Rozalko. Proszę Cię jednak o uporządkowanie, bo zrobiono tu bajzel. Sugeruję też aby pouczyć pana J., że protestanic tworzą Kościoły, bo określenia jako "wspólnoty wyznaniowe" uważam za obraźliwe i sugerujące jakoby były one mniej wartościowe niż Kościół rzymsko-katolicki.

Nie istnieje Kościół katolicki!

Ależ one NIE SĄ kościołami i SĄ mniej wartościowe niż Kościół katolicki...

Uprzejmie zwracam Autorowi tak "porażający" argument w dyskusji...

Są to KOŚCIOŁY a nie WSPÓLNOTY.

Przestań pisać głupoty! Ty i tobie podobni sprawiacie, ze słąbo mi się już czasem robi na wspomnienie katolicyzmu.

Domagam sie, abyś Kościoły traktował z należnym im szacunkiem, jako równe pod względem praw z Kościołęm katolickim. Są to KOŚCIOŁY a nie WSPÓLNOTY. A twoja definicja Kościołą jest przegniła!

ROTFL Zaraz jeszcze napiszesz, że założone przez Chrystusa Pana )))

po pierwszę aby była jasność odnosze się z szacunkiem do kosciołów bo uważam że na to załuguje fakt iż zachowują sukcesję apostolską, sprawowane sakramenty są ważne etc, mimo że uważam że błądzą nie wyrazam sie o prawosławiu, starokatolikach negatywnie tylko z należytym szacunkiem oraz z braterską miłością.

Zapytaj się zefcia czy uraziłem go wypowiedziami nt prawosławia. Uwazam każdego prawosłąwnego za brata w wierze, jest mi tak samo bliski jak katolik, liturgia w Cerkiwi jest piekna, starokatolicy także sa mi braćmi mimo że mam wątpliwości co do niektórych ich posunięć. Ale proszę mi wybaczyć, z baptystami, zielonoświatkowcami czy adwentystami dzieli mnie niemal wszystko.

Nie sa to kościoły i nie ja to wymysliłem.

Wymaganie abym sprzeniewierzył się swoim wartościom jest smieszne.

Okreslenie "wspólnota" jest adekwatne i nie jest obrażliwe.

Jak moge nazwać wspólnotę kosciołem jeśli nie ma hierarchi kościelnej waznie wyświeconej. Nie ma święceń, brak sukcesji apostolskiej, brak sakramentów! To tak jakby nazwac grupe uczniów bez nauczyciela, bez dyrektora, bez zasad, bez praw do nauczania szkołą! Absurd. Nazwa musi miec swój decygnat bo inaczej jest stuczna.

niestety ogladając protestanckie "ekscesy" czuję niesmak.

A czasem nie mają ŻADNEGO LUDZKIEGO ZAŁOŻYCIELA, jak baptyści, którzy powstali jako ruch oddolny w wielu miejscach rónocześnie. Duch Swięty pchnął pewną grupę ludzi, by w duchu Ewangelii przemieniać swoje życie i wpływać na innych.

Czyli pierwsi chrześcijanie byli, biedni, pozbawieni Kościoła! Bo przez pierwsze wieki nie było hierarchii, nie było święceń, nie było sakramentów, ani nikt nie wiedział co to jest jakaś tam "sukcesja apostolska".

Taaaa.... nie mają ludzkiego założyciela.... A Smyth, Helwys czy Wiliams to nie ludzie... A to "równocześnie", to gwoli ścisłości od 1609 do jakiegoś 1638 roku...

Taaa.... A słowa "biskup" i "prezbiter" to katolicy do Biblii sobie sami podopisywali....

Część Kościołów uważasz za godne szacunku, a inne nie. Ot sprawiedliwość! Tak samo kiedyś inni mieli szacunek do ludzi, ale Żydów czu Afrykańczyków nie uważali za ludzi wcale, albo za podludzi. To jest dokłądnie tak samo! DYSKRYMINACJA!

Skoro baptyści, zielonoświatkowcy i adwentyści, będący chrześcijanami, nie są twoimi "braćmi w wierze" to jasno definiujesz, że katolicyzm i prawosławie to nie jest chrześcijaństwo! Dziekuję uoprzejmie, że raczysz to tak mocno akcentować!

Iwszem - są to Kościoły, i to w pełnym tego słowa znaczeniu. Przede wzssytkim są bliższe Ewangelii, a to już coś.

hyba nie powiesz, ze tylko Tobie wolno obrażać wyrażając swoje poglądy?

katolicyzm jest przeciwny demokracji?

dla porównania - W Chinach wśród chrześciajn to ewangeliczni są w większości, a katolicy są mało znaczącymi wspólnotkami

Owszem, określenie "wspólnota" jest obraźliwe, bo jest wyrazem POGARDY.

zyli pierwsi chrześcijanie byli, biedni, pozbawieni Kościoła! Bo przez pierwsze wieki nie było hierarchii, nie było święceń, nie było sakramentów, ani nikt nie wiedział co to jest jakaś tam "sukcesja apostolska".

Klemens Rzymski (+ 101)
Biskup Rzymu (92-101), trzeci następca św. Piotra, po Linusie i Anaklecie, uczeń apostołów. Według Ireneusza - Klemens “widział błogosławionych apostołów i z nimi obcował, a słowa ich dźwięczały jeszcze w uszach jego, a naukę i tradycję ich miał przed oczyma" (Adv. haer. III 3,3). Orygenes (Jo 6,36) i Euzebmsz (HE III 15) identyfikują go z Klemensem, spółpracownikiem św. Pawła (Flp 4,3). Opinia ta jest dyskutowana. Informacja o męczeństwie Klemensa pochodzi dopiero z końca IV wieku. Jego święto obchodzone jest 23 listopada. Za błędną należy uznać identyfikację Klemensa z konsulem Tytusem Flawiuszem Klemensem, kuzynem Domicjana, skazanym na śmierć za ateizm w roku 95/96.
Klemens napisał List do Koryntian (przekł. pol.: POK 1, s. 106-167; OŻ VIII, s. 61-109) wiatach 96-98. Powodem napisania listu był spór, powstały w gminie korynckiej, w wyniku którego - jak określa sam
Klemens - “kilku samowolnych zuchwalców” (1,1) złożyło prezbiterów z urzędu, piastowanego przez nich “w sposób nienaganny i zasługujący na powszechny szacunek” (44,6).
Treść listu. W strukturze listu, liczącego 65 rozdziałów, można wyodrębnić 5 części: I Prolog, obok wstępnych pozdrowień, zawiera opis kwitnącego stanu gminy przed buntem i obraz jej aktualnego upadku (1-3); w części II (4-38), o charakterze teoretyczno-pouczającym, autor określa drogi postępowaniachrześcijanina, bazując na przykładach z Biblii (Kain - Abel, Jakub - Ezaw, Józef Egipski, Dawid - Saul Piotr i Paweł) opisuje nieszczęścia spowodowane przez zazdrość i zawiść (4-6) oraz wzywa do pokuty, posłuszeństwa, gościnności, pokory, pokoju i zgody (7-22); wskazując na przykład Chrystusa i proroków przypomina, że wielką nagrodą sprawiedliwych będzie zmartwychwstanie (23-30); błogosławione drogi Boże to: wiara, miłość, dobre uczynki, podporządkowanie się Kościołowi, mistycznemu Ciału Chrystusa (31-38); w części III (39-58), o charakterze praktycznym, podaje wskazówki i rady mające na celu przywrócenie jedności gminy; poucza, że wszelka władza pochodzi od Boga [hierarchia w Starym Testamencie (39-41) i w Nowym Testamencie (42-44)]; przytacza dawne i współczesne przykłady nieposłuszeństwa
(45-47); wzywa do jedności i wielbi miłość (48-50); sądzi, że sprawcy rozłamu winni czynić pokutę i dobrowolnie iść na wygnanie do czasu, aż powróci zgoda; wzywa do modlitwy w intencji sprawców buntu - o ich opamiętanie, poddanie się prezbiterom, powrót na drogę zbawienia (51-58); część IV (59- 61), jest wielką modlitwą; Klemens wielbi i chwali Boga za Jego potęgę i dobroć oraz prosi Go o pomoc we wszystkich aktualnych nieszczęściach; część V (62-65), zakończenie: autor dokonuje podsumowania wcześniej omawianych treści oraz wyraża nadzieję, że doręczyciele listu wrócą wkrótce do Rzymu z radosną wieścią o przywróceniu pokoju.
Kościół Rzymski, odpowiedzialny za dobro całego Kościoła, czuje się upoważniony i zobowiązany do ingerencji w spór zaistniały w gminie korynckiej. Klemens pisze nie w imieniu własnym, lecz w imieniu
gminy rzymskiej, adresując swe pismo następująco: “Kościół Boży, który przebywa w Rzymie, Kościołowi Bożemu, który przebywa w Koryncie”. Autor tłumaczy się z tego, że zbyt późno reaguje na zaistniałe
wydarzenia: “Z powodu niespodzianych, a raz po raz spadających na nas nieszczęść i utrapień, zbyt późno, zdaje nam się, Bracia, zwracamy uwagę na niezgodę, wzbudzoną wśród Was” (1,1). Upomnienie utrzymane jest zarówno w tonie urzędowym jak i braterskim. Klemens domaga się posłuszeństwa dla swojego listu pod sankcją grzechu: “Gdyby zaś niektórzy nie usłuchali tego, co Bóg przez nas powiedział, niech wiedzą, że dopuszczają się przewinienia i narażają na niebezpieczeństwo niemałe; my zaś wolni będziemy od tego grzechu” (59,1-2). W zakończeniu listu, w tonie braterskim ponawia swój apel:
“Prawdziwą uciechę i radość nam sprawicie, jeśli usłuchacie tego, co piszemy w natchnieniu Ducha Świętego i uśmierzycie grzeszną namiętność swej zawiści, stosownie do napomnienia, jakie o pokoju i o
zgodzie dajemy w niniejszym liście” (63,2-3). Stanowisko Klemensa ma wielkie znaczenie dla nauki o prymacie Kościoła rzymskiego.
Sukcesja apostolska jest z ustanowienia Bożego. Bóg posłał Jezusa Chrystusa, który powołał apostołów, ci zaś z kolei ustanowili zwierzchników gminy - prezbiterów (wspólne określenie dla biskupów i diakonów) oraz wydali rozporządzenie, by po nich sukcesję przejęli mężowie godni i doświadczeni. Zatem ci, którzy zostali ustanowieni przez apostołów lub ich następców, za zgodą całego Kościoła, nie mogą być
złożeni z urzędu, jeśli sprawują go nienagannie; ich autorytet pochodzi nie od wspólnoty, lecz - przez sukcesję apostolską - od Boga.

Ignacy Antiocheński (+ ok. 107)
Życie i działalność. Biskup, męczennik (święto 17 X), mistyk, pochodził prawdopodobnie ze środowiska pogańskiego, w którym żywe były tradycje filozofii greckiej. Wskazuje na to język i styl jego listów, które
są listami “rodowitego Greka, dla którego greczyzna stanowi język jego duszy, wyraz jego uczuć, kultury i sposobu myślenia” (Hamman). Około roku 105, za panowania cesarza Trajana (98-117), został uwięziony wraz z grupą współwyznawców i skazany na rozszarpanie przez dzikie zwierzęta na arenie w Rzymie. Trasa podróży, którą Ignacy musiał odbywać drogą lądową i morską, wiodła z Antiochii przez Azję Mniejszą i Macedonię do stolicy Cesarstwa. W drodze pilnowany był stale przez oddział żołnierzy, którzy traktowali go brutalnie i bezwzględnie. Sam Ignacy na ten temat tak pisze: “Oto na przykład teraz, w drodze z Syrii do Rzymu, muszę już poniekąd staczać walkę ze zwierzętami i to zarówno na lądzie jak na morzu, zarówno w dzień jak w nocy, bo jestem przykuty do dziesięciu lampartów, to jest do oddziału żołnierzy, którzy bywają tym gorsi, im bardziej jestem dla nich dobry” (Rzym. 5,1).
Pierwszy, dłuższy postój przypadł w Smyrnie, gdzie Ignacy spotkał się z biskupem tamtejszej gminy - Polikarpem oraz z delegacjami wysłanymi przez wspólnoty chrześcijańskie Efezu, Magnezji i Tralleis, dla okazania swej miłości, przywiązania i szacunku oraz udzielenia mu pomocy. Korzystając z postoju w Smyrnie, Ignacy napisał cztery listy: trzy pierwsze, adresowane do Kościołów w Efezie, Magnezji i Tralleis,
zabrali ze sobą wysłani delegaci powyższych gmin. Czwarty list, skierowany do rzymian, zawierał gorącą prośbę, by nie czyniono żadnych starań o jego uwolnienie. Prawdopodobnie doniesiono mu, albo przeczuwał, że rzymianie będą starali się uratować go od śmierci. Dlatego pisał do nich: “Zaklinam was, nie okazujcie mi niewczesnej życzliwości. Pozwólcie mi być żerem dzikich zwierząt, bo przez nie dojdę
do Boga. Jestem pszenicą Bożą i na mąkę mnie ścierają zęby dzikich zwierząt, bym się stał czystym chlebem Chrystusa” (4,1). List ten wręczył delegatom gminy efeskiej, którzy mieli postarać się o jego dalsze
wysłanie.
Drugi, dłuższy postój miał miejsce w Troadzie, skąd Ignacy wysłał trzy dalsze listy: do Filadelfian, do Smyrneńczyków oraz do Polikarpa, biskupa Smyrny. Tu dowiaduje się, że prześladowanie chrześcijan w
Antiochii już się skończyło. Dlatego prosił wyżej wymienionych adresatów o wysłanie specjalnych delegatów do Antiochii z życzeniami dla tamtejszego Kościoła z okazji ustania prześladowań. W Troadzie wsiadł na okręt płynący do Neapolu (dzisiejsza Kavalla), skąd udał się drogą lądową przez Filipię i Tesalonikę do Dyrrachium nad Adriatykiem, dalej znów okrętem do Brundysium (dzisiejsze Brindisi), by w końcu słynną Via Appia dotrzeć do Rzymu, gdzie poniósł upragnioną śmierć męczeńską,
prawdopodobnie w amfiteatrze Flawiuszów -Koloseum.
Myśl teologiczna. Zasadniczym rysem teologii Ignacego jest hrystocentryzm inspirowany nauką św. Pawła i św. Jana.
1. Chrystus - jako prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek łączy w sobie cechy boskie i ludzkie, pozornie się wykluczające: jest ponad czasem i czasu nie zna, jest niewidzialny, a stał się dla nas widzialny,
jest nietykalny i cierpieć nie może, a dla nas cierpiał i wszystkie dla nas znosił męki” (Pol. 3,2); “zrodzony i niezrodzony, ciałem okryty Bóg, w śmierci żywot prawdziwy, i z Maryi i z Boga, najpierw poddany cierpieniom, a potem niecierpiętliwy, Jezus Chrystus, Pan nasz” (Efez. 7,2); Jego człowieczeństwo jest prawdziwe, a nie tylko pozorne, jak twierdzili dokeci: “Wielbię Jezusa Chrystusa, Boga, który wam tak wielkiej udzielił mądrości. Zauważyłem bowiem, [...] że silnie wierzycie w Pana naszego, iż prawdziwie pochodzi z pokolenia Dawidowego według ciała, a jest Synem Bożym z woli i mocy Bożej, że jest prawdziwie zrodzony z Dziewicy, [...] cierpiał prawdziwie, tak jak prawdziwie sam siebie z martwych wzbudził; i nie jest tak, jak mówią jakieś niedowiarki, że męka Jego była pozorna, bo oni sami tylko pozornie istnieją” (Smyrn. 1-2).
Chrystus określany jest jako: “Bóg nasz” (Rzym. 3,3), “Syn Ojcowski” (Rzym. wstęp), “Myśl Ojca” (Efez. 3,2), “Myśl Boża” (Efez. 17,2), “nieodłączne Życie nasze” (Efez. 3,2), “Życie prawdziwe” (Efez. 7,2),
“jedyny Lekarz” (Efez. 7,2), “jedyny nasz Nauczyciel” (Magn. 9,1), “Nowy Człowiek” (Efez. 20,1), “Kwas Nowy” (Magn. 10,2), “Brama wiodąca do Ojca” (Filad. 9,1), “Dokument” (Filad. 8,2), “Wiara doskonała” (Smyrn. 10,2), “Nadzieja nasza” (Magn. 11).
2. Kościół. U Ignacego spotykamy po raz pierwszy określenie “Kościół katolicki” - na oznaczenie całego ludu Bożego złączonego w jeden organizm z Chrystusem: “gdziekolwiek jest Chrystus, tam też
jest Kościół katolicki" (Smyrn. 8,2); “On swym zmartwychwstaniem na wieczne czasy wzniósł chorągiew dla skupienia świętych i wiernych swoich, tak z żydów jak i z pogan, w jednym ciele Kościoła swego”
(Smyrn. 1,2). Kościół jest więc “ciałem” (soma) i to jednym ciałem. Poprzez jedność i zgodną miłość wierni tworzą jakby żywą symfonię i stają się członkami Chrystusa:
“Przeto w jedności waszej oraz w zgodnej miłości dźwięczy pieśń Jezusa Chrystusa. Wy wszyscy stańcie do chóru, iżbyście zgodni i jednomyślni, nutę Bożą nucąc w jedności, jednym głosem przez Jezusa Chrystusa
śpiewali Ojcu, by was posłyszał i poznał po dobrych czynach waszych, że jesteście członkami Syna Jego” (Efez. 4,1-2). Chrystus więc niejako identyfikuje się z Kościołem, a wierni mają identyfikować się z Chrystusem, tj. trwać w Nim, naśladować Go i coraz bardziej z Nim się jednoczyć. • Trwać w Chrystusie. Ignacy wzywa swych adresatów, by trwali w Chrystusie, przebywali w Nim, należeli do Niego, żyli Jego życiem: “Ale trwajcie w pełnej czystości i roztropności, w Jezusie Chrystusie, tak ciałem jak i duchem” (Efez. 10,3); “a przede wszystkim niech się okaże, że przebywamy w Jezusie Chrystusie, na życie prawdziwe” (Efez. 11,1); “Lepiej nic nie mówić i należeć do Chrystusa, aniżeli gadać i nie należeć do Niego” (Efez. 14,2-15,1); “by nie umrzeć, ale żyć nieustannie w Jezusie Chrystusie” (Efez. 20,2); “aby żyć życiem Jezusa Chrystusa” (Filad. 3,2); “trwajcie aż do końca w Jezusie Chrystusie” (Rzym. 10,2). • Naśladować Chrystusa. Jeśli chcemy żyć życiem Chrystusa, winniśmy także upodobnić się do Niego we wszystkim: “naśladujcie Jezusa Chrystusa, tak jak On Ojca swego” (Filad. 7,2). Doskonałą formę naśladowania Chrystusa widzi Ignacy w śmierci męczeńskiej: “Pozwólcie mi być naśladowcą męki Boga mojego” (Rzym. 6,3); Ignacy gorąco pragnął przez śmierć męczeńską posiąść Chrystusa: “Niechże żadna istota świata widzialnego, czy niewidzialnego o mnie się nie troszczy, bym mógł posiąść Chrystusa.
Ogień i krzyż, walka ze zwierzętami, rozczłonkowanie, rozdarcie, ozproszenie kości, zmiażdżenie członków, starcie całego ciała, straszne męki szatańskie niech spadną na mnie, bylebym tylko posiadł Chrystusa! Nic mi po świecie całym aż po krańce jego, nic mi po tego wieku rólestwach! Wolę ja umrzeć w Chrystusie Jezusie, aniżeli królować aż po ziemi krańce. Tego ja szukam, który umarł dla nas, Tego ja pragnę, który dla nas zmartwychwstał. Nadeszła chwila urodzin moich” (Rzym. 5,3-6,1).

1. Hierarchia kościelna składa się z biskupów, prezbiterów i diakonów. Biskupi reprezentują autorytet Boga Ojca, którego Ignacy nazywa “Biskupem wszystkich” (Magn. 3,1); prezbiterzy - grono apostolskie,
diakoni zaś spełniają funkcję służebną Chrystusa: “starajcie się wszystko czynić w Bożej jednomyślności, pod przewodnictwem biskupa jako zastępcy Boga, oraz prezbiterów jako grona apostolskiego, tudzież mnie najmilszych diakonów, pełniących powierzoną sobie służbę Jezusa Chrystusa” (Magn. 6,1); “Podobnie niech wszyscy szanują diakonów jak Jezusa Chrystusa, tak samo biskupa jak wyobrażenie
Ojca, a prezbiterów jak radę Bożą i grono apostolskie; bez nich nie ma Kościoła” (Trall. 3,1). Biskupi zjednoczeni z Chrystusem są rękojmią jedności Kościoła; jedność z biskupem oznacza jedność z Bogiem: “wszyscy bowiem, którzy należą do Boga i do Jezusa Chrystusa, stoją przy biskupie” (Filad. 3,2); “Albowiem i Jezus Chrystus, nieodłączne życie nasze, jest myślą Ojca; tak samo biskupi, ustano wieni po ziemi kresach, w Jezusa Chrystusa trwają myśli. A zatem powinniście się zgadzać z myślą biskupią, co też zresztą czynicie” (Efez. 3,2-4,1); “Wszyscy bądźcie posłuszni biskupowi, jak Jezus Chrystus Ojcu” (Smyrn. 8,1). Biskup kieruje całokształtem życia religijnego gminy: “Niech nikt bez biskupa
nie załatwia żadnej sprawy kościelnej” (Smyrn. 8,1); “kto szanuje biskupa, tego Bóg szanuje; kto czyni cokolwiek bez wiedzy biskupa, ten służy diabłu” (Smyrn. 9,1). Bez biskupa nie wolno sprawować Eucharystii,
chrzcić, urządzać agapy: “Za ważną uważajcie tę Eucharystię, która jest sprawowana pod przewodnictwem biskupa albo tego, któremu biskup dał upoważnienie. [...] Nie wolno bez biskupa ani chrzcić, ani sprawować agapy” (Smyrn. 8,1-2). Również narzeczem pragnący zawrzeć związek małżeński winni konsultować się z biskupem: “Byłoby dobrze, gdyby ci, którzy się zabierają do stanu małżeńskiego, przed zawarciem związku zasięgali rady biskupiej, bo małżeństwo ma się opierać na woli Bożej, a nie na namiętności” (Pol. 5,2).

no pewnie, pewnie się okaże że jestem antysemitą bo nie uważam wspólnot protestanckich za koscioły tylko za wspólnoty. Człowieku czy ty
nie rozumiesz że aby okreslić wspólnote jako kościół musza być spełnione pewne warunki. Dałem ci przykład Polskiego Kościoła Rodzimego który jest zarejestrowany jako Koscioł a jest wspólnota neo-poganską!

Skoro baptyści, zielonoświatkowcy i adwentyści, będący chrześcijanami, nie są twoimi "braćmi w wierze" to jasno definiujesz, że katolicyzm i prawosławie to nie jest chrześcijaństwo! Dziekuję uoprzejmie, że raczysz to tak mocno akcentować!

Iwszem - są to Kościoły, i to w pełnym tego słowa znaczeniu. Przede wzssytkim są bliższe Ewangelii, a to już coś.

Czy ty wiesz że to Kościół Katolicki zadecydował jakie księgi są Nowym Testamentem, jak możesz uwazać NT za natchniony jeśli selekcji dokonali ci straszni Katolicy!

[guote]To może ja o Kr-k zacznę pisać "synagoga szatana"

hyba nie powiesz, ze tylko Tobie wolno obrażać wyrażając swoje poglądy?

oczywiście że TAK, Prawdy nie ustala sie poprzez głosowanie, prawdą nie jest wola większości, Katolicy wierzą w Prawdę która nie jest zalezna od woli wiekszości, choćby cały świat mówił inaczej Prawda jest niezmienna.

jakbys miał droszkę wiedzy o sytuacji w Chinach bys wiedział że największą grupa prześladowaną są katolicy, sa dwa Koscioły, jeden podziemny i jeden oficjalny tak zwany narodwy gdzie jest niezalezy od Watykanu, ale co tu pisać. poczytaj o sytuacji katolików w Chinach to może się czegos nauczysz bo piszesz jak zwykle czystą brednie!

jakiej pogardy! Co ty za banialuki piszesz. Ja sobie rzadam aby mnie tytułowac profesor, iu co......obrażą dsla mnie bedzie jesli ktoś mnie tak nie bedzie tytułował! Absurd.

Albo jest sie kosciołem albo wspólnotą!

Zaraz jeszcze napiszesz, że założone przez Chrystusa Pana Smile)))

-------------------------------------------------------------------------------------
I owszem. Przez ludzi, których do tego powołał (np. Luter). A czasem nie mają ŻADNEGO LUDZKIEGO ZAŁOŻYCIELA, jak baptyści, którzy powstali jako ruch oddolny w wielu miejscach rónocześnie. Duch Swięty pchnął pewną grupę ludzi, by w duchu Ewangelii przemieniać swoje życie i wpływać na innych.