Ponieważ sztuka miała poza estetycznymi walory dydaktyczne, malarze często bardzo przypominali w swoich dziełach o końcu ziemskiego życia i o tym, że trzeba będzie kiedyś zdać sprawę z jego przebiegu ...
Najczęstszy motyw to oczywiście "Sąd Ostateczny". Ale nie jedyny.
Dziś nowy motyw."Tryumf śmierci"


Triumf śmierci to motyw w malarstwie przedstawiający śmierć triumfującą . Ona sama jako szkielet lub trup z kosą lub na koniu .

Geneza motywu jest związana z Legendą o trzech żywych i trzech umarłych.

Z wikipedii: „Legenda o trzech żywych i trzech umarłych – powstała w średniowieczu opowieść o spotkaniu trzech młodzieńców z trzema zmarłymi. Młodzieńcy udali się na polowanie. Przypadkiem trafili na cmentarz, gdzie w otwartych trumnach leżały trzy trupy w różnych stadiach rozkładu. Często podawano, że byli to król, papież i nieokreślony zmarły, prawie szkielet (por. obraz Juana de Valdés Leala - Finis gloriae mundi - trzy trumny). Trupy zaczęły mówić młodzieńcom o swej minionej wielkości i czekającym wszystkich ludzi śmiertelnym losie. Niektóre wersje podają, że jeden z młodzieńców postanowił poddać się pokucie po tym przeżyciu i opuścił towarzyszy. Ci, uważając to za zdradę zabili go. Wtedy Bóg zesłał na morderców śmierć "która triumfuje nad całą ludzkością". Stąd związek tego motywu z triumfem śmierci."


Malowidła takie często występowały w budowlach związanych z cmentarzami (np. Campo santo w Pizie z obrazem Trainiego, Tak sądzą jedni badacze, drudzy zaś przypisują autorstwo Buonamico Buffalmacco z Bolonii.).

Triumf śmierci w Campo Santo w Pizie, ok. 1350 Po lewej scena z Legendy o trzech żywych i trzech umarłych. oraz inne fragmenty tegoż dzieła przedstawiające piekło:












a to obraz przypisywany Tiraniemu:


Triumf śmierci, Pieter Breughel starszy( Bruegel nawiązuje w tym obrazie do Apokalipsy)


W renesansie w wielu przedstawieniach triumfu śmierci mniej jest makabry, śmierć (jak na obrazie Triumf śmierci Lorenzo Costy) jedynie ostrzega przed swoim nadejściem. Często w triumfie śmierci przedstawiane są Mojry lub przynajmniej najstarsza, Atropos.


Lorenzo Costa, Triumf śmierci, 1490

Triumf śmierci Heures de Rohan (ok 1418-25).
Diabeł porywa duszę a św Michał walczy o nią

kolejny przykład – fragmenty piekła z “tryumfu śmierci” Andrea Orcagna, 1350 Santa Croce, Florence, detail W poprzednim poście czwarty obrazek też jest z Florencji – nie wkleiłam autora i zlał się w jedno z przedstawieniem z Pizy




Fragmenty “tryumfu śmierci”, 1410, Museo di Palazzo Abatellis, Palermo

Tryumf śmierci. Clusone. XVw church of Disciplini




Tu również kolejny motyw "Dance Macabre"
Bo czymże jest ów motyw jaeśli nie swoistym "memento"? Ostrzeżeniem przed wiecznym potępieniem.





kilka innych

w kolejnym przykładzie mamy również fragment piekła

Jeszcze pare przykładów "Tryumfu śmierci" _ na niektórych widać piekło...

No i tak doszliśmy do psychomachii.








Saint-Pierre d'Aulnay de Saintonge






BAGLIONE, Giovanni
Sacred and Profane Love
1602



walka wewnętrzna nie jest obca też bohaterom kreskówek



A to wszystko mieści się w temacie wizje piekła bowiem tu toczy się walka duszę ludzką .

Taddeo di Bartolo, piekło(1396)

Po skonsultowaniu z moderatorami i dokładnym przeliczeniu litery na piksel mogę kontynuować wątek. w nadziei, że może dyskusja się jakaś wywiąże…
Ostatnio rozmawiałam o tym, że ludzie niestety nie tylko piekło traktują jako wymysł ludzkiej wyobraźni, ale tak samo traktują śmierć.
Z jednej strony – akceptują aborcję i eutanazję – z drugiej zaś żyją jakby byli nieśmiertelni .
Sztuka przez wieki przypominała o tej rzeczywistości…

Uważaj – powiadali artyści – bo kiedys umrzesz – i będziesz podlegał sądowi
Już we wcześniej wspomniałam o „ars moriendi” – sztuce umierania, która to była jednym z motywów w sztuce średniowiecznej ,ale nie tylko.
Ten motyw jest też zwany „ ars bene moriendi”, czyli sztuka dobrego umierania. Umieć dobrze żyć i dobrze umrzeć – to prawdziwa sztuka .

Ars moriendi Mateusza z Krakowa wyróżnia pięć etapów psychomachii:
• temptatio de fide – próba wiary

• temptatio de desperatione – przypomnienie grzechów, odebranie nadziei na zbawienie
•
• temptatio de impatientia – bunt przeciwko cierpieniu fizycznemu; przeczucie, że bliscy nie współczują zmarłemu

• tempattio de vana gloria – pokusa próżnej chwały; pycha i samouwielbienie

• temptatio de avaritia (dosłownie „skąpstwo”) – chciwość bogactwa i użycia, przywiązanie do dóbr doczesnych, pokusa by zabrać je ze sobą, nawet za cenę paktu z diabłem; tak samo traktowano przywiązanie do bliskich i przyjaciół



Pierwszy przykład po każdym punkcie to ilustracja pokusy -
Drugi _ „contra”
Tu calość i powiększenia jak ktoś dokładnie chciałby się przyjrzeć:
http://web.fu-berlin.de/aeimhof/erlangen/11kleingross/bild1a.htm

inne przykłady "ars moriendi"

Jan Provost Sąd Ostateczny

to dziś polecam film

" Między piekłem a niebem" - bardzo malownicza wizja zaświatów ( Oskar za efekty specjalne) choc film raczej o miłości która jest mocniesza niż śmierć. Wizje piekła momentami przypominają obrazy Dora i Delacroixa . O ile wizja piekła bez szatana mi za bardzo nie przeszkadzała, to wizja nieba bez Boga była dla mnie jakas dziwna...

A dym ich katuszy na wieki wieków się wznosi i nie mają spoczynku we dnie i w nocy czciciele Bestii i jej obrazu, i ten, kto bierze znamię jej imienia. Ap 14:11
Psałterz szkoła francuska


Burnet Psalter.

Trochę sztuki współczesnej
Apokalipsa
Galina Valkova


Gra w niebo i piekło

Max Hermann-Neisse

Włodkowi Pawluczukowi



1

do piekła i do nieba

wiodą podobne bramy

wnętrza i korytarze

tu i tam te same



rozkład zajęć jadłospis

nieomal tożsame

więc czemu tu zgrzytanie

tam pienia ku chwale Pana



2

byłem w celi klasztornej

i w więziennej celi

na pozór identyczna przestrzeń

lecz przepaść bez dna



wybrańcy i skazańcy

żyjący na antypodach

wyboru i przymusu

ot w niebo i piekło gra



3

widziałem zakochanych

zamkniętych w uścisku

którym sławili wolność

będąc w siódmych niebach

gdy ich później ujrzałem

dusili się w dybach

bliskość ciążyła piekielnie

wypędzonym z nieba

No nie Spidy, mojego prywatnego piekła to ja tu wrzucać nie będę...
A poza tym temat wymyślony przez Teresse brzmi "wizje piekła w sztuce" a daleka jestem od nazywania takich wypocin sztuką. Choć zdarzyło mi się i tu wkleić parę przykładów od wielkiej sztuki dalekich, to jednak wszystko ma granice

ale pustynnie . Kuszenie Chrystusa:

Katedra Notre- Dame
S t r a s b o u r g, France


Austin Avenue Church


Ary Scheffer - kuszenie Chrystusa(1854)

Coś ostatnio czasu mam mało...
Ale wrzucę chociaż coś.Ze sztuki współczesnej :ULRICH LEIVE

czy ktoś z was widział? zapraszam do naszej galerii www.ikonografia.pl[/img]

Sztuki współczesnej? Przecież to są megaprymitywne bazgroły napaćkane w najprostszym programie graficznym jaki chyba tylko istnieje - MS paint.