Witam wszystkich Forumowiczów !

Jestem organistą w jednej z dolnośląskich parafii i powoli przygotowuję się do Triduum Paschalnego. W tym roku zostałem "delegowany" do wyśpiewania Orędzia Paschalnego w Wigilię Paschalną. Wykonywałem je dotychczas tylko raz (jakieś 4 lata temu). Generalnie nie mam żadnych problemów z prowadzeniem melodii czy tekstem, natomiast zastanawiam się dosyć mocno nad jednym fragmentem.

Zgodnie z Mszałem Rzymskim (a dokładnie Formularzem Liturgii Wigilii Paschalnej):


Konsultowałem to z kilkoma kolegami po fachu i okazuje się, że w takim wypadku w parafiach stosuje się dwa rozwiązania:
1. Orędzie jest śpiewane przez kantora oraz kapłana - kantor śpiewa wstęp, następnie kapłan wykonuje "dialog prefacyjny" z ludem i później kantor śpiewa część główną Orędzia;
2. Orędzie jest śpiewane tylko przez kantora - tutaj pojawiają się kolejne opcje:
2a) pozdrowienie „Pan z wami" jest rozumiane TYLKO jako pierwsze wezwanie (tj. Pan z wami - i z duchem twoim) - kantor śpiewa cały wstęp, później wezwania "W górę serca..." oraz "Dzięki składajmy..." i następnie główną część Orędzia;
2b) pozdrowienie „Pan z wami" odnosi się do wszystkich trzech wezwań - kantor po zaśpiewaniu wstępu przechodzi od razu do głównej części Orędzia.

Ponieważ opcja 1 wygląda na poprawną, pominę ją.

Czy opcja 2a jest dopuszczalna? Przyznam, że dziwnie wygląda śpiewanie przez świeckiego kantora wezwań "W górę serca..." oraz "Dzięki składajmy..." Pomijając to, że w ciągu całego roku liturgicznego są one integralnie powiązane z wezwaniem "Pan z wami...", to wydają się być "zarezerwowane" tylko dla kapłana.

Dotychczas zawsze myślałem, że najbardziej odpowiednia jest opcja 2b. Tylko do którego momentu osoba świecka powinna śpiewać początek Orędzia? Teoretycznie można zaśpiewać cały, jeżeli jednak śpiewa się ostatnie zdanie wstępu "Ta zaś świątynia niechaj zabrzmi potężnym śpiewem całego ludu", a nie śpiewa się dialogu z ludem, to robi się trochę komediowo. Zamiast "potężnego śpiewu ludu" słyszymy dalej samego kantora

Biorąc pod uwagę sam tekst, możnaby opuścić tylko ostatnie zdanie wstępu (ww.), jednak nie pasuje to melodycznie (melodia przedostatniego zdania jest "zawieszona" i aż prosi się o kontynuację). Dlatego wstępnie zdecydowałem, że opuszczam dwa ostatnie zdania. Zakończę wstęp na trzecim zdaniu od końca "[Ziemio -] poczuj, że wolna jesteś od mroku, co świat okrywa!" - kończy ono frazę zarówno pod względem tekstu, jak i melodii. Po tym zdaniu przechodzę od razu do głównej części Orędzia "Zaprawdę godne to i sprawiedliwe...".

Co o tym sądzicie? Sorki za ewentualne błędy w nazewnictwie

Po pierwsze: czy nie ma żadnego kapłana w parafii, który by mógł zaśpiewać Orędzie? Chcę tylko przypomnieć, ze "zganianie" tego na kantora tylko dlatego, że księdzu się nie chce, jest nieposzanowaniem przepisów prawa i zwykłym przejawem lenistwa, co oczywiście wiąże się z winą moralną.

Ale może faktycznie żaden kapłan nie umie śpiewać więc rozpatrzmy tę kwestię:

Mszał podaje konkretnie, że opuszcza się wezwanie Pan z wami. Zatem tylko to. Dalej śpiewa już W górę serca i Dzięki składajmy... Wiąże się to z tym, że pozdrowienie Pan z wami przysługuje tylko duchownym. Tak samo odpowiedź wiernych I z duchem twoim przysługuje tylko duchownym. Dlatego opuszcza się tylko wezwaniem Dominus vobiscum.
Resztę śpiewać można normalnie.


I jeszcze raz zachęcam do przekonania któregoś z kapłanów do odśpiewania Orędzia wielkanocnego.

I dodam jeszcze jeden cytat z Mszału Rzymskiego z 2002 roku:


Moje pogrubienie. Jak widzimy "jeśli prawdziwie z konieczności" musi śpiewać kantor świecki opuszcza wspomniane teksty. Zatem jest to naprawdę konieczność i ostateczność, a nie sposób na mniej roboty.

Dzięki za odpowiedź.

Co do wezwania: w jednym z opracowań na Triduum to objaśnienie z Mszału było przepisane ze słowami <<opuszcza wtedy pozdrowienia "Pan z wami">>, pewnie to tylko literówka (w Mszale jest "opuszcza wtedy pozdrowienie"). Mimo to nie bardzo przekonuje mnie śpiewanie czegoś, co przez cały rok jest śpiewane tylko i wyłącznie przez duchownych (w Orędziu może to śpiewać również diakon - a więc również osoba duchowna).

Co do księdza: dotychczas śpiewał to były wikary lub klerycy. Niestety wikarego zmienili, a kleryków wyświęcili i w przypadku naszej parafii nie ma nikogo (poza mną i moim zastępcą), kto chciałby zaśpiewać Orędzie i jest w stanie zaśpiewać je z w należyty sposób.

I to mnie niepokoi. Co to ma znaczyć, że nie ma nikogo, kto by chciał? Nie zawsze jest to co się chce. Jest kapłan i ma obowiązek zaśpiewać Orędzie! Jak się kiedyś nie będzie chciało Mszy odprawić, to też deleguje organistę czy ministranta?

Jest to kwestia zarezerwowana dla kapłana (lub diakona), a świecki może śpiewać tylko gdy nie ma nikogo innego, a nie gdy nie ma nikogo kto chce śpiewać! Jak dla mnie jest to bardzo brzydki przykład zaangażowania kapłanów w liturgię!

Naprawdę przykro mi, że takie rzeczy się dzieją.

Generalnie jedno łączy się z drugim - chęć do śpiewania wynika poniekąd z umiejętności.

Nie umniejszając niczego z umiejętności duchownych, Orędzie jest stosunkowo trudnym śpiewem i sam wolę usłyszeć je w dobrym wykonaniu osoby świeckiej, niż "skopane" przez duchownego

Wracając do głównego pytania, będę próbował namówić któregoś z kapłanów na zaśpiewanie dialogu prefacyjnego (opcja 1). Jeśli się nie uda, to zaśpiewam Orędzie w opcji 2b, opuszczając również dwa ostatnie zdania wstępu.

Słyszałem o przypadkach, w których Exultet został po prostu odczytany i jakoś kościół się nie zawalił. Naturalnie odśpiewanie go jest o wiele piękniejsze i ma w sobie coś "magicznego".

I oczywiście nie przesadzajmy- nie jest to takie trudne do odśpiewania - praktycznie tylko początek jest nieco "inny", natomiast melodia już po "Pan z wami" jest zbliżona do melodii modlitwy przed konsekracją "Zaprawdę godne to i sprawiedliwe". Mnie zastanawia inna sprawa: czy kapłani nawet w czasie mszy "zrzucają" odśpiewanie części "zaprawdę..." na organistę? Niby dlaczego mieliby tego nie zrobić, skoro "nie mają umiejętności".

Ja bym postawił sprawę inaczej: ksiądz jest od tego, żeby zaśpiewać Exultet i koniec.

Orędzie wielkanocne śpiewa jedna osoba. Nie ma przewidzianej wersji dla dwóch. Dlatego jest błędne. Mszał nie pozostawia tu takiej możliwości. Dlatego jeśli już, to całość świecki opuszczając to co należy.
Nie ma opcji łączenia świecki-duchowny.

A przepraszam bardzo: czy proboszcz to niemowa? Korona mu z głowy nie spadnie, jeśli odśpiewa Exultet. To jest tak piękny i niepowtarzalny hymn, że śpiewanie go to zaszczyt a nie przykry obowiązek. Dlatego właśnie choćby się niebo waliło- ma go śpiewać kapłan.

W zeszłym roku mój wikary z lenistwa zaśpiewał krótszą wersję Exultetu. Ludzi na kościele to nie ruszyło (no bo skąd mają wiedzieć, że Exultet ma dwie wersje), ale dla mnie osobiście był to poniekąd wyraz lekceważącego podejścia kapłana. A głos do śpiewania miał niezły, więc na brak talentu nie miał prawa narzekać.

dC -postaraj się, żeby Wigilia Paschalna miała ręce i nogi w oprawie muzycznej, ale Exultet zostaw księżom. Przypomnij im, że istnieje takie coś jak "Formularz Liturgii Paschalnej". Albo niech sobie po prostu otworzą kalendarz liturgiczny, bo w nim też wspomina się o tym, że Exultet to "fucha" dla duchownego.

Pozdrawiam

Nomines, spokojnie.
Przede wszystkim nie oceniajmy tego tak kategorycznie.

Po pierwsze: Kościół daje możliwość odśpiewania dłuższej lub krótszej wersji Orędzia. Nie jest przestępstwem zaśpiewać krótszą.
Po drugie: Kościół daje możliwość, by Orędzie śpiewali świeccy. Nie jest przestępstwem, gdy ktoś świecki zaśpiewa Orędzie "jeśli prawdziwie z konieczności" musi to zrobić.
Ja się pytałem czy nie mogą zaśpiewać. Jeśli naprawdę ktoś nie umie śpiewać owszem może nie śpiewać i oddać to kantorowi świeckiemu. Ja potrafię sobie wyobrazić, że ktoś nie umie śpiewać, bo sam nie umiem i jestem totalnie niemuzykalny. Ale czy nowy wikary też nie umie śpiewać?
Ja rozumiem, że to wielka uroczystość, pełen kościół ludzi, wielki stres, ale takie jest życie że czasem trzeba się przełamać. Warto porozmawiać. Oczywiście nie zmuszać, ale zachęcać. Bo jest sporo czasu więc zdąży się nauczyć na pamięć linii melodycznej Zwłaszcza, gdy mu pomożesz i razem będziecie ćwiczyć. Zachęcam

Nieprawda - Exsultet ma zdecydowanie bogatszą i trudniejszą do wykonania linię melodyczną od prefacji. "Zwykła" prefacja w czasie mszy opiera się na bodaj dwóch frazach melodycznych - Exsultet ma ich przynajmniej 3 razy więcej

Natomiast słyszałem kiedyś wykonanie prefacji podczas mszy - ze wstawkami melodycznymi z Exsultetu - nie wiem, czy jest to dopuszczalne, ale brzmiało naprawdę rewelacyjnie.


Ech, głos ma ładny, tylko słabo radzi sobie z trudniejszymi melodiami. Poza tym ja również lubię śpiewać gregoriańskie kawałki i jest to dla mnie wielka radocha (i nobilitacja) móc wykonać coś takiego przed całą parafią.

Ustalmy, że w grę wchodzi tylko śpiewanie Exsultetu przez świeckiego - z bardzo różnych względów. Słyszałem kiedyś kompletnie "skopany" Exsultet (akurat w wykonaniu świeckiego) - śpiewał go na dwóch dźwiękach i co chwilę mylił tekst. Naprawdę brzmiało to tragicznie - szczególnie jak na tak ważny i piękny śpiew. Dlatego wolę ładne wykonanie, chociażby był on zaśpiewany przez świeckiego.


I to mnie bardzo dziwi:
1. melodia tych trzech wezwań (Pan z wami... W górę serca... Dzięki składajmy...) jest tak ułożona, aby ostatni dźwięk odpowiedzi ludu był oparciem dla kolejnego wezwania kapłana. Zaczynanie od "W górę serca..." jest trudne i trochę nie pasuje do całości.
2. Inna sprawa - na każdej mszy wezwania te (przed prefacją) śpiewa WYŁACZNIE KAPŁAN - a tu na najważniejszej mszy w roku ma je wykonywać świecki - trochę to "liturgicznie niesmaczne" - to tak jakby w czasie Wigilii Paschalnej świecki miał nagle np. udzielać błogosławieństwa; z drugiej strony Ewangelie Męki Pańskiej mogą być odczytane/odśpiewane przez świeckich (w Niedzielę Palmową i Wielki Piątek), co też jest wykonywane standardowo przez diakonów i kapłanów.

Czy ktoś z Was jest w posiadaniu nagrania takiego wykonania Orędzia (z pominiętym wezwaniem "Pan z wami")? Prosiłbym o linka. Ewentualnie o jakiekolwiek wypowiedzi/opinie liturgistów na ten temat

Rozumiem brak chętnych,ale zaniepokoił mnie ten fragment:

Msza nie jest do popisywania się przed parafią. I jeśli byłby w stanie nauczyć się tej melodii jest on (ksiądz) zobligowany to odśpiewać. Masz jeszcze przeszło miesiąc, zatem do pracy i może uda Ci się go nauczyć. Jak na tydzień przed uznasz, że nic się nie nauczył nie ma szans na dobre wykonanie, to wówczas Ty to odśpiewaj.
Trochę pracy i coś da się wykrzesać. A to, ze Ty chcesz też zaśpiewać, to jest argument, który w odniesieniu do liturgii jak najszybciej wyrzuć daleko od siebie.

Co do dialogu prefacyjnego, to nie śpiewa kapłan całości dlatego, że jakoby całość była przewidziana tylko dla duchownych, ale dlatego, że cała prefacja należy do kapłana i nikt inny nie może jej wykonywać.