W mojej parafii proboszcz postanowił odbudować piękny, zabytkowy przedsoborowy ołtarz. Przyznam, że bardzo mi się ten pomysł podoba,chociaż nie należę do pokolenia, które by mogło pamiętać ten ołtarz, ani tym bardziej mszy przy nim odprawianej. Niestety w większości będzie to rekonstrukcja, bo zachowały się tylko nieliczne oryginalne fragmenty. Zastanawiam się, czy to taka pojedyncza inicjatywa, czy może początek zmiany, może nadchodzi czas odbudowy tego, co kiedyś zostało tak ochoczo zniszczone.

Jeden ołtarz wiosny nie czyni. Odnowienie czegoś co z upływem czasu niszczeje, to nie zapowiedz zmian, ale zwykłej restauracji przedmiotu bo mamy do niego szacunek. Poza tym co zniszczono? Czy to pytanie dotyczy zmian posoborowych, o których niektórzy twierdzą że są złe? Czy mało już o tym dyskutowaliśmy?

Ale przecież nie jest mowa o restauracji, tylko o odbudowie czegoś, co na fali "nowego" rozpieprzono. I nie udawajmy, że takiej tendencji do niszczenia przedsoborowych ołtarzy, czy ambon swego czasu w polskim KRK nie było.

Powiem szczerze nigdy wcześniej się nad tym nie zastanawiałem. Najwcześniejsze obrazki z kościołów jakie pamiętam są z czasów już po posoborowej reformie, więc wydawało mi się, że te kościoły wyglądały tak "od zawsze". Od jakiegoś czasu dociera do mnie skala zniszczeń dokonanych na fali reform. Nie wiem po co, wszak obecność przedsoborowych ołtarzy nie przeszkadza w niczym. Czyżby wówczas, gdy dokonywano tych zmian owe ołtarze stanowiły jakiś wyrzut sumienia? Rozważam to czysto teoretycznie, bo dla mnie i obecna msza i ołtarze są czymś oczywistym i zastanym.

Widzicie, dla mnie też nie jest to coś oczywistego. Rzadko widuje stare kościoły, nie zwracałem tak uwagi na to na ile zachowano dawne ustawienie ołtarza. Natomiast nadal nie zgadzam się z tym jak podsuwacie tutaj jakieś teorie o wyrzutach sumienia itd. Po pierwsze trzeba udowodnić że to była tendencja powszechna, a po drugie spytać kilku ludzi po co. Następnie można formułować wnioski, nie jedynie w oparciu o prywatne subiektywne przekonania.

Masz rację, to tylko moja teoria, ot takie luźne dywagacje. Jak napisałem, wcześniej się jakoś nad tym specjalnie nie zastanawiałem, ale teraz, gdy w mojej parafii odbudowuje się ołtarz zacząłem zauważać brak starych ołtarzy w innych kościołach. I zaczynam się zastanawiać, kiedy i w jakich okolicznościach zniknęły. Nie pamiętam tamtych czasów, ale rozsądek podpowiada mi, że zniknęły, gdy przestały być niezbędne, czyli gdy można było odprawić mszę bez nich. To dlaczego zniknęły, to też luźne dywagacje. Nie wiem dlaczego, nie wiem w ogóle po co, skoro ich obecność nie przeszkadza w odprawianiu mszy. Albo więc komuś "przeszkadzały", albo zapanowała taka moda i robiono to trochę bezmyślnie.

Nie sądzę aby taki ołtarz był wyrzutem. Ale jak sam napisałeś, my nie wiemy czemu. A może jednak jakoś przeszkadzały, może okazały się faktycznie zbędne. Ale w imię pewnej tradycji, pamiątki, mnie to zupełnie nie przeszkadza, szczególnie że taki ołtarz to jak i cały kościół może być zabytek. Czy jednak wyglądało to tak dramatycznie? Czytając wcześniej wypowiedzi miałem wrażenie ze nazajutrz po ostatniej sesji ostatniego Soboru przyszli księżna z młotami i porozbijali te ołtarze, a dziś ze skruchą przychodzą i sklejają je. Taka wizja nie przekonuje mnie.

Znam trzy inne budujące przykłady:

1. Katowice-Józefowiec, parafia pw. św. Józefa Robotnika
http://breviarium.blogspot.com/2009/09/ ... ozefa.html

2. Usunięcie posoborowego ołtarza (ponoć wyjątkowo szpetnego) z tzw. starego kościoła parafii pw. św. Wojciecha w Mikołowie (przywrócono też jeden z ołtarzy bocznych)
http://bazylikamikolow.pl/Galerie/Stary-kosciol/Wnetrze

3. Przepiękne odnowienie wnętrza kościoła w Niedźwiadnej. Przywrócono ołtarze (w tym ołtarz wielki), które w latach 70-tych trafiły... do stodoły. Kolorowe zdjęcie wnętrza u dołu tej strony porównajcie sobie ze zdjęciem po remoncie.

W przynajmniej dwóch znanych mi zabytkowych kościołach zostało inne rozwiązanie: zarówno przedsoborowy ołtarz jak i ambona pozostały na swoich miejscach. Nikomu nie przeszkadzają. Nawet księża korzystają z tych ambon (głoszenie kazań) i ołtarzy (adoracja).
Czy to dlatego, że te kościoły są zabytkowe i nie można było tego zrobić? Nie wiem.