KKK (nr 2181) wyraźnie precyzuje obowiązek uczestnictwa we Mszy Świętej w niedzielę i święta nakazane, natomiast: „Ci, którzy dobrowolnie zaniedbują ten obowiązek, popełniają grzech ciężki”. Jednak mogą zaistnieć przeszkody obiektywne, zwalniające z coniedzielnego udziału w Eucharystii. W KKK wyjaśniono, że z ważnego powodu, jak na przykład choroba, pielęgnacja niemowląt, jest się usprawiedliwionym. Ponadto od obowiązku uczestnictwa we Mszy Świętej można otrzymać dyspensę od własnego pasterza (KKK nr 2181; por. KPK kan. 1245). Jan Paweł II w liście apostolskim Dies Domini – O świętowaniu niedzieli (nr 54) napisał, że: „Ci wierni, którzy z powodu choroby, niesprawności lub innej ważnej przyczyny nie mogą wziąć udziału w Eucharystii, winni dołożyć starań, aby jak najpełniej uczestniczyć z oddalenia w liturgii niedzielnej Mszy Świętej, najlepiej przez lekturę czytań i modlitw mszalnych przewidzianych na ten dzień, a także przez wzbudzenie w sobie pragnienia Eucharystii”. I dalej Papież naucza, że dla tych jednak, którzy z różnych przyczyn nie mogą uczestniczyć w Eucharystii – i są tym samym zwolnieni z obowiązku niedzielnego – cenną pomoc może stanowić telewizyjna, internetowa czy radiowa transmisja Mszy Świętej, zwłaszcza połączona z posługą nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej, którzy przynoszą im Eucharystię.

Dalej, według wskazanego wyżej kanonu, obowiązkowi uczestnictwa we Mszy Świętej czyni zadość osoba uczestnicząca w Eucharystii „bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego”. W ten sposób w obecnym KPK (kan. 1248, § 1) przywrócono zasadę stosowaną już w starożytności chrześcijańskiej, mianowicie możliwość sprawowania niedzielnej Eucharystii w sobotę wieczorem. W pierwszych wiekach Kościoła Eucharystię sprawowano zawsze w nocy z soboty na niedzielę, gdyż przejście Chrystusa ze śmierci do życia dokonało się właśnie o tej porze. Brano również pod uwagę względy praktyczne, związane z prześladowaniami czy codzienną pracą niewolników. Zatem obecnie uczestnicząc we Msza Świętej wieczorem w sobotę, wierni spełniają wymagania postawione przez prawo. Może to być Msza Święta według formularza niedzielnego, ale może być również z formularza sobotniego, ślubnego, pogrzebowego, chrzcielnego czy jakiegokolwiek innego.