Temat nurtujący mnie. Otóż dawno temu w liceum na języku polskim była sobie lekcja, a na tej lekcji temacik (coś w stylu-dokładnie nie pamiętam): Czy socrealzim jest sztuką?

Głównym argumentem przeciw socrealizmowi, (tj że nie jest sztuką) było stwierdzenie iż nie może być sztuką gdyż został stworzony po to by usługiwać ideologii, co jak wiaddomo ani sztuce ani artystom nie przystoi.

Ale sztuka sakralna, też została zaprzegnięta do tego by promować i pokazywać pewien zestaw postaw, pewną wizję świata - jednym słowem pewną ideologię.

Jeśli chodzi o architekturę to zarówno katedry jak i świąte przybytki socjalizmu miały wzbudzać respekt, imponować swą potęgą, zachwycać maluczkich.

W socrealistycznym malarstwie nieodłącznym kolorem był kolor czerwony- jeśli chodzi o sztukę sakralną podobnym mirem jak rewolucyjna czerwień ciesz się kolor złoty (niech mi ktoś pokaże ikonę na której nie ma złotego kolory).

Jeśli chodzi o literaturę i tu i tu mamy do czynienia z jasno określonym dwubiegunowym światem dobro-zło. Wiadomo jakim symbolem dla chrześjanina jest zło- w powieści socjalistycznej był to szpieg/kapitalista/kułak. I tu i tu nie jakiejśc formy pośrednie- we wszystkich przejawach życia jest coś albo czrne albo białę. Kto nie jest z nami , ten jest przeciwko nam.

Jeśli porównamy rewolucyjną publicystykę z kazaniami Piotr Skargi- to można odnieść wrażenie, że inny jest tylko wróg- jak nie innowiercy to burżuazja.

Jedak w potocznym kontekście sztuka sakralna się broni jako sztuka, a socjalizm nie. Ciekawe.

Zaznaczam iż ten wątek dotyczy sztuki- twórczych przejawów ludzkiego działania- w tym wypadku nie ważne jest ilu ludzi zabiła rewolucja i gułagi, a ilu inkwizycja.

Pytanie na jakie nalezy odpowidziec, to czemu sztuka ma sluzyc? Za czym idzie? Co chce obrazowac? Co oddawac? Jakie uczucia wzbudzac?

Wspolczesna sztuka np. czesto nazywana jest kontrowersyjna, gdyz probuje poddawac sie ciekawym eksperymentom, np. zorganizowanie galerii, gdzie nie ma obrazow, by zastanowic sie nad...pustka, albo tez spektakl, na ktorym..otwiera sie kotara i nie widac aktorow.Sztuka samowystarczalna, " art pour art". Takim przykladem moze byc Moretti i jego pasja malowania i ukladania butelek, ciagle i stale butelek, w prawo w lewo, przesloniete, inaczej ulozone butelki, by wywolac pewien stan z francuskiego "étrangeté", czyli czegos dziewnego, niepokojacego, czegos czego nie widac golym okiem...Przy glebszym wiec zastanowieniu widac cos wiecej niz zwykle butelki...

Musisz powiedziec sobie, ze sztuka nie jest tylko zwyklym obrazowaniem, przedstawianiem, imitacja. Jezeli interesue cie literatura, to przykladem wlasnie takiej przesadnej imitacji byl naturalizm Zoli i innych i caly nurt powiesci naturalistycznej...Szybko sie wyczerpal, gdyz literatura nie znosi repetycji...W literaturze polskiej podobne zjawisko ma sie przy literaturze pozytywistycznej, ktora rowniez skonczyla sie na kilku nowelach robotniczo - chlopskich.

Oczywiscie imperium socjalistyczne aspirowalo do sztuki i wlasnej literatury. Niestety tematyka okazuje sie uboga, bo ilez to mozna mowic o planie robotniczym i czarnej owcy, ktora sabotazuje fabryke? Sluzalczosc sztuki nie jest jej cecha wlasna, bo sztuka nigdy nie byla sluzalcza, sztuka zajmuje sie oddawaniem uczuc i na tym polego jej trwalosc. Z banalnych przykladow przychodzi mi do glowy Mona Liza i niezliczone interpretacje nad wyrazem jaj twarzy, tajemniczym usmiechem, dziwnym spojrzeniem...Dlatego tez ten obraz trwa i trwa. Poniewaz nie pokazuje tylko kobiete, lecz cos wiecej....Niektorzy posuwaja sie do stwierdzenia, ze Mona Liza jest autoportretem jej autora.

Analogia ze sztuka sakralna jest prosta. Chodzi nie tylko o obraz, czy rzezbe, ale o szerszy oddzwiek, o szerszy horyzont dziela, o jego przeslanie, o jego "osobista" refleksje...