Krótkie streszczenie najważniejszych tez Jeana Haudry (wybitnego francuskiego badacza tradycji ludów indoeuropejskich) o indoeuropejskiej religii:
Religia indoeuropejska:
– jest politeistyczna i pogańska;
– odzwierciedla różnorodność ludu, a nie jedność kultu państwowego;
– jest tolerancyjna (zamiast uprawiać prozelityzm, wyznawcy zazdrośnie strzegą swoich rytuałów i Bogów)
– jest ezoteryczna i inicjacyjna;
– posiada mity i symbole, ale nie dogmaty;
– jest oparta raczej na działaniu niż wierze, raczej przeżywana niż rozważana;
– jest oparta na wypełnianiu tradycyjnych rytuałów;
– jest z natury religią polityczną, związaną z poszczególnymi ludami, które ją wyznają;
– jest religią przywódców, nie kapłanów i jest pozbawiona fanatyzmu;
– z niechęcią odnosi się do przesądu, zagranicznych kultów ekstatycznych oraz czarnoksięstwa;
– toleruje magię na poziomie praktyk prywatnych;
– uznaje podwójna naturę świętości: pozytywną i negatywną (czego skutkiem u wyznawców jest połączenie lęku przed urażeniem Boga z określoną bliskością i przyjaźnią z Bogiem);
– oparta jest na zasadzie trzech funkcji, wynikającej z pierwotnego kultu Bogów trzech niebios: nieba dziennego, czerwonego nieba (zorza i jutrzenka) oraz nieba nocnego.
Bogowie indoeuropejscy:
– uważani są za byty osobowe, o niemożliwej do dokładnego określenia naturze;
– związani są zarówno ze zjawiskami obserwowanymi w przyrodzie, siłami rządzącymi wszechświatem, zjawiskami społecznymi jak i panami tych zjawisk oraz sił;
– są związani z takimi ciałami niebieskimi jak Dzienne i Nocne Niebo (i powiązane z nimi Boskie Bliźniaki), Ziemia, Słońce, Jutrzenka, Księżyc;
– są związani z takimi pierwiastkami jak Ogień, Woda, Powietrze;
– w niektórych postaciach bliżsi są ludziom i uznawani są przez wyznawców za osobistych opiekunów.
Indoeuropejskie obrzędy religijne:
– są związane z przywiązaniem społecznym na czterech poziomach: rodziny, wioski, klanu i plemienia;
– na poziomie rodzinnym odprawiane są przez głowę rodziny przy pomocy żony, na poziomie najwyższym przez króla, na pozostałych poziomach odprawiają je kapłani;
– świętowane są przez wspólnotę, do której można wejść przez urodzenie lub inicjację, obcy nie mogą brać w nich udziału;
– odprawiane są przy ogniu, niektóre ludy budowały również ołtarze;
– są zróżnicowane, o różnym stopniu złożoności, obejmujące zarówno ofiary jak i modlitwę;
– w najpierwotniejszej formie były proste i składały się z zaproszenia Boga do ogniska domowego, ofiary z posiłku dla Bogów, hymnów ku czci Boga;
– służą zyskaniu przychylności Bogów, oddaniu im czci i wzmocnieniu wspólnoty wyznawców;
– obejmują także poznanie woli Bogów przy podejmowaniu ważnych decyzji poprzez wróżby.
Niezwykle ważną rolę pełni kult przodków sprawowany poprzez: kult założycieli rodu, zmarłych członków oraz obrzędy pogrzebowe, kult Bogów lub istot boskich uznawanych za założycieli rodu lub wspólnoty.
Na późniejszym etapie rozwoju funkcję Bogów przejęli Herosi, a opowieści ludowe, cykle epickie i historyczne legendy odzwierciedlają pierwotny indoeuropejski model religijny, a także przetrwały chrystianizację i islamizację ludów indoeruopejskich.
Anglojęzyczne tłumaczenie tekstu Jeana Haudry można znaleźć tutaj:
http://www.new-antaios.net/2011/08/gene ... an-haudry/Fragment pochodzi z jego najbardziej znanej książki: „Indoeuropejczycy” (niewydanej dotychczas w języku polskim).