W konkretnej chwili czasu t znajdujemy się w takich, a nie innych okolicznościach, mamy taki a nie inny system wartości i przekonań, taką a nie inną strukturą psychiczną, taki a nie inny stan mózgu, takie a nie inne wszystko. Mamy takie a nie inne powody, które nami kierują oraz takie a nie inne wagi tych powodów (siły znaczenia tych powodów).

Czy nie jest tak, że wybieramy zawsze decyzję, za którą przemawia większa suma sił powodów? Czy ktokolwiek z was potrafi wybrać jakąkolwiek inną decyzję niż ta, za którą przemawia większa suma sił powodów?

W dużej mierze ode mnie zależy gdzie i w jakiej kondycji znajdę się w czasie t. Zazwyczaj wiem, czuję co byłoby najlepsze do zrobienia w danym czasie i miejscu. Ale nakładają się na to moje chęci, wiara, determinacja, przyzwyczajenia itd. Wiem, że nie zawsze robię to co uważam za najlepsze w danym czasie, wielokrotnie mógłbym inaczej postąpić, ale nie zrzucam z siebie odpowiedzialności za moje decyzje i zachowania.

Tak - doprowadzasz do tego za pomocą wcześniej podjętych decyzji. A teraz zajmujemy się jedną konkretną decyzją w jednej konkretnej chwili czasu. Nie możemy zajmować się wszystkim naraz.


Uważasz, że nie zawsze wybierasz to, co uważasz za najlepsze w danym czasie. Czyli czasem jest tak:

Uważasz, że najlepsza będzie decyzja A.
Postanawiasz jednak podjąć decyzję B.

To chcesz powiedzieć? Dlaczego zatem wybrałeś decyzję B, skoro uważałeś, że lepsza będzie A?

Ależ ja nie twierdzę, że tak robisz, więc nie musisz mnie w tym upewniać.

Nie przyszło mi do głowy, że tak twierdzisz; to jest dopełniająca część zdania, które można rozpisać:
Uważam, że najlepsza będzie decyzja A.
Postanawiam jednak podjąć decyzję B.
I wiem, że to ja dokonałem takiego wyboru, choć mogłem postąpić inaczej.

A jak mierzymy "siły powodów"? Bo dla mnie jedynym sposobem tego pomiaru jest właśnie sprawdzenie, jakie ludzie podejmują decyzje. Ale wtedy teza "wybieramy takie decyzje, za którymi przemawia większa siła powodów" staje się trywialną tautologią.

To dlaczego czasem ulegasz tym słabościom, a czasem nie? Czemu nie możesz po prostu im w ogóle nie ulegać, skoro to zależy od Ciebie?

Oczywiście, że to Ty dokonałeś tego wyboru. Przecież nie Święty Mikołaj, ani Smerfy. Ale jeśli postanawiasz podjąć decyzję B, to czy nie kieruje Tobą jakiś powód?

W ogóle tego nie mierzymy. A przynajmniej nie liczbowo. Przy odpowiednio wysokiej inteligencji intrapersonalnej możesz to z grubsza wyczuć w swojej głowie. Ale nie jest ważne, czy umiesz to wyczuć, zmierzyć, itd.

To dobrze, bo tautologie są prawdziwe. Jednak nie dla każdego jest to takie trywialne. Z pewnością nie dla osób, które nie zastanawiały się zbyt głęboko, dlaczego podejmują takie a nie inne decyzje.


Pytanie brzmi: jeśli za jakąś decyzją przemawia największa suma sił powodów, to czy umiesz wybrać inną decyzję?
Być może powiesz, że tak.
Ja Ci wtedy powiem, że nie dowiesz się, dopóki nie spróbujesz.
Ty spróbujesz i będziesz myślał, że Ci się udało, czym się triumfalnie podzielisz.
Ja wtedy jednak zwrócę Ci uwagę na następujący fakt: wybrałeś decyzję B, ponieważ pojawił się nowy powód - chciałeś mi udowodnić, że się mylę. I powód ten przeważył na korzyść decyzji B, przez co decyzja B stała się tą, za którą przemawiała największa suma sił powodów.