Każdy z nas może sobie zadać takie pytanie:

Czy w sprzyjających okolicznościach byłabym zdolna / byłbym zdolny do morderstwa z chciwości, nienawiści, a może z zazdrości...?

Możliwe są jedynie dwie odpowiedzi:
1. Tak - mogłabym / mógłbym zabić z chciwości/zazdrości/nienawiści, gdyby splot wydarzeń mnie do tego doprowadził.
2. Nie - nigdy nie byłabym / byłbym zdolny do morderstwa z chciwości/zazdrości/nienawiści.

Odpowiedź nr 1 oznacza, że jeśli ktoś z nas ocenia się na chwilę obecną jako osobę "raczej dobrą, niż złą", to ta ocena wynika tylko i wyłącznie z tego, że mieliśmy szczęście nie znaleźć się nigdy do tej pory w sytuacji, w której - jak sami przed sobą przyznajemy - moglibyśmy komuś odebrać życie z pobudek wyjątkowo obrzydliwych.

Odpowiedź nr 2 oznacza, że sami przyznajemy, że jesteśmy "zaprogramowani" raczej na wybieranie dobra niż zła.

To w takim razie co z tą słynną "wolną wolą"? Gdzie ona się podziewa? Czy człowiek "raczej zaprogramowany na dobro niż zło" jest tak naprawdę wolny w swoich decyzjach, skoro z cech jego charakteru wynika, że zawsze raczej skłoni się ku dobru, niż ku złu?

Z drugiej strony - skoro sami przyznajemy, że jesteśmy jedynie na tyle "dobrzy", na ile mieliśmy to szczęście, że okoliczności nam na to pozwoliły, to gdzie miejsce na naszą wolną wolę, skoro - jak sami przyznajemy - może dojść do sytuacji, w której na pewno wybralibyśmy wielkie zło?

Gdybym miał wolną wolę, to bym ci odpowiedział, ale wszak nie mnie decydować..

Czyli uważasz, że mógłbyś zabić z chciwości lub zawiści? W myśl przysłowia, że okazja czyni złodzieja?

Przysłowiowe 99,99% ludzi wybierze odpowiedź drugą. Choćby dlatego, że tacy chcą się widzieć.
Tego typu "ankiety" nie wnoszą nić poza obrazem jacy ludzie w większości chcieliby być.
Zostało to dowiedzione empirycznie nie raz, nie dwa razy.
Jeżeli chcesz cos udowodnić, to musisz wybrac inne narzędzie.

Skąd mam to wiedzieć? Nie byłem jeszcze nigdy w sytuacji, w której chciałbym na serio kogoś zabić, ani w sytuacji, w której (co też ma olbrzymie znaczenie) miałbym pewność, że nawet jeśli zabiję, nie poniosę tego konsekwencji.

Bardzo proszę.
Inne narzędzie: czy papież Franciszek, czyli prywatnie pan Bergoglio, mógłby w Twojej ocenie w sprzyjających okolicznościach dokonać morderstwa z chciwości, zawiści lub zazdrości?

Zauważ, że nie pytam o to, czy Mariusz Trynkiewicz ma jeszcze cały czas szansę na to, aby Kościół Katolicki wyniósł go na ołtarze jako świętego.

Uważam, że jestem (podobnie jak każdy) raczje dobry niż zły, jakkolwiek przypuszczam, że sposród wymienionych z powodu nienawiści (bardziej: gniewu) istotnie mógłbym kogoś zabić.

Czyżbyś był "raczej dobry" wyłącznie, albo po części, ze strachu przed potencjalną karą? Przecież to (by było) takie żałosne...

Wyobrażam sobie teraz dwóch ludzi: jeden "jest dobry", choć jest przekonany, że po śmierci nic nie ma. Jest dobry, bo uważa, że nie wolno nikogo krzywdzić. A drugi "jest dobry" ze strachu przed piekłem, bo wierzy w Boga. A gdyby nie ten Bóg, to by sobie chętnie zgwałcił albo zabił... No ale się boi... Zbiera mnie na wymioty. Idę do toalety...

W sprzyjających warunkach, w warunkach skrajnych obawiam się że wielu z nas mogłoby pokazać najgorsze swoje instynkty i wady. Tak długo jak panuje porządek, cywilizacja daje nam komfort, jesteśmy cywilizowani. Przy czym nie chodzi o okazję która czyni złodzieja, ale poczucie zagrożenia, potrzebę przetrwania, czy też możliwość kierowania innymi wedle własnego uznania. Tak jest w sprawach i małych i dużych. Nie wiem jednak co ma do tego wolna wola. Wolna wola dotyczy tego co naturalnie jest od nas zależne. To że mamy wolną wolę nie znaczy że możemy wywołać zaćmienie słońca, ani że w skrajnej sytuacji nie zaczniemy kraść. Tylko czy taka kradzież w sklepie bułki będzie moralnie zła?

Kradzież bułki (skoro stać cię na jej kupienie, ale skąpstwo pcha cię do oszczędności, skoro można mieć tą bułkę za darmo) nie jest moralnie zła?

Ja nie mówię o pozbawieniu kogoś życia w samoobronie lub w obronie innych. Mówię jedynie o prymitywnych pobudkach: zazdrość, chciwość, nienawiść. O kradzieży jedzenia z głodu i biedy również nie mówię...

Odpowiedzią po części może być tzw.literatura obozowa.

Odpowiedzą na co jest "literatura obozowa"?

Ale ja nic takiego nie napisałem. Gdzie to wyczytałeś? Gdzie napisałem że stać mnie na bułkę, ale kradnę? Przeczytaj raz jeszcze proszę.

Chodziło mi o to, że brak strachu przed karą jest istotnym czynnikiem ułatwiającym popełnianie zła.

Całe rozumowanie oparte jest o ekwiwokację sformułowania "byłbym zdolny". W jednym przypadku oznacza ono postawę moralną, a w drugim - fizyczną możliwość. To że ktoś np. potępia samobójstwo i z przyczyn moralnych go nie dokona, nie oznacza, że nie ma fizycznej, czy biologicznej możliwości skoczyć z okna. Nie ma więc żadnego "zaprogramowania".