Witam, chciałbym się podzielić z wami moją pasją. Mam nadzieje, że znajdę na forum osoby, które interesują się zabytkowymi wieżami wodnymi.
Dla tych, którzy nie wiedzą do jakich celów, służyły dawniej wieże ciśnień, napiszę w wielkim skrócie. Wieża ciśnień jest to budowla, dzięki której w dawnych czasach, mogła popłynąć woda w kranie w kamienicach wielopiętrowych i to na spore odległości. Bo jak wiadomo ludzie bez wody nie mogą się obejść. Nie mogły w przeszłości obejść się bez szybkiego dostępu do czystej wody, również miasta. Można sobie wyobrazić jak żmudne musiało być czerpanie wody z rzeki i wnoszenie jej na piętra. Owszem były zawody i profesje takie jak Nosiwoda lub Woziwoda. Ale jednak wieża ciśnień, pozwalała na szybszy przepływ wody do mieszkań. Dotyczy się to również kolejowych wież ciśnień, a bez nich nie funkcjonowałyby żurawie i uzupełnianie parowozów w wodę, byłoby bardzo trudne. Więc wielki skok w przemyśle i aglomeracjach miejskich, można dedykować wieżom ciśnień. A jak działały wieże ciśnień ?, dzięki pompom i studniom głębinowym oraz stacji filtrów, woda tłoczona była na szczyt wieży ciśnień. Następnie na wskutek działania sił grawitacji, pod odpowiednim ciśnieniem woda płynęła do nieruchomości. Ale tylko do tych, które wznosiły się poniżej poziomu zbiornika.



Na zdjęciu wrocławska wieża ciśnień ( źródło: Aw58 - Wikipedia )

Witaj.
To ciekawe. Czy tam widać okna i normalne pomieszczenia mieszkalne?
Ile wody mogło się mieścić w takiej (jak na zdjęciu) i innych wieżach ciśnień?

Witam, wieża ciśnień we Wrocławiu mogła zmagazynować około 4 tyś m3 wody. Zbiornik na wodę mieścił się od około 20 do 30 m nad ziemią, co dawało na wylocie ciśnienie z rzędu 2-3 bara dla większości terenów należących do Wrocławia. Tak zgadza się, na dole były mieszkania dla maszynistów i mechaników. Ponieważ pompy wodne napędzały maszyny parowe, to obsługa wieży ciśnień musiała być szybko na miejscu, celem usunięcia awarii. Kolejowe wieże ciśnień przeważnie były budowane do 20 metrów. Infrastruktura kolejowa w porównaniu z miejską, nie wymaga tak wysokiej wydajności.

Kolejną wartą uwagi jest wieża ciśnień w Zabrzu, bardzo unikatowa i oryginalna. Wieża mieści się przy ulicy Zamoyskiego i jest otwarta dla zwiedzających. Wieża przeszła remont i w środku wygląda rewelacyjnie. Jest jeszcze w Zabrzu neorenesansowa wieża ciśnień, która jest najstarszą na G. Śląsku, pochodzi z 1871 roku. Szkoda, że jest w stanie krytycznym. Może kiedyś znajdzie się inwestor i wyremontuje wieże.

Wieża ciśnień w Będzinie , również bardzo interesująca. Ta wieża została wykonana z płyt stalowych połączonych nitami. Wieża ciśnień w Będzinie została wzniesiona w połowie XX wieku i znajduje się na terenie kopalni Grodziec

Wieża ciśnień w Bielsku - Białej, kolejne miasto śląskie, które jest w posiadaniu wież ciśnień. Pierwsza wieża ciśnień jest kolejową. Obiekt zaopatrywał kiedyś w wodę parowozy i całą infrastrukturę kolejową. Kolejowa wieża ciśnień w Bielsku została wybudowana na planie kwadratu. Posiada trzy kondygnacje i lekko, stożkowe zadaszenie. W Bielsku na terenie dawnych zakładów można odwiedzić bardzo interesującą wieżę ciśnień, wybudowaną w narożniku hali. Wieża ciśnień jak i hala produkcyjna pochodzi z początków XX wieku. Wieża jest bardzo wystawna i reprezentacyjna.

Bieruń wieża ciśnień

Miasto Bieruń posiada dwa takie obiekty i nawet w bardzo dobrym stanie. Są to kolejowa wieża ciśnień w Bieruniu, wybudowana przed wojną, w 1939 roku. Wieża reprezentuje styl modernistyczny. W tamtym okresie modernizm w budownictwie był bardzo rozwojowy. Wieża ma bardzo interesujący układ okien, mieści się on w głowicy wieży. Druga wieża ciśnień w Bieruniu, mieści się na terenie zakładów tworzyw sztucznych ERG. Wieża została wybudowana w 1926 roku. Obiekt posiada dość interesującą architekturę, wykonaną z żelbetu, a następnie powierzchnia wieży, została wypełniona czerwoną cegła. Wieża posiada smukły trzon, w którym zainstalowane są rury.

Borucin wieża ciśnień

W Borucinie znajduje się historyzująca wieża ciśnień. Obiekt przypomina basztę obronną i w pewnym sensie, nawiązuje do średniowiecza. Nie wysoka wieża ciśnień, dostarczała wodę na folwarek.

Boruszowice wieża ciśnień

Boruszowice, miasto leżące na terenie woj. śląskiego, posiada starą opuszczoną wieże ciśnień, wzniesionej w stylu neorenesansowym. Elewacja wieży posiada liczne zdobienia w formie półokrągłych lizen, fryzów ceglanych, gzymsów ze spornikiem.

Ostatnio widziałem wieżę ciśnień w Kiszyniowie. Wiem że to nie w Polsce, ale skoro oglądanie takich obiektów to Twoja pasja, to może też Cię zainteresuje.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Wie%C5% ... iszyniowie

Ta wieża e Kiszyniowie jest bardzo atrakcyjna pod kątem architektury. W Polsce stoją podobne, wybudowane na również na tak wysuniętym planie. Większość wież ciśnień z końca XIX wieku, ma podobny układ. A na dziś bardzo interesująca wieża ciśnień w Brynku. Wieża ciśnień została wybudowana w 1906 roku, na obszarze posiadłości, należącej do księcia Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingen. Wieża ciśnień w Brynku, stoi przy dzisiejszej ulicy Parkowej 4. Wodna wieża została wybudowana z czerwonej cegły, na planie koła. W dolnej partii wieży jest brama, prowadząca na dziedziniec. Wieża posiada tarczę zegarową oraz taras widokowy.

Kolejną interesującą wodną wieżą jest wieża ciśnień w Bytomiu. Hydrotechnicznych zabytków jest mnóstwo, opiszę kilka z nich.

Wodociągowa wieża ciśnień w Bytomiu

Wieża została wybudowana w 1934 roku, w ramach planu modernizacji sieci miejskich wodociągów. Wysokość wieży jest imponująca i sięga ponad 40 metrów. Obiekt posiada bardzo nowoczesną konstrukcję. Przejrzysty trzon, składający się z konstrukcji podtrzymującej głowicę ze zbiornikiem wodnym. Wieża zlokalizowana jest przy ulicy Powstańców Śląskich. Podstawowym budulcem wieży jest żelbet.

Wieża ciśnień Bytom - Stolarzowice

Wieża ciśnień została wybudowana tuż przed rozpoczęciem drugiej wojny światowej. Obiekt rzutowany jest na planie koła i wykonany z żelbetu.

Przygotowałem też kilka interesujących fotografii - wieża ciśnień w Bytomiu

Chałupki, miejscowość leżąca w woj. śląskim, tuż przy granicy z Czechami, posiada kolejową wodną wieże. Wieża ciśnień w Chałupkach jest wybudowana z żelbetu.

Wieża ciśnień w Chełmie Śląskim, również podobnej budowy. Wieża posiada dwa zbiorniki wodne, co można zauważyć, ponieważ na elewacji, znajdują się dwa wodomierze.

W sercu przemysłowego śląska, mieście Chorzów, można napotkać bardzo ciekawe zabytki, związane z wodociągami. Wieża ciśnień w Chorzowie, przy ulicy Strzelców Bytomskich, może być śmiało zaliczona do perły architektury G. Śląska. Wodna wieża została wybudowana w 1905 roku wg. projektu Arnolda Hartmanna i ma wysokość 45 metrów. Wieża ciśnień ma coś w sobie z fantastyki i irracjonalności.


Takie kolejowe wieże jak ta, kolejowa wieża ciśnień w Ciasnej, zdobią większość polskich stacji kolejowych. Ceglana i oszalowana deskami wodna wieża jest naprawdę śliczna.

Wieża ciśnień w Cieszynie. W roku 1894, ówczesne władze Cieszyna zdecydowały się na budowę zbiornika wodnego, który miał zaopatrywać miasto w świeżą wodę. Miejsce lokalizacji nie było przypadkowe i budowę rozpoczęto na wzgórzu. Tak aby woda pod wpływem sił grawitacyjnych mogła swobodnie płynąć ze wzniesienia rurociągami do miasta. Kompleks wodnej wieży składa się z dwóch połączonych ze sobą zbiorników wodnych, o łącznej pojemności 3.200 m3. Do wnętrza zbiornika prowadzi zdobiony portal. długość sieci wodociągowej wynosiła około 15 km.

Wieże ciśnień w Częstochowie były budowane na przestrzeni dziesięcioleci na terenach miasta i zakładów przemysłowych. Wieża ciśnień w Częstochowie przy ulicy Ogrodowej, została wybudowana w 1930 roku, na potrzeby browaru. Wieża ma murowany trzon i głowice, która została pokryta deskami.

W Dąbrowie Górniczej, zachowały się do dnia dzisiejszego dwie wieże ciśnień. W zasadzie miasto miało trzy, ale jedna została rozebrana. Wieże ciśnień w Dąbrowie związane są z koleją. Są to naprawdę stare zabytki, wybudowane z czerwonej cegły.

W Gliwicach, w mieście leżącym w okolicach Bytomia i Zabrza, stoją naprawdę imponujące wieże ciśnień i są bardzo wiekowe. Wieża ciśnień w Gliwicach mieszcząca się przy ulicy Sobieskiego, została wybudowana w 1918 roku. Wodna wieża posiada cechy architektury neogotyckiej. Zbiornik wieżowy typu Intze, może pomieścić około 3600 m3 wody.

W miejscowości Herby, leżącej w woj. śląskim istnieją zabytki wodociągowe związane z infrastrukturą kolejową. Wieża ciśnień w Herbach tłoczyła wodę do żurawi wodnych i była napędzana pompą parową oraz innymi maszynami parowymi. Woda z wieży ciśnień zasilała parowozy oraz wszystkie budynki, należące do kolei.

W dawnych czasach wieża ciśnień w Jastrzębiu Zdrój, przeżywała swoją świetność. Dziś w mieście koleje już nie istnieją, ale wieża pozostał i niestety popada w ruinę.

Wieże ciśnień w Jaworznie pochodzą z XX wieku. Pierwsza, ceglana wieża ciśnień wybudowana na terenie PKP, reprezentuje neorenesansowy styl. Elewację wieży zdobią ceglane fryzy oraz gzymsy. Druga wieża została wybudowana po wojnie w okresie PRL-u i swoim kształtem przypomina kielich.
wodna wieża została wybudowana z żelbetu.

Kolejowa wieża ciśnień w Juliance została wybudowana w 1929 roku. Wieża stoi do dziś, niestety nie używana.

Wieże ciśnień w Katowicach są bardzo stare, ale za to imponujące. Wieża ciśnień w Katowicach - Szopienicach, stoi przy ulicy Korczaka, w stanie nawet dobrym. Z elewacji odchodzi tynk, który obnaża zbrojenie żelbetowej konstrukcji. Wieża jest imponujących rozmiarów, jej wysokość wynosi aż 65 metrów, jest to jedna z największych wież wodociągowych w województwie śląskim.

Na odcinku Rybnik - Gliwice, w mieście Knurów, znajduje się dość ciekawy zabytek związany z wodociągami. Kolejowa wieża ciśnień w Knurowie, została wybudowana jeszcze przed druga wojną światową. Żelbetowa konstrukcja stoi sobie w zapomnieniu.

W Kłobucku stoi bardzo interesująca wodna wieża. Nie jest to zabytek, ale warto zwrócić uwagę na styl, w którym obiekt został wybudowany. Wieża ciśnień w Kłobuck, zadziwia smukłym trzonem i głowicą w kształcie walca.

Krzepice - kolejowa wieża ciśnień. Wieża służyła dawniej na stacji kolejowej, dzięki niej parowozy mogły czerpać wodę. Wieża została wybudowana w okresie międzywojennym, posiada bardzo interesujący wykusz, który nawiązuje do neobaroku.

Lipie, mała wioska w woj. śląskim. Nieznana nikomu wieża ciśnień w Lipie, była wybudowana na potrzeby dawnej posiadłości. Jej moc ze względu na wysokość, była raczej słaba. Wieża ma wysokość 6 metrów, ale za to jest bardzo piękna. Posiada smukły trzon, wybudowany na planie kwadratu, oraz głowice pokryta deskami.

Lubliniec, miejscowość, której nie trzeba przedstawiać. Wieża ciśnień w Lublińcu, mieszcząca się przy ulicy Częstochowskiej, została wybudowana z żelbetu, w stylu funkcjonalnego-modernizmu. Wieża ciśnień w Lublińcu cały czas jest w obiegu i tłoczy wodę do zbiornika o pojemności 600 m3.

W Łaziskach górnych i Dolnych, znajdują się obiekty wodociągowe. Wieża ciśnień w Łaziskach, pamięta jeszcze czasy drugiej wojny światowej, gdzie mieścił się punkt obserwacyjny.

W Łazach, woj. śląskie, mieszczą się dwie zabytkowe wieże. Kolejowe wieże ciśnień w Łazach, wybudowane z czerwonej cegły są jedne z najstarszych na Śląsku.

Miasteczko Śląskie posiada bardzo nowoczesną wieżę ciśnień. Obiekt został wybudowany w czasach PRL-u, ma obrotowe schody, po których można wejść do zbiornika wodnego.

Miedźno - ma tylko jeden obiekt związany z wodociągami. Wieża ciśnień w Miedźno, tłoczyła dawniej wodę do parowozów.

Myszków wieża ciśnień - myszkowskie wodociągi, posiadają zabytkową wieże na, mieszczącą się na terenie starego dworka oraz ceglaną, stojącą na terenie zakładów " Nowy Mystal "

W Orzeszu stoi kolejowa wieża ciśnień, o bardzo megalitycznej strukturze. wieża jest nieczynna, posiada ciekawe zadaszenie, w formie dachu mansardowego.

Zupełnie miłym zaskoczeniem dla mieszkańców Pszczyny było wydarzenie, związane z remontem starej wodociągowej wieży. Wieża ciśnień w Pszczynie, została wyremontowana w 2006 roku. Inwestor, który zakupił nieruchomość, otworzył w niej restaurację. Wodna wieża w Pszczynie, bo tak się nazywał lokal, cieszył się wielką popularnością. wnętrze lokalu zostało urządzone w stylu "steampunk ". Niestety kilka lat temu. Lokal został zamknięty. Wieża ciśnień w Pszczynie została wybudowana w latach 1926-1927.

Czy wieże ciśnień to już tylko przeszłość? Pytam o Polskę, ale też o świat...

Dobre pytanie Jerzy zadałeś. W Polsce nie buduje się już nowych wież ciśnień. W wielu miastach wieże nadal działają i mają się dobrze. W wielu rejonach Polski opłaca się eksploatować starą wieżę, niż podłączać do miejscowości sieć wodociągową z hydroforami. Przyszłość wież ciśnień kreślą inwestorzy, którzy kupują wodne wieże, remontują i otwierają w nich restaurację. Wieża ciśnień w Pszczynie, została wyremontowana i otwarto w niej restaurację. Znam przypadek, że ze starej wieży urządzono planetarium astronomiczne. Jest masa pomysłów na zagospodarowane tych obiektów. Ja na przykład jako pasjonat wodociągów bardzo chciałbym mieć ziemię i na niej wybudować małą wieżę ciśnień Moim marzeniem jest zakup ziemi i uczynić z niej miejsce, z alternatywną energią, czy urządzeniami, które były popularne w dawnych stuleciach. Bardzo bym chciał uratować wieżę ciśnień w Rybniku, która stoi i niszczeje. Może kiedyś będzie na sprzedaż i przeprowadzę na nią zbiórkę pieniędzy A później otworzymy w wieży muzeum albo planetarium. Na razie prowadzę akcję " ratowania " tych zabytków, które były tak ważne, dla rozwoju naszych miast.

Mojej galerii zdjęć są aktualizowane fotografie wież ciśnień. O zagranicznych obiektach, związanych z wodociągami, pojawią się artykuły w późniejszym czasie. Na dziś wieża ciśnień w Pszowie, która nadal pracuje dla mieszkańców osiedla Grunwald. Warto dbać i konserwować coś, co nadal się sprawdza.

Prawdziwą potęgą myśli hydrotechnicznej jest wieża ciśnień w Raciborzu. Obiekt mieści się przy ulicy Starowiejskiej. Wieża ciśnień została wybudowana w czasie, kiedy Racibórz należał jeszcze do Niemiec. Wieża reprezentuje w swoim stylu tzw. niemiecki modernizm z wczesnych lat 30-tych - XX wieku. Wodna wieża przypomina kadłub okrętu, przemierzającego przez raciborskie pola. Widzę ją codziennie jak jadę do pracy.

W Rudzie Śląskiej, w mieście śląskiego przemysłu, również znajdują się tego typu obiekty. Wieża ciśnień w Rudzie Śląskiej, stojąca przy ulicy Pokoju, pochodzi z początków XX wieku. Zbiornik posiada pojemność 600 m3. Elewacja ozdobiona jest detalami architektonicznymi w formie gzymsów, pilastrów i fryzów.

Natomiast tuż obok Rybnika, znajduje się kolejowa wieża ciśnień w Stodołach. Obiekt wodociągowy, został wybudowany na planie kwadratu i służył dawniej do obsługi maszyn parowych i lokomotyw.

Rybnik należał i należy nadal do jednych z najpiękniejszych miast w Polsce. Wieże ciśnień w Rybniku, przyczyniły się do rozwoju miasta i przemysłu. Warto tu wymienić obiekty wodociągowe jak :

Wieża ciśnień w rybnickim centrum

Wieża wybudowana w stylu historyzującym pod koniec XIX, na terenie szpitala psychiatrycznego w Rybniku. Elewacja wieży posiada bardzo dużo detali architektonicznych, wykonanych z cegły. Tuż pod wieżą mieściła się studnia głębinowa, która przez pompę, napełniała zbiornik, mieszczący się w głowicy wieży.

Wieża ciśnień w Niewiadomiu - KWK Ignacy

Kominowa wieża ciśnień, została wzniesiona w dość oryginalny sposób. Głowica ze zbiornikiem wodnym, została osadzona na nieczynnym kominie i w ten sposób mieszkańcy oraz kopalnia, pozyskiwali wodę.

Wieża ciśnień w Zamysłowie

Jest to nieczynna wieża ciśnień, pochodząca z lat 50-tych, wybudowana w stylu modernistycznym.

W Siemianowicach Śląskich, mieście związanym z górnictwem, znajdują się wieże wodociągowe. Wieża ciśnień w Siemianowicach Śląskich mieszcząca się przy ulicy Stalmacha, należała dawniej do Huty " Laura ".

Bardzo ciekawa wodna wieża znajduje się w Sierakowie. Wieża ciśnień w Sierakowie, nie należy do najwyższych. Na oko konstrukcja może liczyć około 15 metrów. Wodna wieża została wykonana z blach stalowych i ma kształt odwróconego kielicha.

W Skoczowie znajduje się również bardzo interesująca konstrukcja. Wieża ciśnień w Skoczowie, chyba jest jedną z najmłodszych wież w Polsce. Nie posiada cokołu, tylko nośnik, podtrzymujący zbiornik, wykonany ze stali. Zauważyłem, że wieże ciśnień w Polsce, są po remontach, malowane na niebiesko.

W Sosnowcu, większość wodnych wież zostało zburzonych. Z tych, co udało się ocaleć jest wieża ciśnień, mieszcząca się w Sosnowcu, przy ulicy Reja. Obiekt dawniej należał do kopalni " Kazimierz " Wieża ciśnień zlokalizowana jest w narożniku, należącego do nieruchomości. Wykonana z czerwonej cegły, posiada bogato zdobioną elewację.

Wieża ciśnień w Strzybniku, miejscowości leżącej koło Raciborza, posiada unikatową architekturę. Stalowa wieża, posiada smukły trzon oraz masywniejszą głowicę.