@DżiVi, a ja myślałem, że trochę więcej „łapiesz” z tego jak sporządzane są współczesne przekłady pisma świętego. Srodze się zawiodłem. To prawdziwa orka na ugorze. Może, więc po kolei:
Współczesne przekłady pisma świętego są tworzone na podstawie tekstów krytycznych sporządzanych przez biblistów/naukowców. Są one niczym innym jak kompilacją najaktualniejszych wersji starożytnych manuskryptów, Dokonano na nich rzetelnej selekcji oraz przedstawiono kilku stopniowy tzw. „aparat krytyczny”.
Cytując za stroną JW.org:
https://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1200000756(...)„Wydania krytyczne
Badania porównawcze setek istniejących rękopisów pozwoliły uczonym opracować wydania krytyczne Biblii. Publikuje się je drukiem w językach oryginału. Zawierają najlepszą dostępną wersję tekstu, podając przy tym warianty spotykane w niektórych manuskryptach. Tekst Pism Hebrajskich opatrzony przypisami umożliwiającymi porównanie różnych wariantów przygotowali tacy uczeni, jak Ginsburg czy Kittel. Wydanie krytyczne Chrześcijańskich Pism Greckich opublikowali m.in. Westcott i Hort oraz Nestle i Aland
Współczesne przekłady
Obecnie tłumacze Biblii na ogół opierają się na wydaniach krytycznych w językach oryginału”(…)
Tyle tytułem cytatu.
Rozjaśniając nieco czym są teksty krytyczne, wejdźmy na przykładową stronę takiego tekstu:
http://www.nestle-aland.com/en/read-na2 ... stelle/53/Jest to tekst krytyczny Nestle Allanda ostanie wydanie 28. Posiadam takie także w wersji papierowej (z pełnym aparatem krytycznym). Tutaj akurat Ewangelia Jana. Widzimy wyraźnie, że jest to tekst grecki, zawierający znaki interpunkcyjne oraz wielkie litery zaczynające nowe zdanie (werset, myśl itd.). W tekstach krytycznych, interpunkcja jest potrzebna, gdyż pomaga tłumaczom poprawnie przełożyć fragment tekstu, zawierający ciąg myślowy i pozwalając naukowcom odpowiednio dobrać słowa do tłumaczenia, ZGODNIE Z KONTEKSTEM wypowiedzi. Jeżeli w tekście krytycznym znajduje się przecinek, lub kropka, jednoznacznie to wskazuje, że dana myśl przekazana przez natchnionego pisarza, właśnie się zakończyła lub w jej dalszym ciągu (po przecinku) będzie kontynuowana, jednak ze względu na właściwe zrozumienie całego zdania wielokrotnie złożonego, MUSI być rozdzielona. Dzięki temu właśnie, współcześni bibliści, korzystając z dobrodziejstw nauki, mają możliwość łatwego dotarcia do tekstu bazowego i właściwie go przełożyć na języki narodowe. Wszakże w KAŻDEJ biblii drukowanej w językach narodowych, mamy interpunkcję oraz wielkie litery zaczynające zdanie lub werset. Ktoś wstawił znaki interpunkcyjne w języku narodowym i aby pisma świętego nie „pokaleczyć” musi wiedzieć gdzie zakończyć myśl i kontynuować następną. Nikt dzisiaj pisząc nową narodową biblię nie zbiera manuskryptów, nie porównuje ich gdyż przetłumaczenie takiej biblii trwało by ze 30 lat.
Słusznie @DżiVi zauważył, cytując wypowiedź profesora S.R, Drivera:
„ Nie ma dwóch języków o identycznej gramatyce, słownictwie czy składni. Profesor hebraistyki S. R. Driver wyjaśnił: „Języki różnią się nie tylko gramatyką i zasobem słów, lecz także (...) sposobem łączenia pojęć w zdania”. Ponieważ w poszczególnych językach funkcjonują odmienne schematy myślowe, „więc siłą rzeczy” przedstawiciele różnych grup językowych „również inaczej budują zdania” — dodaje profesor Driver.
Żaden współczesny język nie ma takiego słownictwa i gramatyki jak biblijny język hebrajski, aramejski czy grecki, dlatego tłumaczenie dosłowne bywa niejasne, a miejscami nawet mylące.
Znaczenie słowa lub wyrażenia często zależy od kontekstu, w jakim go użyto.
Ze względu na powyższe fakty tłumaczenie Biblii nie może polegać po prostu na zastąpieniu hebrajskiego czy greckiego wyrazu zawsze tym samym rodzimym odpowiednikiem. Tłumacz musi się dobrze zastanowić i starannie dobierać słowa, które najlepiej oddają sens tekstu źródłowego. Ponadto aby tekst był łatwy w odbiorze, zdania muszą być zbudowane zgodnie z regułami gramatycznymi obowiązującymi w języku przekładu.
Wypowiedź jak najbardziej zasadna.
Spójrzmy teraz na tzw. przekład interlinearny. Jest to nic innego jak tekst krytyczny grecki, zawierający interpunkcję i wielkie litery na początku zadania. Dodatkowo, powyżej (lub poniżej) greckiego słowa, posiada odpowiednik w języku przekładu (np. polski w biblii Popowskiego). Czasem dodatkowo uzupełnia się tekst przekładu interlinearnego o dodatkowe oznaczenia, ułatwiające korzystanie ze słowników i leksykonów językowych.
Świadkowie Jehowy wydali 2 przekłady interlinearne w języku angielskim z czego ostatni aktualny to wydanie z roku 1985 oparte na krytyce tekstu wg Westcotta i Horta z roku 1881 (więc już trochę leciwe i nie zawierające najnowszych manuskryptów ale nadal uznawane przez wielu naukowców). Nie ma nowszego, dziwne to trochę…
Wersja online:
https://wol.jw.org/en/wol/binav/r1/lp-e/int/E/1985Choć papierowa ciekawsza, bo lewa szpalta strony, zawiera tekst interlinearny, a prawa przekład ŚJ i wprost widać jak przetłumaczyli tekst krytyczny, jest na co popatrzeć (wiem bo także posiadam to wydanie papierowe).
Przekład interlinearny Popowskiego w języku polskim to te zdjęcia, które za zgodą Vocatio umieszczam na forum.
Gdyby teraz próbować czytać DOSŁOWNIE biblię wprost z przekładu interlinearnego, to otrzymalibyśmy wypowiedź bardzo często nie do końca zrozumiałą. Co z resztą jest całkowicie jasne i wynika z innych reguł gramatycznych, słowotwórczych itp.
Dlaczego zatem warto posiłkować się tym przekładam dla lepszego zrozumienia biblii?
1. Jest oparty wprost na tekście krytycznym (bardzo bliski wersji, którą mieli tłumacze),
2. Posiada tę samą interpunkcję, wielkie litery itp., więc NIE ZABURZA struktury logicznej tekstu.
3. Pozwala sprawdzić, porównać wiele strategii tłumaczeń porównując z kilkoma różnymi wydaniami biblii w językach narodowych,
4. Pozwala wprost wychwycić subtelne zmiany w narodowym przekładzie wynikające z doktryn ugrupowań religijnych.
5. Pozwala dokonywać analizy i porównania osobom, które nie posługują się greką ale analizując tekst np. polski (słowo w słowo) mogą porównać jak tłumacz przełożył myśl/werset na język np. polski;
Wróćmy teraz zatem na grunt, uwag, które raczył był wystosować @DżiVi odnośnie mojego wytłumaczenia oczywistego zastosowania „Ja jestem” w podanych przeze mnie wersetach.
Mój adwersarz stwierdził, że:
cytuję:
Pokazujesz, że samo posiadanie przekładu Popowskiego nie jest gwarantem zrozumienia prawdy... Podszedłeś do tematu na wyrywki. Zwrot "ja jestem" z emfazowym "ja" [gr. "ego"] pojawia się nie tylko w tych dwóch miejscach Biblii.
Wypowiedzi Jezusa:
Jn 14:6 "Ja jestem drogą..."
Jn 11:25 "Ja jestem zmartwychwstaniem..."
Jn 10:14 "Ja jestem wspaniałym pasterzem"
Jn 6:51 "Ja jestem chlebem..."
i wiele innych.
Wypowiedzi odstępców - Mt 24:5 "Będą mówić: Ja jestem Chrystusem"
Czy nawet wypowiedź apostoła Pawła - 1Tm 1:15 "Ja jestem największym [grzesznikiem]".
Wszędzie indziej nie tłumacze nie zapisali wyrażenia "ja jestem" jako "JA JESTEM". Z jakiego powodu użyto tego w dwóch przypadkach, na które się powołałeś? Te same greckie słowa... Ktoś tu manipuluje, wstawia wielkie litery tam, gdzie mu pasuje, a czego nie sugeruje tekst grecki.
Koniec cytatu.
Na tej podstawie @DżiVi sugeruje, jakobym ja twierdził, że dwuwyrazowe połączenie greckich słów „ego eimi” wymusza niejako AUTOMATYCZNIE, (w mojej ocenie) zastosowanie bezpośredniego tłumaczenia z wielkimi literami „JA JESTEM”.
Jako przykład podaje w/w wersety. Zobaczmy je zatem:
Jn 14:6
http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=353„Odpowiedział mu Jezus: Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie.”
Przekład interlinearny ŚJ:
https://wol.jw.org/en/wol/b/r1/lp-e/int ... y=discoverPrzekład Popowskiego:
Za zgodą oficyny wydawniczej Vocatio:
W cytowanym przykładzie wcale nie ma konieczności ani nie jest wskazane aby „Ja Jestem” pisać od dużej litery. Wprost przeciwnie. „Ja jestem” tutaj jest wstępem do dalszej wypowiedzi. Ja jestem drogą itd. Całkiem inne użycie znaczeniowe w kontekście całego wersetu niż w podanych moich przykładach.
J 11:25
http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=350Rzekł do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie.
Przekład interlinearny ŚJ:
https://wol.jw.org/en/wol/b/r1/lp-e/int ... y=discoverPrzekład Popowskiego:
Za zgodą oficyny wydawniczej Vocatio:
Także tutaj myśl nie została zakończona. Cały kontekst wskazuje na zupełnie inne znaczenie „Ja jestem”... i ciąg dalszy myśli. Nie ma przecinka kropki co wskazywałoby na inna optykę na ten werset.
Jn 10:14
http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=349Ja jestem dobrym pasterzem i znam owce moje, a moje Mnie znają,
Przekład interlinearny ŚJ:
https://wol.jw.org/en/wol/b/r1/lp-e/int ... y=discoverPrzekład Popowskiego:
Za zgodą oficyny wydawniczej Vocatio:
Gdzie tutaj wynika z kontekstu potrzeba zaakcentowania Ja Jestem? Przecież dalej „idzie” stwierdzenie Jezusa,
Jn 6:51
http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=345„Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata”
Przekład interlinearny ŚJ:
https://wol.jw.org/en/wol/b/r1/lp-e/int ... y=discoverPrzekład Popowskiego:
Za zgodą oficyny wydawniczej Vocatio:
Ja jestem… i ciąg dalszy wypowiedzi (brak przecinka, kropki). Całkiem inne znaczenie słów „Ja jestem” wynikające z kontekstu.
Mt 24:5
http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=269Wielu bowiem przyjdzie pod moim imieniem i będą mówić: Ja jestem Mesjaszem. I wielu w błąd wprowadzą.
Przekład interlinearny ŚJ:
https://wol.jw.org/en/wol/b/r1/lp-e/int ... y=discoverPrzekład Popowskiego:
Za zgodą oficyny wydawniczej Vocatio:
Gdzie tutaj jest samodzielna wypowiedz Jezusa o sobie samym? Jakie znaczenie (kontekst) ma dwusłowie Ja jestem?
1Tm 1:15
http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1011Nauka to zasługująca na wiarę i godna całkowitego uznania, że Chrystus Jezus przyszedł na świat zbawić grzeszników, spośród których ja jestem pierwszy.
Przekład interlinearny ŚJ:
https://wol.jw.org/en/wol/b/r1/lp-e/int ... y=discoverPrzekład Popowskiego:
Za zgodą oficyny wydawniczej Vocatio:
To nie jest wypowiedź Jezusa o sobie więc co tu „uwzniaślać”?
Podsumowując zatem WSZYSTKIE przykłady podane przez @DżiVi dotyczą całkiem innego kontekstu myślowego, Myśl/wypowiedź jest dalej kontynuowana. W moich przykładach zaś Jezus wyraźnie mówi sam o sobie KOŃCZĄC wypowiedź dobitnym: „Ja Jestem” Tutaj jak najbardziej należy użyć emfazy.
Poza tym zwróćmy jeszcze raz uwagę że podane przeze mnie cytaty, w przekładzie nowego świata, zawierają dość tendencyjne tłumaczenia:
„ja jestem tym, który miał przyjść”- co to za twór?
„jestem ja”-inwersja
„ja już byłem”- jakie byłem
„Te słowa odnoszą się do mnie”- co to jest?
„to ja”