xiwanx -


e... żadnych uwag osobistych, ale nie przeczę, że lubię rozmawiać z ludźmi, którzy opowiadają o tym czego doświadczyli a nie przeczytali w ksiązkach....




możemy zatem przyjac, że skoro niczego nie pamietasz, to nie jesteś związany odpowiedzialnością z tym co było wcześniej...
skąd wiesz, że nie zyjesz pierwszy, i jedyny raz?



nie jestem pewien czy rozumiem, ale czyj to umysł?



no to wiem, nieustannie piszę, że ludzie wyznający taką zasadę (żeby nie było, że ty) są tylko pozbawionymi woli skutkami przyczyn, których nie znają i o nich nie wiedzą



rozumiem, że zwierzę nie, ale ty-człowiek tak?
zatem to ty decydujesz o następnym odrodzeniu?
a jesli decydujesz to czemu nie pamiętasz?

nastepne odrodzenie zalezy od intencji?
wystarczy bardzo chcieć a jak rozumiem zwierzę tego nie potrafi...
człowiek potrafi się tak spiąć-napiąć-nagiąć?


a kto o tym decyduje?
człowiek może posiadać intencję następnego odrodzenia i wyzwolić się z tych owoców działań...
tylko po co?
po co zyć miliony razy?
kiedy nie masz łączności z tymi milionami?



mój podkoszulek mówi to samo


to mi się podoba.... - wreszcie jakiś konkret a nie ucieczka w abstrakcję

ciało jest częścią istoty - a w jaki sposób jest jej częścią?
tak jak mój garnitur jest częścią mnie?
czy może inaczej?
co to jest transformacja całości - całości kogo?
umierasz - ciało jest skremowane... odradzasz się w innym ciele...
w jaki sposób cielesna część istoty podlega transformacji?



co za kretyńskie istoty....
milion cierpień, miliony wcieleń.... miliony cierpień, miliony wcieleń....
te istoty są bezrozumne?
reinkarnacja jest super..... - zamawiam milion cierpień... a potem skok do następnego świata i tam bęc następne miliony.... ciepień...




jak to nie przywiązują się do niego?
chyba że życie milion razy jest czymś wspanialszym od niezycia...
to rozumiem, gdyby reinkarnacja była prawdą to życie jest frajdą - a milion żyć to milionowa frajda....
ale kto decyduje za tygryski czy żuczki gnojowniki....
jesli ta "istota" się transformuje to sobie może wybierać ciała... -
zatem ma wolę "ty" masz wolę wyboru ciała...
bo jap pisałeś wczesniej ciało jest częścią istoty... (rany... ale które ciało?? pierwsze? tysięczne, setne, milionowe? wszystkie razem??)




albo jessteś jedno z ciałem albo jesteście osobno - to proste
albo jesteś ubraniem, albo jesteś czyms nierozerwalnie związanym z duszą...
która może byc niesmiertlena ale jesli jest treścią ciała to nie może istnieć w innym...
inaczej drogi garniturze..... redukujesz swe ciało do....


ale zdobywa nagrody... więc ma milion nagród i milion frajd w zyciu...
i milion garniturów

a jak tu nie ironizować...
jak taka budda na resorach jest - a ty jesteś tak przywiązany do swejj wizji buddyzmu że.... nie przyjmujesz do swej wiadomości mojej wolności
przecież to co czytasz istnieje tylko w twojej świadomości
o ile wogóle istnieje

no... jak się spotyka dwóch takich ludzi, z których każdy uważa, że ten drugi istnieje wyłącznie (zjawiska również) w świadomości..
to jak mają sobie wytłumaczyc, że coś jest prawdą a coś kłamstwem....
co ironią a co prawdą
jakie przyjmiesz kryteria oceny mojego hihihihihihi "buddyzmu"

serdeczne pozdro

Nie rozumiesz buddyjskiej reinkarnacji.
Ona następuje nie tylko w momencie śmierci, ona następuje w każdej sekundzie naszego życia
Przykładowo - mam bardzo mało wspólnego z osobą jaką byłem 20 lat temu - ona wyglądała inaczej jak ja, myślała inaczej niż ja, była po prostu kimś inny niż ja teraz.
Mam z nią wspólne tylko DNA, wspomnienia i więzy z otoczeniem, ale nawet pomimo posiadania jej wspomnień nie utożsamiam się z nią - dziś jestem po prostu kimś zupełnie innym.

Gdzie się podziało "ja" tamtej istoty?
Nie wiem, ale to na pewno nie jest ono moim aktualnym "ja", tak samo jak mojego aktualnego "ja" nie będzie już niedługo, bo znowu się zmienię, będę inaczej wyglądał, inaczej myślał...

Teraz w ramach buddyzmu szukam tego właściwego ja, bo to obiegowo określane jako "ja" jest zupełnie nietrwałe i iluzoryczne

Jeśli chodzi o śmierć i reinkarnację, to po prostu w momencie śmierci dokonuje się więcej zmian niż tak normalnie za życia z dnia na dzień i reinkarnacja jest wtedy bardzo intensywna


A dlaczego ma być czyjś?
Czyj jest kwiatek na łące, ptak na niebie, kamień 2 kilometry pod ziemią? Dlaczego akurat umysł ma być czyjś?


Tak samo jak za życia - możesz chcieć decydować o swoim życiu, ale jest miliard miliardów innych wpływów na twój los niż tylko twoja wola
W reinkarnacji jak w życiu - trzeba być bardzo silną jednostką aby przeforsować swoją wolę ponad okolicznościami obiektywnymi i wolą innych istot mającymi na nas wpływ.


Doskonale znasz odpowiedź

Bo chcesz żyć, pragniesz życia i pragniesz przyjemności jakie ono może nieść, nawet sama nadzieja i wizja potencjalnych możliwości napędzają twoją żądzę życia


Mówimy o rzeczywistości - w postrzeganej rzeczywistości istnieją wyłącznie istoty aktualnie żyjące - istoty z przeszłości już nie istnieją, a istoty z przyszłości jeszcze nie istnieją, więc nie należą one do rzeczywistości.

Na ten moment jest to dla mnie kwestia wiary. Skąd Ty wiesz, że nie żyjesz właśnie kolejny, kolejny i kolejny raz?



Mój, Twój. O co Ci chodzi? Z powodu lgnięcia tworzy się skupisko, które jest istotą. Kiedy zrealizujesz pustość tej konwencji i e oparciu o to doświadczenie rozwiniesz cnoty i usuniesz splamienia, to staniesz się Buddą. Samochód jest złożony z części - możesz go rozebrać i nie będzie już samochodem. Nie doszukasz się w nim żadnej jednej trwałej rzeczy, która decyduje o jego samochodowatości, a jednak jeździ i można go użyć: źle lub dobrze. W buddyzmie w oparciu o taką analizę siebie następuje uporządkowanie żądz o odwiązanie się od rzeczy, które powodują cierpienie. Ale nie ma zaprzeczenia konwencji. Już o tym tu pisaliśmy, ale Ty chyba nie czytasz postów rozmówców, prawda?



Tak, i przy tym nieustannie nie czytasz tego, co Ci wszyscy piszą w odpowiedzi. Są działania, które są uwarunkowane, są działania, które są nieuwarunkowane. Wolna wola jest, ale jest ograniczona okolicznościami. Jeśli uważasz inaczej, to proszę bardzo: zadecyduj wolną wolą, że chcesz przejść przez ścianę i przejdź przez ścianę.

Biblia i prawo karne opierają się na koncepcji woli, ale współczesna psychologia takiego pojęcia nie zna. To, że człowiek w danym momencie może zrobić to, co chce niezależnie od tego, czego wcześniej doświadczył i co go ukształtowało to czysta fantazja.



Bo pamięć rozpada się w momencie śmierci. Kontynuacja jest, ale większość szkół buddyjskich zgadza się, ze następuje w oparciu o warstwę świadomości, w której przechowywane są nasiona karmy. Ten strumień świadomości jest tym, co bezpośrednio łączy kolejne istoty.



Zwierzę jest zwyczajnie za głupie. Nie ma świadomości, zwierzę przede wszystkim reaguje, a nie podejmuje świadome działanie. Kiedy zwierzę zabija inne zwierzę nie wytwarza w swoim umyśle działania tej samej wagi, co człowiek dokonujący morderstwa. Karma na tyle silna, że może zaważyć na czyimś odrodzeniu bywa nazywa karmą ustalającą i jest związana właśnie z moralnością, cnotami itd. Pozostałe działania mają znacznie mniej doniosłe. Kiedy pies szczeka na drugiego psa wzbudza jakiś gniew, ale jego świadomość i intelekt są zbyt słabe, żeby stało się to jego karmą ustalającą. Kto o tym decyduje? W tym systemie nie potrzeba trzeciego. W tym świecie, wskutek wspólnych nagromadzeń odrodzonych w nim istot pojawiła się forma zwierzęcia, jej ograniczenia są biologiczne, a całość koresponduje z określonym splotem stanów umysłu wyższych istot, które mogą do tej formy spaść. Osią drabiny odrodzeń jest jednak forma ludzka, ponieważ doświadcza wszystkich stanów umysłu.



No po nic, po nic. Dlatego Budda pokazał drogę jak z tego wyskoczyć i pomóc wyskoczyć innym. Kiedy istota wkracza na tą drogę - pomagać innym, wtedy nagle to wszystko zaczyna mieć wielki sens, choć pierwotnie jest tylko oceanem cierpienia.



Teraz piszę na gruncie współczesnej mahajany, bo nie wiem jak to ma rozpracowane Therawada.

Odrodzenie dokonuje się w oparciu o świadomość alaya, w której zawarte są nasiona karmy - czyli nasiona przyszłych doświadczeń. Pozostałe części agregatu jakim jest ludzka istota: ciało, myśli, uczucia, świadomość, tendencje rozpadają się. Ale na bazie działań wykonanych przez istotę powstaje następna istota i będzie doświadczać owoców niektórych działań tej poprzedniej. Jeśli ta poprzednia stworzyła przy pomocy ciała złą karmę - np zabiła kogoś gołymi rękami (albo nastawiłą komuś złamaną rękę), to następna istota w cyklu może doświadczyć owoców tego działania. W ten sposób cielesne działania istoty mają wpływ na następne wcielenie.



Te istoty nie są w stanie przekroczyć swoich ograniczeń - same nie są w stanie wyskoczyć poza te uwarunkowania, o których piszesz. Dlatego raz na jakiś czas pojawia się Budda i pokazuje drogę.



Życie jest czasem frajdą, czasem cierpieniem. Każda frajda się kończy i pojawią się cierpienie. Każda frajda naznaczona jest brakiem satysfakcji. Czyli milion razy dobrze-źle-dobrze-źle, aż spotkasz Dharmę.



Formy w świecie zmysłów są ustalone - wzięły się ze wspólnych nagromadzeń istot, które odrodziły się w tym systemie świata. Wspólne doświadczenie miliardów istot utrzymuje te formy w ryzach. Gwarantuję Ci, że przez 2.5 tysiąca lat ktoś tam napisał szczegółową analizę tego, ale nigdy w to aż tak nie wnikałem.



W chrześcijaństwie dusza jest nierozerwalnie związana z ciałem? To ciekawe. Więc jak ciało umiera, to dusza umiera?

Konwencjonalnie oczywiście, że istota składa się z ciała i umysłu, które są zasadniczo różnymi "subtancjami". Nie rozumiem tylko o co Ci chodzi ze zwracaniem się do mnie per garniturze - nie rozmawiasz z ciałem, ciało to może puścić bąka. Może znajdziesz jakieś lepsze pogardliwe ("hihihi") określenie, żeby podkreślić, że rozmawiasz z umysłem?

Cały czas, wydaje się, utrzymujesz, ze ciało to Ty. Kiedy Twoje ciało umrze, co stanie się z Tobą? Umrze układ nerwowy, nie będzie odczuwania. Umrze mózg, nie będzie mowy, myślenia, uczuć, świadomości. Nic z tego nie zostanie, chociaż chcesz mnie przekonać, ze te rzeczy to "Ja". Jak wobec tego "ja" może być trwałe? Bo w książce napisali, ze ma "duszę"? Gdzie jest ta dusza - i kto to ucieka w abstrakcję?


ale zdobywa nagrody... więc ma milion nagród i milion frajd w zyciu...
i milion garniturów



?
Ja po prostu poprawiam dziwne rzeczy, które tutaj piszesz. Wypisujesz jakieś wyssane z palca informacje (albo w najlepszym razie skrajnie tendencyjne interpretacje) o buddyzmie i okraszasz je "hihi" i ironią - wrażenie jest iście groteskowe. Co to ma do Twojej wolności?



Mógłbym poprosić, żebyś to rozwinał - najlepiej odwołując się do tekstów, które w tym momencie przeinaczasz, tylko nie jestem pewien czy chcesz iść w tą stronę, bo to niezwykle zawiła i dziś już raczej martwa filozofia sprzed 2 tysięcy lat. W buddyzmie pojawiały się szkoły, że coś "istnieje tylko w twojej świadomości" a la idealizm Hume'a, ale były raczej bocznymi uliczkami a i to jest mocno dyskusyjne.



W ogóle nie rozumiem o co Ci w tym miejscu chodzi. Do tego służy rozróżniający intelekt - dlaczego w ogóle poddajesz to w wątpliwość?



Już ze dwa razy pisałem w innych wątkach - kryterium w buddyzmie jest czy coś jest kusala, czy akusala - "zręczne" czy "niezręczne", czyli w skrócie czy prowadzi do wyzwolenia, czy nie. Kryterium jest po prostu zgodność z Dharmą Buddy.

Pzdr
Piotr

Tu trafiasz w sedno - od początku nie chodziło o to, że nie ma "ja", tylko, że to, co uważamy za "ja" nim nie jest. Czyli chodzi o sposób istnienia ja, a nie o brak ja. Dawałem link do artykułu Bhikku Bodhi'ego o tym, ale kolega outsider jest za mądry na czytanie, bo już wszystko wie.

ojej.........
ale połyneliście w te arbitrtalne subiektywne abstrakcje....
gadu gadu będziem w raju...
a czemu się smieję...
bo jak może mieć sens reinkarnacja jak nie ma podmiotu, który by przez nią przeszedł
nie ma osoby do reinkarnowania się
co nie?


mój garnitur was pozdrawia

a czego tu nierozumieć...
osoba sobie żyje, zbiera te swoje zasługi albo i nie i wyzwala się z powiązań aż się uwolni
to niezły początek historii o samozbawieniu
ale zdaje się, że nie ma osoby, nie ma też kogo więzić i nie ma się kto uwalniać



szczerze współczuję - taki brak tożsamości codziennej pewnie cię nie męczy, ale dokonajmy przełożenia na miliony poprzednich żyć, jesli ty jesteś kimś zupełnie innym w tak krótkim okresie czasu to iluż zmian dokonało się przez miliony lat - pytanie brzmi kto podlega zmianie?
jesli dziś jesteś inny, to kto się zmieniał wcześniej?
kto się zmieniał przez miliony żyć?
ty?


myslisz, że to ty?
TY?
myslisz, że jesteś osobą?


eeee ciągle te abstrakcje...
jak nie ty, to kto?
zawsze pozostaje pytanie o osobę -
poczujesz, że jesteś "nieja" - ty to poczujesz, nikt inny, no chyba, że istnieje jakieś "ja" abstrakcyjne


nie wiem czy są reinkarnacje mnie czy bardziej intensywne, bo nie ma nikogo, kto by tego doświadczył
chyba, że przeżyłeś i świadczysz...
no i cały czas pozostaje problem ciała - nikt nie może być z nim związany,
czyli dusza nie jest treścią ciała, jest osobna - korzysta tylko z ciał ile chce


w odpowiedzi o umysł odpisał filipiarz tak:

ano pewnie dlatego, że nieistnieje coś takiego jak umysł abstrakcyjny
a przekonujecie nas (wy piszę - fascynaci ideologii buddyjskiej)
ciągle o tym że ISTNIEJE DOŚWIADCZENIE BEZ PODMIOTU

a tu jak byk stoi o podmiocie, który musi mieć silną wolę


(o egoizmie w buddyzmie kiedy indziej)

a przecież własnie od tej podmiotowości chcesz się uwolnić...
dobrze myślę?
to kto ma wolę?
wola znów jest abstrakcyjna i nie ma podmiotu?



a zencognito pisał, że kłamię, gdy powtarzam, że buddyści ciągle szukają przyjemności i sami decydują o dobru i złu



o rany - no teraz pojechałeś....
no po to jest reinkarnacja, co nie, żeby żyć..., żeby zachować ciągłość... bo.....



jak nie ma ciągłości, to znaczy, że jest kres - koniec...
to film fabularny a nie serial...

jedno zycie i koniec - po prostu - dobrześ napisał, że istoty z przeszłości już nie istnieją -

pzdr

a tak wogóle to buddyści dążą do reinkarnacji czy wprost przeciwnie

bo w sumie nie wiem

mam wrażenie, że tak jej bronicie, jakby była wspaniałą wartością, czymś wspaniałym i dobrym....
czymś, co w konsekwencji nie przynosi następnego....

cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia, cierpienia,

tylko szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście szczęście i szczęście i szczęście ...

gdybym nie był chrześcijaninem zyczyłbym wam milionów miliardów wcieleń, a że jestem chrześcijaninem to życzę wam jednego życia

Oczywiście, że jest osoba, tylko istnieje inaczej niż Twój nawykowy sposób jej postrzegania. Skoro Tobie się nie chce czytać moich postów, to ja nie będę odpowiadał na Twoje.



W sumie to po raz kolejny demonstrujesz, że w ogóle za dużo nie wiesz o buddystach. "Wprost przeciwnie" jest właściwą odpowiedzią.



Też Ci tego życzę - obyś jak najszybciej osiągnął razem ze wszystkim istotami Stan Buddy.

Pzdr
Piotr

Nie ma też żadnej osoby, która inkarnuje, czyli stałego i niezmiennego podmiotu, niezliczone razy rodzącego się i umierającego. Taki "ktoś" to jest najbardziej pierwotne złudzenie umysłu, który to właśnie właśnie nieustannie się kontynuuje, zarówno w tym co zwiemy narodzinami, życiem, czy egzystencją oraz wszechświatem jak i w tym co nazywamy śmiercią, stanem pośmiertnym, czy pozagrobowym.
Przymus kontynuacji się umysłu wypływa z przyczynowości. Ale umysł nie jest istotą, ani osobą, ani też jakimś oddzielny "ja". Można go porównać do fali na morzu, która szybko przesuwa się w poziomie, choć w rzeczywistości cząsteczki wody poruszają się tylko w pionie, jedynie na chwilę wznosząc się i za moment opadając.
Tak więc to co uważamy za siebie, za indywidualne samoświadome "ja", za osobę, istotę, homo sapiens, mężczyznę, kobietę itp., w rzeczywistości nie istnieje trwale i niezmiennie.
Jest to zawsze "bycie pomiędzy" minionym i nadchodzącym, których nigdzie w rzeczywistości nie ma. Buddyzm określa to ulotne chwilowe "bycie" pojęciem "bardo"("bardo śmierci" oraz też "bardo życia").
Dlatego życie co do swej natury nie jest różne od śmierci.
Prawdopodobnie był tego świadomy Tales z Miletu, który zapytany:
- Jaka jest różnica między życiem a śmiercią?
- Nie ma żadnej - odpowiedział.
- To dlaczego nie umierasz? - napierał adwersarz.
- Właśnie dlatego, że nie ma żadnej różnicy- odparł natychmiast filozof.

Co masz na myśli? Przymus kontynuacji wynika z lgnięcia, bo istota musi doświadczyć skutków swych działań - na przykład w następnym życiu.

Pzdr
Piotr

dominikdano - dzieki, że podpowiedziałeś xiwanxowi, że osoby nie ma - jeden przynajmniej konsekwentny - uuffffffffffffff

no dobra a ten umysł o którym piszesz... to czym jest... - o przepraszam - czyj jest?
no bo ktoś te złudzenie mieć musi - co nie?

ciągle sam unikasz bycia, sam uciekasz od "ja" by wreszcie sam doświadczyć "nieja"
podoba mi się, że cały czas to TY...
uffff - bo myslałem, że to ktoś inny
że to TY chcesz osiągnąć stan - no tego buddy...
że cały czas to TY chcesz się uwolnić
podoba mi się
STAWIAM NA CIEBIE

Outsider, weź ty lepiej daj sobie spokój z tymi zielonoświątkowcami bo zaczynasz mieć coraz większe odpały.

na tak rzeczową uwagę nie wiem jak zareagować
poprosić moderację o zwrócenie ci uwagi?
a po co - twoja złość i nienawiść jest dla mnie największą nagrodą

ps. do moderacji - uprzejmie proszę pozostawić post zencognito
dziękuję

Lgnięcie, przywiązanie i związane z tym skutki wspierają się właśnie na ułudzie istnienia jakiejś istoty, jakiegoś prawdziwego i trwałego "ja", które w rzeczywistości jest tylko projekcją umysłu, jakiegoś "siebie" odrębnego od tego co nie jest tym "ja" - czyli "innego, obcego", które także jest projekcją umysłu.
Niewiedza polega właśnie na dualnym postrzeganiu rzeczywistości.
Dlatego Jezus nauczał - "kto chce iść za mną niech zaprze samego siebie", czyli wyzwoli się z tej ułudy "własnego i odrębnego istnienia".



Nikt tego nie wie czym jest umysł, nawet najwyżej oświeceni tego nie wiedzą. Można tylko zrozumieć jak, w jaki sposób on jest.
Poznanie natury umysłu łączy się z jego przekroczeniem, czemu sprzyja stosowny trening, np. praktyka zen, lub inna praktyka kontemplacyjna, w tym tez chrześcijańska mistyka, czy gnoza.


Umysł nie jest "czyjś". To raczej "ktoś", lub "coś" jest umysłu... złudzeniem.



Owszem, istoty myślące, że jakoś tam istnieją, że jednak są "kimś" lub "czymś" mogą wiele chcieć i najczęście też czegoś ciągle chcą. Na przykład chcą osiągnąć stan buddy, uwolnić się od cierpień samsary itp. Nadal jednak śnią. Nie przebudzili się jeszcze.

Pomysły, że nie ma osoby biorą się z powierzchownych odczytań filozofii szkoły zwanej madhyamaką. Negatywna dialektyka tej szkoły wzięła się przede wszystkim z jej polemik z ówczesnymi szkołami buddyjskimi, które mówiły, że wszystko istnieje (sarvastivada). Dlatego jako lekarstwo używały języka negatywnego.

W najstarszej warstwie pism - Kanonie Palijskim/Agamach nie ma ani śladu metafizycznej spekulacji typu "czy jest ja czy nie ma ja". Budda mówi tylko, żeby widzieć pięć skupisk: ciało, myśli, uczucia, intencje, świadomość jako "nie moje". Jest to rodzaj treningu, wskutek którego nastąpić ma odcięcie identyfikacji tymi procesami i wolność. Natomiast od samego początku Budda nie odpowiadał na pytania typu "czy jest ja?" i "czy nie ma ja?" - po prostu milczał. Jeśli zaprzeczysz istnieniu ja, to jest to nihilizm, jeśli powiesz, że jest ja, to jest eternalizm. Budda głosił drogę środka pomiędzy takimi skrajnościami. Gdyby Budda był nihilistą, to nie powiedziałby:



Budda nie mówił wszystkiego - mówił tyle, ile trzeba, by istoty mogły wyzwolić się. Ale ludzie chcieli więcej odpowiedzi - technicznych, takich jak chce w tym wątku outsider. Dlatego w oparciu o wcześniejsze pisma dedukowano jak to się ma odbywać. Podstawowym punktem kontrowersji była doktryna nie-ja, ponieważ jeśii uznamy nietrwałość podstawowych składników istoty, to nie wiadomo, co ma się odradzać. W ten sposób ówczesne szkoły buddyjskie pogrążały się w metafizycznych spekulacjach o tym, co istnieje, czy istnieje i jak istnieje. Potem pojawił się Nagarjuna, który chciał ukazać jałowość metafizycznych spekulacji i zdekonstruował cały buddyjski język. Mniej więcej na tym etapie nie-ja rozciągnęło się na wszystkie zjawiska jako shunyata - pustka. Pustka Nagarjuny oznaczała, że wszystko jest współzależnie powstałe - "jeśli istnieje to, istnieje tamto" - to tyczy się ja i wszystkich zjawisk. Kiedy Nagarjuna mówi "nie ma tego" czy "nie ma ma tamtego" oznacza to, że to, czy tamto nie ma własnej natury, jest powstałe na bazie warunków, na bazie warunków się rozpadnie, więc jest puste, niczym bańka mydlana. Powiedzieć "nie ma ja" to taka sama jałowa spekulacja jak "jest ja".

I to się tyczy prawdy absolutnej u Nagarjuny. Ale Nagarjuna wyjaśniał wszystko w oparciu o dwie prawdy: absolutną i relatywną. W aspekcie relatywym cały postrzegany świat po prostu jest jaki jest - są istoty, jest odrodzenia, jest działanie, są cztery szlachetne prawdy. Nagarjuna przewidział, że będą ludzie, którzy nie zrozumieją jego nauk i zaczną opowiadać, że nie ma ja. Dlatego przestrzegał, że, lekarstwem na chorobę istnienia jest pustka, ale jeżeli zachorujesz na pustkę, to nie ma lekarstwa. Mówił też, że zaprzeczanie przyczynie i skutkowi w oparciu o jego nauki to pomyłka i nie o to chodziło. Niedualne postrzeganie nie oznacza ignorowania prawdy względnej.

Pzd