Cytuj:
Nie jestem w stanie odnieść się do tych tez, nie wiedząc jak tam definiowane są "możność", "akt", "byt", "doskonałość", "istota", "istnienie", "części całkujące", "przypadłość".
Wedle prośby Zencognito podaję zestaw definicji do tez tomistycznych:
akt - urzeczywistnienie możliwości istnienia, dokonuje się przez złączenie materii z formą, to co w bycie jest faktyczne i zrealizowane
byt - to o czym mogą być orzekane przypadłości, ale co nie może być orzeczone o czymkolwiek innym. Z jakiego rodzaju bytem mamy do czynienia określa się wedle atrybutów. Wedle Arystotelesa (Metafizyka, przekł, K. Leśniak W-wa 1982, str. 158 - 159 ):
Byt ma wiele znaczeń jak wykazaliśmy poprzednio w księdze o różnych znaczeniach słów. Oznacza powiem istotę albo określoną rzecz, albo jakość albo ilość, albo każdy tego rodzaju predykat,. Jednak wśród tak licznych znaczeń bytu na pierwszym oczywiście miejscu jest istota, która oznacza substancję. Gdy bowiem pytamy o jakość rzeczy, odpowiadamy, że jest dobra albo zła, a nie że jest na trzy łokcie długa, czy że jest człowiekiem, gdy natomiast pytamy, czym rzecz jest, nie odpowiadamy że jest biała albo ciepła, ani że jest na trzy łokcie, lecz że jest człowiekiem albo bogiem. Inne rzeczy nazywa się bytami, jako że są albo ilościami , jakościami lub stanem bytu, albo czymś innym tego rodzaju. Z tego też względu można by żywić wątpliwości co do tego czy "chodzić" , "być zdrowym", "siedzieć" są bytami czy nie, i podobnie w innych przypadkach tego rodzaju. Żaden bowiem z tych stanów nie ma sam przez się naturalnego istnienia ani też nie da się oddzielić od substancji, ale bytem jest raczej to co chodzi, co siedzi, i to co jest zdrowe. Wydaje się przeto, że rzeczom tym przysługuje byt w najwyższym stopniu, jako że posiadają pewien określony substrat. A substrat ten jest substancją i rzeczą jednostkową, co sie ujawnia przy orzekaniu o nim różnych własności. "Dobre" albo "siedzące" można powiedzieć tylko i wylącznie o pewnej substancji. Jest przeto jasne, że każdy z tych stanów istnieje dzięki substancji.
Wyraz "pierwsze" ma także wiele znaczeń,. Jednakże substancja jest pod każdym względem pierwsza : pod względem pojęciowym, poznawczym i czasowym. Żadna bowiem inna kategoria nie może istnieć oddzielnie, a substancja tak. Jest pierwsza według pojęcia [ definicji ], albowiem w pojęciu każdej rzeczy musi być obecne pojęcie substancji . Ponadto sądzimy, że wtedy posiadamy najlepszą wiedzę o jakiejś rzeczy, gdy możemy się dowiedzieć czym ona jest, na przykład czym jest człowiek albo ogień niż gdybyśmy się dowiedzieli tylko czegoś o jej jakości albo ilości albo jakie zajmuje miejsce; wszak każdy z tych predykatów molibyśmy dopiero wtedy dobrze poznać, gdybyśmy wiedzieli czym jest ilość i jakość. Tak więc poszukiwania i dociekania istoty bytu dawne, obecne i ciągle podejmowane na nowo nie są niczym innym, niż próbą odpowiedzi na pytanie: czym jest substancja.
potencja (możnośc) - to co jest nieokreślone w bycie, zostaje określone, przez akt; w tomizmie: potencja jest to istota bytu, jej aktem jest istnienie, wewnątrz isoty potencja jest materią, aktem jest forma substancjalna.
istota - sedno rzeczy, prawdziwa jej natura, to co sprawia że byt jest tym czym jest.
istnienie - podstawowa cecha bytu, umożliwająca poznanie go i orzekanie o nim przypadłości
przypadłości (accidentalia, akcydensy ) - takie cech substancji których odpadnięcie lub przeksztacłcenie nie powoduje zmiany substancji.
atrybuty - takie cechy substancji, które są konieczne do określenia jej, określają czym jest dana substancja
doskonałośc - wedle Arystotelesa (Metafizyka) : to, co jest kompletne, zawiera wszystkie części potrzebne ; to, co na realizuje w pełni daną ideę ; to, co osiągnęło swój cel.
Wedle Tomasza: rzecz doskonała sama w sobie - przez realizację pomysłu - idei ; rzecz doskonale realizująca swój cel
cześci całkujące - części z których składa się byt złożony z formy i materii.
