Nie wiemy, ponieważ nie wiemy jakie samogłoski były użyte do tetragramu. Nie chodziło mi o dźwięki, bo wiadomo, że sepleniący kapłan inaczej wymówi to Imię Wymawiać = wiedzieć jak wymówić, jednak bez szczegółów brzmieniowych. Akurat imię Syna Bożego wymawiam z greki - Iisus A gdybym Ci przedstawił słowo Agnszk albo Agns to odrazu wiedziałbyś jak je wymówić?Słyszałem o innej definicji. Tetragram to złożenie określeń "był, jest, będzie", czyli istota wieczności."Pan" jest pechowym przykładem zaczerpiętym do polszczyzny z mitologii, ale Kyrios nie ma już tego zabarwienia. Zgadzam się, że nie musi oznaczać Boga. Ale jeśli modlimy się do Pana mając na myśli Boga, to czy nie modlimy się do Boga jako naszego Pana? Nie używając jednego z Imion Bożych, możemy równie dobrze funkcjonować w Kościele. Pokazała to historia Kościoła - tetragram u chrześcijan to raptem XVI wiek. Wcześniej ani Chrystus, ani nawet jego dziadkowie, ani nikt w Kościele (ponieważ używano Septuaginty i Vulgaty) nie wymawiał tetragramu. Kościół się ostał i miał się chyba lepiej niż ma się dzisiaj.

Podaj hebrajska etymologie to sie ustosunkuje do takiego wyjaśnienia.




Dziwi mnie ta niechęc do imienia własnego Boga. No niby ono jest ale możemy sobie bez niego poradzic w kościele.















Tak więc widzisz że piersi chrześcijanie znali to Imię. Zaś jego pojawienie sie w XVI wieku w wyniku rozwoju reformacji to powrót do korzeni a nie herezja.
Tak więc ostatnia decyzja o której dyskutujemy to raczej powrót do błedów średniowiecza. JPII (który w swej młodzieńczej twórczości literackiej uzywał imnienia bożego) zarzucano konserwatyzmi i zaprzepaszczanie zdobyczy Soboru Watykańskiego II, jednak prawdziwym konserwatystą jest B16 (zakaz uzywania Imienia, powolny powrót do mszy łacińskiej itp.). Myśle że w najblizszym czasie można się spodziewać kolejnych posunięć w tym duchu. No ale cóz tak sie dzieje gdy jak to ktos napisał na innym forum "inkwizytor zostaje wybrany papieżem" (kardynał Ratzinger przed wyborem przewodniczył Kongregacji do spraw Nauki Wiary czyli dawnej Świetej Inkwizycji)

W wyniku powstania idei badań nad tekstem orygialnym, co było zwiazane z humanizmem i powstawniem filologii. Oczywisście że Reformacja też wydarzyła się w XVI w....

Co ciekawe Biblia warszawska w ST uzywa słowa Jahwe w 6 miejscach, tam gdzie to koniecznie wynika z kontekstu, katolicka Biblia Tysiąclecia w 21 miejscach.

Niestety moja wiedza na ten temat ogranicza się do słów:
היה - był,
הוה - jest
יהיה - będzie
które można złożyć w tetragram (יהוה).Mnie na przykład w ogóle nie dziwi. Tradycja apofatyzmu jest w Kościele bardzo stara. Na dobrą sprawę dopiero protestantyzm trwale zatarł na Zachodzie jego wartość. Taka jest moja opinia.Nikt nie powiedział, że herezja ale tego typu powrót do tradycji to przykład antytradycji. Poza tym nie wiadomo tak naprawdę czy i co znali pierwsi chrześcijanie. Przytoczone przez Ciebie cytaty nie dają ostatecznej informacji. Nie wiadomo, czy Chrystus używał tetragramu, bo nie wiemy na ile wiernym przekazem może być greckojęzyczna Ewangelia. Jednak odkryte rękopisy z III w. p.n.e. bez tetragramu wskazują, że już pradziadkowie Joachima i Anny mogli nie używać tetragramu. Pewności moim zdaniem nie ma. A wracając do tej antytradycji powrotu do tetragramu, można pokusić się na stwierdzenie, że taki powrót to element judaizujący w chrześcijaństwie, a więc nie do końca chciany "korzeń". Można interpretować, że odkąd wcielił się Bóg, który objawił swoje Imię w NT (Imię Ojca, Syna i Ducha św.) użycie tetragramu stało się nieadekwatne i trąciło chęcią powrotu do czasów przedmesjańskiego oczekiwania. Zauważ, że wiara w moce stwórcze i wieczność Boga Trójjedynego nie znikła u chrześcijan, mimo iż ci mogli nie używać i nie rozumieć etymologii tetragramu.Oczywiście nie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Błędem nazwałbym "powrót" (a raczej innowację) Kościoła łacińskiego pod wpływem protestantyzmu do używania tetragramu. Dla przykładu Kościół Wschodni nigdy nie zaprzestał używania Septuaginty bez tetragramu, nie miał potrzeby tego zmieniać, dlatego niniejszy problem go nie dotyczy.Ja bym powiedział, że taki humanistyczny nawrót w tłumaczeniu Pisma jest mocno kontrowersyjny z perspektywy chrześcijaństwa jako samodzielnej religii. Bo oto do łask wraca hebrajska Tora i pisma prorockie, które w Septuagincie zostały zmienione - jak uważa Kościół - pod wpływem Ducha św. Te zmiany zostały w pewnym sensie kanonizowane, zwłaszcza, że zmienone fragmenty są obficie cytowane w NT (słynny fragment o dziewicy która pocznie). Taki krytyczny powrót do oryginału powodowany był słabością Kościoła wobec dyskursu naukowego (w tym wypadku literaturoznawstwa), który narzucał Kościołowi "dowody", którym ten nie mógł się przeciwstawić - dlatego im uległ. A dzisiaj płaci, gdyż mam wrażenie, że z każdym oficjalnie podważonym (jako późniejszy dodatek) wersetem NT spada liczba wiernych. To oczywiście moja opinia, z którą można polemizować

A więc to wyjaśnienie wskazuje na inna niepowtarzalną ceche bytu najwyższego - wiecznośc bez poczatku.




Aż cisną się słowa Jezusa o uniewaznianiu prawa przez tradycje. Chocby najstarsza tradycja nie ma prawa zmieniac świetych pism. To taka moja opinia








Czyżby nutka antysemityzmu? Nie bedziemy uzywać JHWH bo to imię zydowskiego Boga?
Akurat NT jest pełen cytatów ze straego a chrześcijanstwo to logiczna kontynuacja judaizmu. Więc judaizm (oczywiscie nie współczesny tylko starozytny) to prawdziwy korzeń chrześcijaństwa. Bez mesjanistycznych żydowskich proroctw nie było by chrześcijanstwa. Bóg zapowiadający zydom przyjście mesjasza to JHWH, Bóg który sprowadził mesjasza to, o zgrozo, tez JHWH, Bóg się nie zmienił a jego imię jak juz potwierdziliśmy jest tak wyjątkowe że nie może określać nikogo innego poza bytem najwyższym. Jest wię ze wszechmiar stosowne jego uzywanie. Powiem wiecej, jego ignorowanie i zastępowanie niewiele znaczącymi tytułami to poważne zaniedbanie.

Pozatym twierdzenie że Jezus nie znał tego imienia jest śmieszne. Przyszedł od Boga i nie wiedział jak ten Bóg ma na imie?
Jana 17:26 - jakie imie objawił swoim uczniom Jezus? Czyż nie to przedwieczne imie nalezne tylko jednej istocie?





No własnie w podanych przezemnie cytatach wyjasniono że pierwotna wersja septuaginty zawierała tetragram(patrz manuskrypt Faud266 pochodzący z I wieku p.n.e.). Kopie z IV i V wieku tego tetragramu juz nie zawierają. Kościół wschodni nie zaprzestał używania septuaginty bez tetragramu bo zaprzestał używanai septuaginty z tetragramem. Choż w czasie gdy tetragram zniknął z septuaginty nie było jeszcze rozdziału na kościół wschodni i zachodni stąd oba zaprzestały uzywania JHWH. Ale tylko kościół zachodni przywrócił uzywanie tego imienia (być może pod wpływem protestantyzmu i renesansu) a teraz spowrotem go zarzuca.

A jeszcze jedna ciekawostka: Hieronim, który żył w IV i V wieku n.e., napisał we wstępie do ksiąg Samuela i Królów: „Po dziś dzień znajdujemy w niektórych woluminach greckich imię Boże — tetragram — ]יהוה[napisane archaicznymi literami”. A zatem jeszcze w czasach Hieronima, głównego tłumacza łacińskiej Wulgaty, istniały greckie manuskrypty przekładów Pism Hebrajskich zawierające imię Boże zapisane czterema literami hebrajskimi.

raczej politycznej poprawności. Wszak żydzi uwazaja uzywanie Imienia wprost, za świetokractwo.

A więc zgodzisz się, że tetragram nie oznacza jedynie Stwórcę wszechrzeczy?Warto by zapytać Chrystusa dlaczego powiedział to co powiedział. Choć Syn Boży nie zmienił Pism, on je inaczej zinterpretował. Przecież ofiarowanie tetragramu przez Boga nie musi jeszcze oznaczać używanie go i odrzucenie wszystkich innych określeń.Wierzmi daleko mi do antysemityzmu W towarzystwie mam łatkę filosemity... Powodów dla których lepiej jest użyć innych określeń jest kilka, wymieniłem je wcześniej. Prawdą jest to, że Żydzi nazywając Boga za pomocą tetragramu określają w ten sposób Boga-Ojca, który nie objawił się w Trójcy.Ani trochę temu nie zaprzeczyłem. Ale zauważ, że są elementy judaizmu, które Chrystus reinterpretował na tyle mocno, że chrześcijanie stali się osobną religią. Zauważ również, że NT cytując ST używa Septuaginty, która dla Żydów była tak przekształcona, że uważali ją za heretycki przekład. W NT nie pojawia się tetragram. Dlaczego Chrystus nie używa tego imienia?

Bóg się nie zmienił - prawda. Wciąż jest Stwórcą i Jest Wieczny, dokładnie taki co zawiera się w tetragramie. Prawda? Nie zgodzę się z tym, że nie nazywanie Stwórcy i Tego, Który Jest (Wiecznego) określeniem znaczącym tyle co "Stwórca" i "Ten, Który Jest (Wieczny)" (tetragram) jest poważnym zaniedbaniem. Chyba nie musze tłumaczyć dlaczego.On sam był Bogiem, własne imię znał więc fakt, nie musiał go używać. Ale nikt też nie używał tego imienia wzywając Jego Ojca. Dlaczego? Ponieważ prawdopodobnie zaprzestano czytania tetragramu jeszcze przed Chrystusem.Chrystus objawił ludziom Imię Ojca, Syna i Ducha świętego, nieznane wcześniej ludzkości.Kościół wschodni, który powstał w IV wieku (zresztą podobnie jak zachodni) nie mógł używać Septuaginty z tetragramem, ponieważ wg mnie na 90% takie już nie istniały - a więc nigdy go nie używał! Jeżeli pierwsze wydania bez niego pochodzą z III w. p.n.e., a w czasie pierwszych chrześcijan praktycznie zanikły (chyba nie pojawia się w żadnych listach chrześcijańskich, apologetycznych i homiliach - ale musiałbym to sprawdzić), to co można powiedzieć o okresie 300 lat później?

Wg mnie Kościół zachodni nie przywrócił tetragramu do swojej liturgiki, ponieważ prawdopodobnie nigdy go nie używał. Kościół zachodni wprowadził Imię używane pierwotnie w Torze, której używali Żydzi. To bez wątpienia innowacja. Można się natomiast spierać z tym, co jest słuszne - czy oryginalny zapis Tory i tradycja żydowska, czy 1500-1800 lat tradycji judeo-chrześcijańskiej, która korzystała z innego zapisu.

Odpowiedź na to pytanie jest niewątpliwym przykładem sporu katolicko- i prawosławno-protestanckiego o "sola scripta" i Tradycję. Oczywiście stanowisko katolików i prawosławnych w tej sprawie nie jest tożsame i ma swoje niuanse.Mimo to nie używano tego imienia. Sam Hieronim tego nie robił, mimo świadomości - jak to wytłumaczysz?Nie tylko Żydzi, chrześcijanie do XVI wieku również nie używali tego Imienia wprost.

Oznacza, tylko w zalezności od tłumaczenia wskazuje na inna jego niepowtarzalną ceche.


Nie oznacza odrzucanie wszystkich innych określen. Ale własnie po to Bóg objawił swoje imie własne, wyjątkowe samookreślenie by go uzywać.


Po pierwsze Bóg sam się tak określił. A to fakt ż nauka o trójcy jest Judaizmowi obca.


No wlasnie przedstawiłem w postach kilka argumentów za tym że jednak używał. To jednak i tak żadne usprawiedliwienie przed jego porzuceniem.


Twój wybor.


Tu juz zachaczasz o dogmat Trójcy. Wystarczy że sam Jezus w modlitwach wzywał swego Ojca.


Ojcie i Syn to tytuły nie imiona. Imie Ojca to JHWH, Syna to Jezus a w sprawę Ducha juz się zagłębiał nie będe. Chyba że chodzi ci o to że objawił Trójcę. Ale niestety Trójca to też nie imie, nawet nie tytuł, tylko pewien konstrukt powiedzmy teologiczny znany juz starozytnym egipcjanomi, babilończyko czy hindusom, choc fakt że w ujeciu chrześcijanskim wyjatkowy.


Słusznie kościoły powstały w IV wieku. Mnie zaś interesuje pierwotna nauka chrześcijanska z I wieku. Na 90%? - wiec reki sobie nie dałbyś uciąć?


Z przytoczonych juz powodów stawiam na Tore


Trzeba by było pewnie spytać Hieronima. Może nie znal hebrajskiego i nie umiał go odczytać. Zresztą w jedny z podanych przezemnie cytatów było napisane że do IV wieku zdolność czytania hebrajskiego u chrześcijan w wiekszości greckiego pochodzenia zanikła. JHWH zamieniono na Pan co powodowało u nowo nawróconych pewne rozterki co do rozróznienia Ojca i Syna.

Ani trochę temu nie zaprzeczyłem. Ale zauważ, że są elementy judaizmu, które Chrystus reinterpretował na tyle mocno, że chrześcijanie stali się osobną religią. Zauważ również, że NT cytując ST używa Septuaginty, która dla Żydów była tak przekształcona, że uważali ją za heretycki przekład. [/quote]

Skad to przekonanie, ze Zydzi w czasach Jezusa odrzucali Septuaginte? Ja akurat mam wrazenie, ze Zydzi byli bardzo szczesliwi, kiedy to greckie tlumaczenie powstalo. Zwiazana jest z tym legenda o 70 medrcach z Izraela ktorzy przetlumaczyli Pismo sw. W Aleksandrii dla Zydow z diaspory. Zdaje mi sie, ze znam ja z tej ksiazki:
Chrostowski Waldemar ks. Bóg, Biblia, Mesjasz z księdzem profesorem Waldemarem Chrostowskim rozmawiają: Grzegorz Górny i Rafał Tichy Warszawa "Fronda" 2006
Wlasnie tu tez, ks.prof Chrostowski wyjasnia dalszy rozwoj judaizmu, ktory po zniszczeniu Jerozolimy w 70 r.n.e i synodzie w Jabne wyklal niejako chrzescijan (12 z 18 blogoslawinstw z modlitwa zydowskiej) i rozwijal sie tylko jako judaizm rabinistyczny, przekreslajac niejako wielobarwna mozaike judaizmu z czasow Jezusa. Zeby jeszcze bardziej odciac sie od chrzescijan, odrzucono tez Septuaginte, ktora zawierala zbyt wiele watkow mesjanskich "pasujacych" do Jezusa.
I tak jak 300 lat wczesniej dzien przetlumaczenia Sept. swietowano jako najradosniejszy w judaizmie, tak rabini zaczeli Sept. "oczerniac".
Zapraszam do przeczytania ksiazki.

Czy tak właśnie powiedział, czy to Twoja interpretacja? Zauważ, że po objawieniu imienia ludzkość i tak stosowała inne imiona. Krnąbrny lud?A ja będę uparcie odwoływał się do etymologii. Dawniej imiona po prostu znaczyły coś, opisywały nazwaną osobę. Np. Piotr, to był ktoś o tak mocnej wierze, że był metaforą kamienia. Ale przecież to nie znaczy, że był kamieniem. Nikt jednak nie zaprzeczy, że "Piotr" jest imieniem własnym prawda? Podobnie jest z tetragramem. Bóg określił siebie jako Stwórca i Wieczny. I nic więcej. Podobnie Chrystus nazwał Szymona Piotrem mając na uwadzę jego cechy wiary. Dzisiejsza trudność polega na tym, że nie rozumiemy imion i ich znaczenia. Dlatego traktujemy wyrażenia opisujące jak imiona własne.Chrystus mówił o sobie Syn Boży i Człowieczy, a o Ojcu mówił po prostu Ojciec Nie wydaje mi się by używał samego tetragramu, ponieważ nie był kapłanem w sensie żydowskim i nie robił tego raz w roku. A to, że mówił o Stwórcy i Wiecznym, to nie przeczę.Dla mnie ta tradycja tłumacząca istotę imion jest jasna. W takim stanie przetrwała właściwie do końca Bizancjum.Jego i Ojca (i Ducha) wzywał też lud mówiąc Adonai czy Kyrios. A Chrystus nie wzywał Ojca za pomocą tetragramu.No nie zgodzę się, wyraźnie jest w Piśmie mowa o Imionach Ojca, Syna i Ducha św. Tetragram nie może być imieniem jedynie Ojca, ponieważ w myśl tradycji to przez Słowo (Logos, Chrystus) stworzony został świat. A poza tym Chrystus również jest wieczny, podobnie jak Duch. Dlatego tetragram odnosi się do całej Trójcy, oczywiście dopiero w momencie gdy została w pełni objawiona."Trójca" nie, ale "Ojciec, Syna i Duch święty" jest imieniem, które przywoływać nakazywał Chrystus. Jako chrześcijanin jestem zobowiązany w to wierzyć. Tetragram wskazuje na transcendentny i apofatyczny charakter Boga niedostępnego ludziom, a Imię Ojca, Syna i Ducha św. wskazuje na immanentny i katafatyczny charakter Boga, wcielonego i w pełni objawionego ludzkości. Różnicy między ST i NT nie muszę chyba przywoływać.Nie dałbym Kościoły do IV wieku, mocno związane z tradycją judaistyczną napewno nie wymawiały tetragramu, chyba że kapłani raz w roku. Inna sprawa, że oni już rzadko posługiwali się hebrajskim, mogli używać tetragramu nie wiedząc już co oznacza. Szczerze - nie wiem jak było. Pozostaje mi ufać tradycji, którą uważam za świętą. Brak tetragramu w Septuagincie uważam za efekt działania Ducha świętego. Myślę, że Bóg objawił swoje nowe Imię - w Chrystusie i Duchu św. To nie znaczy, że stare Imię przestało być ważne, pojawiło się po prostu "lepsze". Wskazałbym tutaj na moment apofatyczny i katafatyczny w relacjach Bóg-człowiek, to może być istotne.Z tych samych powodów ja wybieram tradycję chrześcijańską, z 3/4 jej okresu. Daleki jestem by powiedzieć, że tamci się mylili, a ja teraz wiem lepiej dzięki badaniom nad Pismem.Myślisz, że czytelnicy pierwszych wydań Septuaginty znali hebrajski? Tetragram to było być może jedyne wyrażenie w języku hebrajskim w całej greckojęzycznej Septuagincie. To było Imię, którego nie rozumiano. Coś jak "zaklęcia" maran atha czy talita kumi. I Ojciec, i Syn jest Panem. Jak głosi doktryna chrześcijańska cała Trójca jest Wieczna i brała udział w stworzeniu świata. A więc całą Trójcę, nie tylko Boga-Ojca określa tetragram.

OK, może trochę za daleko poszedłem. Ale jak u licha z perspektywy Żyda można zaakceptować tak daleko idące zmiany w stosunku do oryginału? Septuaginta zawierała również apokryfy. Żyd znający hebrajski i grekę mógł się zgorszyć moim zdaniem. Zwłaszcza gdy wiemy czym było Pismo dla Żydów i jak wyglądało przepisywanie świętych ksiąg.Napewno kiedyś sięgnę Być może na początku Żydzi nie zauważali tych różnic w Septuagincie? Można postawić taką hipotezę, jeżeli zaczynali żyć w bardzo zhellenizowanym świecie. Mogę to odnieść do mojego podwórka: gdyby na przykład przyszło się przetłumaczyć całe Pismo z cerkiewno-słowiańskiego na polski z całą gamą błędów i reinterpretacji współcześni użytkownicy scsu mogliby się nie zorientować, ponieważ to język martwy, używany jedynie do modlitw.

A gdzie tam! Inne imiona? W oryginalnym tekście hebrajskim JHWH wystepuje prawie 7000 razy - wszystkie psalmy wysławiają JAH. Podaj mi inne imię które występuje więcej razy. Słudzy Boga w rozmowach uzywali go "nagminnie", wystepowało nawet w zydowskich przysłowiach. Jeśli na tej podstawie wyciagam wniosek że Bóg objawil swoje imie i chce byśmy go uzywali (nie raził piorunami swoich sług którzy je wypowiadali nawet często) a ty uważasz że to moja interpretacja, to TAK to jest moja interpretacja. A to boska:
Wyjścia 3:15 "...Tak powiesz synom izraelskim: Pan(w oryginalnym tekście hebrajskim JHWH), Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i tak mnie nazywać będa po wszystkie pokolenia"
Sofoniasz 3:9 "Wtedy przemienie ludom ich wargi na czyste, aby wszystkie mogły wzywac imienia Pana (w oryginalnym tekście hebrajskim JHWH) i służyc mu jednomyślnie"


Oczywiście że możesz się upierać. Wiele ludzi upiera sie przy błednych pogladach ale nie staja się one przez to prawdziwsze. Każde imie jak i nazwisko coś oznacza. Ty proponujesz skrajność. Idąc twoim tokiem rozumowania nie ma imion własnych bo każdy wyraz traktowany jako imie własne jest przecież tylko wyrażeniem opisującym. Trójca to wyras opisujący relacje trzech osób boskich, Ojciec, Syn i Duch to tez wyrazy opisujące wskazujące na pewne własciwości opisywanych przez nie obiektów. Widzisz gdzie można się zapędzić próbując szukać argumentów na siłę?



O argumentach że jednak nazywał swego Ojca Jahwe już pisałem. A z tymi kapłanami chyba coś ci sie pomyliło. Arcykapłan raz w roku wchodził do miejsca najświetszego by tam ofiarować kadzidło a nie by wypowiadać boskie imię. Polecam księge Kapłańską. W czasach Jezusa żydzi powszechnie nie wymawiali tego imnienia ale nie zniknęło ono ze zwojów i było znane choc przesąd żydowski zakazywał jego wypowiadania.


Słyszałes na zywo wypowiedzi Jezusa że jesteś tego taki pewien?

No nie zgodzę się, wyraźnie jest w Piśmie mowa o Imionach Ojca, Syna i Ducha św. [/quote]
A ja będe uparcie odwoływał się do etymologii i ani Ojciec ani Syn to nie są imiona, tylko określenia wiezów pokrewieństwa czy podporządkowania. Duch to słowo określające element pewnego zbioru złozonego z elementów transcendentnych a "świety" to jego dookreślenie o który element z tego zbioru chodzi. "Na drzwiach było napisane imię mojego ojca" - czy "Ojciec" to imię? Nie. Zdanie to wskazuje na imie Ojca ale nie bezpośrednio. Poza tym w tym fragmencie którym uzasadniasz Trójce chodzi o coś całkiem innego niż stosunek bytów transcendentnych czy kwestia nazewnictwa.


Ja się na tradycje nie zdaję, wole patrzeć na Pisma bez jej niekiedy wykrzywiającego pryzmatu. Ale to juz wybór paradygmatu. Ty uważasz za święte Pisma i Tradycje a ja tylko Pisma.
A może brak tetragramu w Septuagincie to efekt działania ducha Szatana? lub po prostu negatywny skutek uboczny procesów historycznych.
a z tym "lepszym" to już przegięcie


To ciekawe, bo ja też

Pozdrawiam

A jeszcze jedno:


Może w myśl Tradycji ale nie w myśl świetych Pism.
Może się mylę ale czy chodzi ci o słowa z Kolosan 1:16, 17 (Bw): „ponieważ w nim zostało stworzone wszystko, (...) wszystko przez niego i dla niego zostało stworzone”? Czy one wykluczają Jezusa spośród stworzeń? Greckim wyrazem przetłumaczonym tu na „wszystko” jest pánta, odmieniona forma słowa pas. W Łukasza 13:2 przetłumaczono je na „wszyscy inni” (Bw), „wszyscy pozostali” (Romaniuk). Wiernie przetłumaczone powinno więc brzmiec mniejwiecej tak: „Za jego pośrednictwem zostało stworzone wszystko inne (...) Wszystko inne zostało stworzone poprzez niego i dla niego”. Z tego wynika, że Jezus jest istotą stworzoną, należącą do tego, co stworzył Bóg. Jest tez odrębnym bytem bo to Bóg dla niego stworzył wszystko i za jego posrednictwem.
Tak więc po zbadaniu jezyków oryginalnych werset ten z argumentu za staje się argumentem przeciw

No wiec moze tylko wtrace, ze Pismo sw. nie powstalo od bezposredniego natchnienia Ducha sw. (typu golab, ktory siedzi na ramieniu i dyktuje do ucha), ale wlasnie we wspolnocie wierzacych. Zanim zostalo spisane (w trakcie, badz po wygnaniu babilonskim), bylo przekazywane w tradycji ustnej i "aktualizowane". Co to znaczy, pisze o tym ks.prof. Chrostowski (ksiazka ma te zalete, ze jest w formie wywiadu, wiec sa pytania i odpowiedzi). W skrocie, to mniej wiecej tak: cos sie nam przdarzylo np w dziecinstwie. Teraz opowiadamy to dzieciom, ale zeby zroumialy to, co myslmy odczuwali badz zrozumieli "aktualizujemy" to do potrzeb sluchacza. Fakt zostaje, ale pojawia sie jakas interpretacja. Uczniowie Jezusa tez zrozumieli Jego czyny i slowa po zmartwychwstaniu, kiedy zobaczyli Go w innym swietle.
Dlatego Biblia zostala spisana po hebrajsku niejako na pewnym etapie jej rozwoju. Ale jest to Slowo Boga do wspolnoty i tylko wspolnota moze i mogla uznawac, ktore ksiegi sa swiete, a ktore nie, oraz jak nalezy je interpretowac.
Tlumaczenia najpierw aramejskie, a potem greckie zawieraly znowu czesc reinterpretacji, gdyz Bog objawial sie stale (chocby przez prororkow) i coraz glebiej narodowi wybranemu. W zwiazku z tym teksty spisane wczesniej byly w swietle nowych tekstow inaczej interpretowane. Dla mnie jest to w miare spojne tlumaczenie. Podobnie jak ze slowami Jezusa :Jeszcze wiele mam wam do powiedzenia, ale teraz [jeszcze] znieść nie możecie. Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe J16,12-13

Na poczatku zawsze byla tradycja ustna i wspolnota, w ktorej historie Boga z ludzimi opowiadano. Odcinanie sie od tradycji, jako z definicji blednej nie ma sensu i interpretowanie Biblii indywidualnie tez.
Biblia nie jst podrecznikiem-samouczkiem do spotkania z Bogiem.
Polecam:
http://prasa.wiara.pl/?grupa=6&art=1220 ... 3733&katg=
http://prasa.wiara.pl/?grupa=6&art=1221 ... 3733&katg=
http://prasa.wiara.pl/?grupa=6&art=1221 ... 3733&katg=