„Pewnego dnia znajomy spotkał Sokratesa i powiedział:
– Sokratesie, wiesz czego właśnie dowiedziałem się o twoim uczniu?
– Zaczekaj chwilę – odpowiedział Sokrates – zanim mi o tym powiesz, chciałbym poddać cię małej próbie. Taki potrójny filtr, przez który przepuścimy twoją informację.
– Potrójny filtr?
– Właśnie – kontynuował filozof – nim powiesz mi coś o moim uczniu, sprawdźmy tę informację pod trzema kątami. Pierwszy to PRAWDA. Czy jesteś całkowicie pewien, że to o czym chcesz mi powiedzieć jest prawdą?
– Nie – odpowiedział znajomy – właściwie to dowiedziałem się o tym od kogoś…
– W porządku – przerwał mu Sokrates – więc nie wiesz, czy to jest prawda czy nie. Teraz drugi filtr – filtr DOBRA. Czy chcesz mi powiedzieć o tym uczniu coś dobrego?
– Nie, wręcz przeciwnie…
– W takim razie – odparł uczony – chcesz mi powiedzieć coś złego o nim, ale nie jesteś pewien czy jest to prawdą. Został jeszcze ostatni filtr: filtr POŻYTECZNOŚCI. Czy to co chcesz mi powiedzieć jest dla mnie pożyteczne?
– Nie, właściwie to nie…
– A więc – skonkludował Sokrates – jeśli to, o czym chcesz mi powiedzieć może nie być prawdziwe, nie jest dobre, ani nawet przydatne dla mnie, to po co o tym w ogóle mówić?”

I w ten sposób Sokrates został najważniejszym filozofem starożytności.

W ten sam sposób nigdy nie dowiedział się, że Platon spędzał noce* z jego małżonką Xantypą.


(*W oryginalnym dowcipie było inne sformułowanie, ale forum zobowiązuje)

Uważam że ten dowcip to złośliwy mem, który został stworzony do walki z dobrą rzeczą jaką są te trzy filtry.

Bez tego memu nigdy bym nie poznał oryginału. O ile to jest oryginał, a nie mem z obciętą puentą.

Puenta jest:
– A więc – skonkludował Sokrates – jeśli to, o czym chcesz mi powiedzieć może nie być prawdziwe, nie jest dobre, ani nawet przydatne dla mnie, to po co o tym w ogóle mówić?”
więcej puent nie trzeba.
To podobnie, tak jak Bóg mówi aby przestrzegać 10 przykazań, a szatan dodaje puentę "przestrzegaj,przestrzegaj, to zostaniesz frajerem "

No dobrze, więc zobaczmy, czy ta anegdota jest wewnętrznie spójna:

Czy ta anegdota jest PRAWDZIWA? Mam co do tego wielkie wąptliwości, gdyż nie odnalazłem ani jednego namiaru na jakieś źródło. O Sokratesie wiadomo tyle, co spisali jego czterej współcześni: Ksenofont, Platon, Arystoteles i Arystofanes <1>. Można by łatwo odnaleźć. Poza tym metoda przedstawiona w anegdocie nie pasuje do tego, co wiemy o Sokratesie <2>. Metoda sokratyczna polegała na dochodzeniu do prawdy - i tylko prawdy. Kategorie dobra czy pożyteczności nie mają potwierdzenia w źródłach. Natomiast są wersje tej anegdoty przypisujące je muzułmańskiemu mędrcowi Nasreddinowi<3>. Czytałem na tyle podobnych anegdot o nim, że wydaje się pasować do kultury islamskiej tego wieku, bardziej niż do czasów Sokratesa. Ale widocznie komuś nie pasowało, żeby Turka dawać, bo, wiadomo.

Czy anegdota jest DOBRA? Powiedzmy, że kwestia otwarta, wydaje się dobrze odnosić do medialnego zgiełku i napływu fejkowych newsów. Niech będzie, że tak.

Czy anegdota jest POZYTECZNA? Tutaj można się spierać. W dowcipie podano przykład, że wcale aż nie do końca. Gdyby przyjaciel chciał przekazać jakieś podejrzenia na temat małżonki Sokratesa, ale zniechęcony tymi filtrami zrezygnował z tego, to ten pozostawał nieświadomy, że ktoś mu przyprawia rogi. A jego trzej synowie być może są synami kogoś innego.

Podsumowując, anegdota być może jest dobra, jej pożyteczność jest dyskusyjna a jej prawdziwość wysoce wątpliwa, wręcz mało prawdopodobna.

<1> https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwestia_sokratejska

<2> https://pl.wikipedia.org/wiki/Metoda_sokratyczna

<3> https://en.wikipedia.org/wiki/Nasreddin

No dobrze, więc zobaczmy, co to takiego anegdota.
Anegdota - krótka forma literacka, zawierająca prawdziwe lub zmyślone opowiadanie o zdarzeniu z życia znanej postaci, żyjącej albo historycznej, lub z życia określonego środowiska czy grupy społecznej. Anegdota ma wydźwięk humorystyczny, może jednak zawierać również pierwiastki dydaktyczne. Charakterystyczną cechą gatunku jest wyraziste zakończenie i obecność niespodziewanej puenty. Anegdoty mogą być fragmentami większych utworów literackich, np. wspomnień, listów i biografii. W średniowieczu często stanowiły część kazań.
Wcześniej termin ten oznaczał niepublikowane dzieło danego autora (od Anegdot – nieprzyzwoitych opowiadań o Justynianie I, rozpowszechnianych w obiegu ustnym, autorstwa Prokopiusza z Cezarei).
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Anegdota

W takim razie wykazałeś jeszcze bardziej bazową sprzeczność, gdyż anegdoty, jako opowiadania całkowicie lub częściowo zmyślone nie przechodzą przez filtr prawdziwości zawarty w tejże anegdocie.

A to już coś w stylu paradoksu Epimenidesa z Krety "Kreteńczycy zawsze kłamią". Akurat ten paradoks jest potwierdzony historycznie.