanych w czasie Liturgii?

To bardzo cieszy:)



Trochę nie dokładnie się wyraziłem. Kiedy każdy zwierzchnik odprawia liturgię odczytuje modlitwy za innych przedstawicieli (tak jak on) Kościoła Prawosławnego na świecie (no bo niby ma odczytywać siebie i swoich bp wikriuszy? ). Fundamentalna zasada Prawosławia, czyli jest autokefaliczność zakłada, że mamy obecnie 15 Kościołów Prawosławnych - Lokalnych na świecie, które składają się na jeden Kościół Chrystusowy.
Z Rosji jest wymieniany tylko Aleksy II[/quote]



Nie bardzo rozumiem. Wszystkie rodzaje chleba? Chyba jest tylko jeden rodzaj...

[/quote]

[/quote]

Chleb jest jeden - prosfora, w liczbie 5 sztuk (to bodajże symbol rozmnożenia pokarmów przez Chrystusa).

Spróbuję wyjaśnić opisując trochę ten fragment Liturgii Św. Czynności które wyżej opisywałem odbywają się podczas proskomidii - pierwszej części liturgii świętej w Kościołach wschodnich. Ta część mocno związana jest z tradycją judeo-chrześcijańską, w której to wierni przed nabożeństwem przynosili chleb na poświęcenie i "ucztę miłości" - agapę. Chrześcijanie przynoszą chleb i wino podtrzebne do Eucharystii (Pryczastije w scs.) Odbywa się to wszystko w zasadzie przed liturgią właściwą. Można to zaobserwować kiedy np. przyjdzie się do świątyni pół godziny przed początkiem nabożeństwa. Wtedy to kapłan (prezbiter) staje przed zamkniętymi Królewskimi Wrotami i czyta modlitwe tzw. "wejściowe" (wchodnyje - scs.). Psalmista czyta 3-ci i 6-ty czas (czyli tzw. godzinki cyklu dziennego; 3-ci czas na pamiątkę zesłania łaski Ducha Św na apostołów, 6-ty ku upamiętnieniu cierpień i ukrzyżowania Chrystusa). Wierni w tym czasie się schodzą na nabożeństwo, kupują ofiarne świecie i przynoszą specjalne książeczki "pomianniki" (scs) z imionami żywych i umarłych. Kapłan po tym podchodzi do stołu ofiarnego (na nim konsekruje się Ciało i Krew) i błogosławi początek proskomidii. Na stole ofiarnym (żertwiennik - scs) leżą przygotowane 5 chlebów - prosfory (pros - do, fero - niosę), czyli odpowiednik rzymskiej hostii. Z tym że są to pszeniczne, kwaśne (drożdżowe) bułeczki. Chyba nie muszę ich dokładnie opisywać? Dodam tylko że na górnej częśći mają odciśnięte na ramieniach małego krzyża greckiego odpowiednio IS - ChR (Chrystus) i NI - KA (zwycięstwo).
Zaczyna się celebracja. Kapłan bierze pierwszą prosforę i dzidą (kopije - scs) czyni 3-krotnie znak krzyża i wypowiada modlitwę, później nacina prosforę odpowiednio z prawej, lewej strony, z góry i z dołu wypowiadając słowa z Izajasza 53, 7-8. Przy ostatnich słowach kapłan wyjmuje z prosfory sześcian, kładzie na diskos (patena), obraca pieczątką na dół i nacina na kształt krzyża, modląc się dalej. Z każdej prosfory wyjmuje cząsteczki tak jak to wcześniej opisałem. Leżące na diskosie cząsteczki oznaczają Baranka Bożego (Agniec - scs) i symbolizują Zbawiciela otoczonego przez cały Kościół złożony z ludzi żywych i umarłych.
Po przygotowaniu Św. Darów kapłan błogosławi przyniesioną kadzielnicę z kadzidłem. Bierze gwiazdę (zwiezdica - scs; są to dwa metalowe zagięte łuki połączone na krzyż i stawiane na diskosie nad Chlebem Eucharystycznym, jest nieodzowna aby pokrowce nie dotykały wyjętych z prosfor cząsteczek, symbolizuje gwiazdę betlejemską) okadza ją i stawia na diskosie mówiąc modlitwę. Potem okadza pokrowiec i nakrywa diskos. Tak przygotowane dary kapłan kadzi i modli się, aby "Bóg przyjął je, wejrzał na ludzi składających je i na tych za kogo zostały złożone oraz aby zachował również bez skazy kapłana sprawującego św. Sakrament."
Proskomidia odbywa się przy zamkniętych Królewskich Wrotach i odprawiana w ciszy - symbolizuje narodzenie i ukryte życie Jezusa Chrystusa. Na zakończenie proskomidii kapłan odsłania zasłonę z carskich wrotach i kadzi ołtarz, ikonostas i cały kościół. Wtedy rozpoczyna się druga (właściwa) część liturgii - lit. katechumenów inaczej Misterium Słowa, czyli ogólna dla wszystkich, przygotowywujących się do chrztu, a także odłączonych od Eucharystii za grzechy.

Mam nadzieję że wyjaśniłem ten nieznany mi w zasadzie moment liturgii (tylko prezbitrzy i diakoni w nim uczestniczą), jednym słowem taka jest teoria

i potem w czasie Liturgii wlasciwej sa koncekrowane wszystkie 5 chleby?

Czšsteczki z pięciu chlebów (prosfor) sš wkładane do kielicha wraz z winem, co stanowi Eucharystię Œw. Co się dzieje z "resztš" prosfory, która pozostaje po wycięciu - tego po prostu nie wiem. Może Nektariusz coœ przybliży.

Pozwolę sobie uzupełnić wypowiedź didymosa Didymos opisał, co się dzieje w trakcie pierwszej cześć Boskiej Liturgii, którą nazywamy proskomidią (od greckich słów proskomizo - przynoszę). Proskomidia nie dokonuje się na głównym ołtarzu (prestole) lecz na małym stoliku (cs. żertwiennik) stojącym zazwyczaj w lewym rogu prezbiterium. Tak przygotowane Święte Dary pozostają tam aż do momentu Pieśni Cherubinów (cs. Iże Chieruwimy). W jej trakcie, Święte Dary, w uroczystej procesji (Wielkie Wejście), co symbolizuje drogę Zbawiciela na Golgotę, są przenoszone na ołtarz (prestoł). W trakcie Kanonu Eucharystycznego,mocą Ducha Świętego, następuje przemiana chleba i wina w ciało i krew Chrystusa. Tutaj chciałbym zaznaczyć, iż w prawosławiu nie funkcjonuje pojęcie przeistoczenia, które jest charakterystyczne dla teologii rzymskokatolickiej. Prawosławni używają terminu - przemiana (po grecku - metabole). Termin "przeistoczenie" stara się wytłumaczyć w jaki sposób do tejże przemiany dochodzi (zmienia się istota, pozostają przypadłości). Natomiast prawosławni starają się uniknąć takiego tłumaczenia, więc mówią po prostu o przemianie.

Jeśli chodzi o resztę prosfor, które nie zostały użyte do Eucharystii, a które po proskomidii, pozostają na żertwienniku, to są one krojone na małe cząsteczki i rozdawane na koniec nabożeństwa wszystkim wiernym jako antidor (z greki - zamiast daru).