Niedawno odkryłem, jak niezwykłymi pod względem bioróżnorodności są wyspy Galapagos. Galapagos to wyspy wulkaniczne, o których uważa się, że powstały w wyniku przesuwania się płyty Nazca na wschód z szybkością około 59 km na milion lat, nad ustalonym regionem wulkanicznym (gorącym punktem). W rezultacie obecne wyspy datowane są na okres od 3,5 do 4 milionów lat temu (miliony lat temu) w przypadku wschodnich wysp Española i San Cristóbal do mniej niż 60000 lat temu w przypadku zachodniej wyspy Fernandina, która jest najmłodszą wyspą.
Większość rodzimych gatunków obecnych obecnie na Galapagos uważa się za potomków niewielu migrantów, pierwotnie z Ameryki Południowej (lub Ameryki Środkowej w niektórych przypadkach). Ze względu na dużą odległość do Ameryki Południowej dla zwierząt lądowych lub przybrzeżnych, 1000 km lub więcej, prawdopodobieństwo udanej kolonizacji wydaje się być dość niskie; takim wyzwaniem było dostanie się na wyspy przodków np. szczura ryżowego, legwana, żółwia z Galapagos. Jak one tego dokonały, chyba pozostanie tajemnicą. W rzeczywistości większość gatunków, które omawiamy poniżej, pochodzi z tego, co wydaje się być pojedynczym udanym wydarzeniem kolonizacyjnym na Galapagos miliony lat temu. Ze względu na ich izolację i niedawny wiek, Galapagos są stosunkowo ubogie w gatunki. Na przykład nie ma rodzimych drapieżnych ssaków lądowych, co przyczyniło się do unikalnych trajektorii ewolucyjnych gatunków, które skolonizowały Galapagos.
Wyspy Galapagos są domem dla jednych z najwyższych poziomów endemizmu (gatunków, których nie można znaleźć nigdzie indziej na Ziemi) na całej planecie. Około 80% ptaków lądowych, 97% gadów i ssaków lądowych oraz ponad 30% roślin jest endemicznych. Ponad 20% gatunków morskich na Galapagos nie występuje nigdzie indziej na Ziemi. Do ulubionych należą olbrzymi żółw galapagoski, legwan morski, kormoran nielotny i pingwin galapagoski — jedyny gatunek pingwina występujący na półkuli północnej.
https://www.galapagos.org/about_galapagos/biodiversity/
Więcej informacji o tym np. jakie to są gatunki endemiczne można znaleźć: https://datazone.darwinfoundation.org/en/checklist
Czy wiemy, ile trwało wytworzenie tej niezwykłej bioróżnorodności w dużym stopniu w niesprzyjających warunkach ( skała wulkaniczna itd)? Opiera się to na określonych założeniach, mocno dyskusyjnych i arbitralnych. W filogenezie opartej na zaledwie czterech pojedynczych kopiach kodujących białka genów jądrowych pochodzących od 78 gatunków łuskonośnych, obejmujących wszystkie rodzaje legwanów, Amblyrhynchus i Conolophus utworzyły klad, który rozszedł się z Ctenosaura około 8,25 mln lat temu (95% przedziały wiarygodności, 5,85–11,06 mln lat temu) i rozszedł się od siebie w wieku 4,52 (CI 2,76–6,67 mln lat temu)
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4590447/
Z drugiej strony wiemy, że na zróżnicowanie międzygatunkowe np. legwanów, wpływają dziesiątki genów oraz czynniki epigenetyczne. Wybrano te, które potwierdzają wiek liczony w milionach lat?