Gen. FRANCISCO FRANCO

Obecnie, gdy podnoszą się głosy krytyki pod adresem prof. Macieja Giertycha za przypomnienie zasług gen. Francisco Franco na forum Parlamentu Europejskiego, warto krótko przypomnieć jak gen. Franco uratował Hiszpanię przed komunistyczną zarazą i jak doprowadził swój kraj do rozkwitu i rozwoju gospodarczego.

Hiszpania zaczęła chylić się ku upadkowi, gdy wybory w 1936r. wygrał Front Ludowy (socjaliści, komuniści, anarchiści i liberałowie). Zaczęła szerzyć się ateizacja, zaczęto usuwać krzyże ze szkół, zamykać klasztory, robotnicy zabijali obszarników i parcelowali majątki, upaństwowiono dobra zakonów, zniesiono nauczanie religii w szkołach, zabroniono pogrzebów kościelnych jeśli zmarły na piśmie nie pozostawił wyraźnego życzenia w tej sprawie itp.
Od czasu zwycięstwa lewicy 16 lutego 1936 w ciągu 4 miesięcy, splądrowano prawie 300 kościołów a 160 doszczętnie spalono, dokonano 269 zabójstw politycznych, 1237 napadów z bronią w ręku, zdemolowano 69 biur partyjnych, splądrowano 10 redakcji dzienników, przeprowadzono 13 strajków generalnych i 229 w różnych branżach.
W tym czasie gen.Franco został zesłany 21 II 1936 na podrzędne stanowisko dowódcy wojsk na Wyspach Kanaryjskich.
W nocy z 17/18 lipca 1936r. z inicjatywy kilku generałów rozpoczęła się akcja zbrojna przeciw republice rządzonej przez komunistów. Franco przyłączył się do walk i po wylądowaniu w Hiszpanii odbił z rąk komunistów prawie całą Andaluzję i Estremadurę. Po zajęciu 14 VIII Badajoz, nie konsultując się z innymi generałami, przywrócił na obszarze swojej jurysdykcji purpurowo-złoty sztandar Królestwa, czym zyskał sobie ogromną sympatię monarchistów, co czyniło go już naturalnym, choć jeszcze nie formalnym, przywódcą powstania; wcześniej nikt nie przewidywał dla niego pierwszoplanowej roli, jednak przewidywany na szefa junty powstańczej gen. José Sanjurjo niespodziewanie zginął 20 VII w katastrofie lotniczej. O tym, że Franco stał się przywódcą powstania zdecydowała podjęta przez niego samodzielnie 11 VIII decyzja, aby nie maszerować bezpośrednio na Madryt, lecz pójść najpierw na Toledo z odsieczą dla oblężonego w twierdzy Alcázar garnizonu garstki kadetów broniących rzesz cywilów. Uratowanie obrońców tej twierdzy uczyniło Franco niekwestionowanym wodzem Hiszpanii narodowej.


W czasie wojny domowej 1936-37 na obszarach kontrolowanych przez zwolenników republiki zamordowano 12 biskupów, 5255 księży, 2492 zakonników, 283 zakonnice (niektóre także brutalnie gwałcąc). Historyk Paul Johnson wymienia przypadki wymyślnych tortur, którym poddawano katolików: “W prowincji Ciudad Real matkę dwóch jezuitów zamordowano wciskając jej do gardła krucyfiks. Proboszcza z Torrijos biczowano ubranego w koronę cierniową, zmuszono do wypicia octu, przytwierdzono mu belkę drewnianą do pleców - następnie zastrzelono, a nie ukrzyżowano. Biskupa z Jaén wraz z siostrą zamordowano na oczach dwóch tysięcy ludzi. Niektórych księży palono, innych grzebano żywcem, niektórym obcinano uszy”. Jan Paweł II beatyfikował (w latach 1987-2001) 461 męczenników wojny domowej, a dziesięciu kanonizował.

Po pierwszej fali mordów Kościół jednoznacznie poparł Franco i dał jego zwolennikom moralną legitymizację. Była to naturalna postawa obronna, podbudowana światopoglądowym powinowactwem z obozem narodowców.
Wielu księży maszerowało na front z oddziałami frankistów, niektórzy walczyli.

Oddziały lewicowe wspierała Rosja Sowiecka. Do Hiszpanii zaczęli napływać obrońcy komunizmu z innych krajów- w ten sposób utworzono Brygady Międzynarodowe liczące ponad 50 tys. osób z 54 krajów. Rekrutacją ochotników z Polski zajmowała się Komunistyczna Partia Polski.

Dzięki staraniom kard. Gomy, wyjaśniającego osobiście w Rzymie przyczyny i sens powstania, papież Pius XI przesłał gen. Franco swoje błogosławieństwo. W ogłoszonej 19 III 1937 encyklice Divini Redemptoris uznał go implicite obrońcą katolicyzmu w walce z “bezbożnym komunizmem”, a po opublikowaniu 1 VII 1937 zbiorowego listu Episkopatu Hiszpanii Stolica Apostolska uznała oficjalnie władze narodowego Państwa Hiszpańskiego.

Po pomyślnym rozegraniu 25 VII - 18 XI 1938 decydującej bitwy nad Ebro i odbiciu Katalonii Franco zyskał 27 II 1939 oficjalne uznanie rządu narodowego przez Francję i Wlk. Brytanię, a po wyzwoleniu 28 III 1939 Madrytu oficjalnie proklamował 1 IV 1939 zwycięstwo sił narodowych i zakończenie wojny domowej.

Tuż po wyborze na Stolicę Piotrową, 2 III 1939 papież Pius XII przesłał mu swoje błogosławieństwo, a 16 IV, w przemówieniu radiowym wysławiał “naród wybrany przez Boga jako główne narzędzie ewangelizacji Nowego Świata i jako niezłomną ostoję wiary katolickiej”. Pius XII uhonorował także Franco jako wiernego Syna Kościoła i obrońcę wiary katolickiej oraz zasad moralnych w swojej ojczyźnie najwyższym odznaczeniem watykańskim- Orderem Chrystusa.

Marszałek Edward Rydz- Śmigły w imieniu żołnierzy , obrońców przed nawałą bolszewicką w 1920 r., przekazał gen.Franco w dowód uznania, symboliczną szablę polską.

Franco przywrócił wszystkie prawa Kościołowi, zobowiązał się do odbudowy zniszczonych świątyń, przywrócił zakon jezuitów, obowiązkową obecność krzyża w szkołach i budynkach sądowych, zniósł małżeństwa cywilne i rozwody.
Ustawa 11 II 1939 określała zasady odpowiedzialności za czyny popełnione w służbie reżimu republikańskiego oraz z tytułu przynależności do partii antynarodowych i lóż masońskich. Trybunały wojskowe były surowe, ale sprawiedliwe i karały wg jasno określonych zasad prawa i za udowodnione rzeczywiste czyny. W kwalifikacji prawnej komunistów postawiono za kryminalistami.

4 IX 1939 Franco ogłosił neutralność Hiszpanii. Po ataku Niemców na Francję i przystąpieniu do wojny Włoch Hiszpania 12 VI 1940 ogłosiła status (zajmowany dotychczas przez Włochy) “nieprowadzenia wojny”.
Podczas spotkania z Hitlerem 23 X 1940 w przygranicznej miejscowości Hendaye Franco pozbawił Führera złudzeń co do zaangażowania Hiszpanii po stronie Osi, podpisując jedynie nic nie znaczącą deklarację o przystąpieniu do wojny, “jeżeli będą tego wymagać okoliczności” i “jeżeli Hiszpania będzie w stanie to uczynić”.

Jedyną koncesją była zgoda na sformowanie z ochotników hiszpańskich Błękitnej Dywizji (División Azul), która pod dowództwem gen. A. Munoza Grandeza, w sile 18 000 ludzi, wzięła udział w walce z bolszewikami na froncie wschodnim. 17 XI 1943 Błękitna Dywizja została wycofana z frontu wschodniego (Franco zezwolił jedynie na pozostanie ok. 1500 ochotnikom indywidualnym). Natomiast systematycznie umacniał Franco, scementowany prawdziwą więzią ideową, sojusz z Portugalią Antonio de Oliveiry Salazara, i wspólnie z nią - w ramach utworzonego 20 XII 1942 “bloku iberyjskiego” - oddawał coraz większe przysługi aliantom anglo-amerykańskim. 26 X 1941 odmówił zgody na zaopatrywanie hitlerowskich łodzi podwodnych w portach hiszpańskich, uzyskując w zamian od USA gwarancje bezpieczeństwa Hiszpanii i Maroka Hiszpańskiego.

Franco nie zapominał o Polsce, którą darzył sympatią.Kiedy po wzniesieniu 1961 Muru Berlińskiego Franco przypomniał publicznie o zniewolonych przez komunizm narodach Europy Środkowo-Wschodniej, podziękowanie w imieniu polskiego rządu na wychodźstwie - a także emigracyjnych ośrodków węgierskich, rumuńskich i łotewskich - złożył mu ambasador Potocki (Hiszpania nie cofnęła uznania legalnemu rządowi RP na wychodztwie po 1945, a, co więcej, od 1952 w Radio Madryt utworzono sekcję polską, emitującą audycje na kraj, którą kierował poeta Józef Łobodowski).

Po wojnie Franco zaczął odbudowywać gospodarkę Hiszpanii.Do rządu weszli eksperci w dziedzinach prawa, administracji i gospodarki, wywodzący się z organizacji katolików świeckich Opus Dei.

Oparty na ekonomicznym liberalizmie, przyjęty 22 VII 1959 Plan Stabilizacji (Plan de Estabilización) przyniósł wkrótce znakomite rezultaty, nazwane powszechnie “hiszpańskim cudem gospodarczym”, mimo iż początkowo - wskutek zastosowania “terapii szokowej”, tj. zablokowania płac i ograniczenia wydatków publicznych - wywołał falę strajków i był atakowany za “dziki kapitalizm”. Poprawił się bilans płatniczy, inwestycje zagraniczne 1958-60 wzrosły 6,8 razy, od 1962 nastąpiło gwałtowne przyspieszenie produkcji przemysłowej: np. produkcja samochodów osobowych wzrosła od 2 000 rocznie w 1953 do 600 000 w 1972; najbardziej dynamiczny wzrost dotyczył produkcji artykułów konsumpcyjnych (lodówek, pralek, odbiorników telewizyjnych); podwoił się przynoszący dewizy napływ turystów, tak że już w latach 60. turystyka stała się pierwszą gałęzią gospodarki narodowej; dochód narodowy na głowę powiększył się z 380 do 640 $ na głowę; wzrost PKB 1961-64 wynosił realnie 8,7% w stosunku rocznym, podczas gdy inflacja utrzymywała się poniżej 5%, co dawało Hiszpanii 7 lokatę na liście największych potęg gospodarczych świata. Łącznie 1960-66 przyrost produktu krajowego przekroczył wg OECD 138%, co było najwyższym wskaźnikiem na świecie.

Charles de Gaulle po wizycie w Hiszpanii w liście do Franco stwierdził: “Jest Pan człowiekiem, który gwarantuje najświetniejszą przyszłość, postęp i wielkość Hiszpanii”.

23 lipca 1969 Franco desygnuje Don Juana Carlosa de Bourbon na króla Hiszpanii.

20 listopada 1975 Franco umiera - przy łóżku umierającego leżały relikwie: ręka św. Teresy i płaszcz Matki Boskiej z Guadalupe.

Przez 2 dni setki tysięcy Hiszpanów przeszły przed otwartą trumną ze zwłokami, wystawioną w sali kolumnowej Pałacu Oriente. 22 XI został intronizowany król Juan Carlosa I. Następnego dnia gen.Franco pochowany został w Dolinie Poległych.

Francisco Franco posiadał cechy charakteru, które czyniły go wybitnym politykiem i mężem stanu. Potrafił zachować niewzruszony, “nieludzki” spokój i podpisywał wyroki śmierci spokojnie pijąc kawę. Nie pił, nie palił, był osobą głęboko wierzącą, całe życie wierny jednej kobiecie.
Dla tego niewysokiego, zamkniętego w sobie człowieka liczyło się tylko państwo potężne, zjednoczone i katolickie.Państwo laickie, wrogie katolicyzmowi, było dla niego antypaństwem. Było królestwem Antychrysta.

Do końca życia był nieprzejednanym komunistą. Gdy w maju 1960 w Pucharze Europy miały zmierzyć się drużyny Realu Madryt i Dynama Moskwa, Franco zadecydował, że mecz zostanie rozegrany w neutralnym kraju. Nie chciał w ten sposób dopuścić aby odegrano sowiecki hymn a także aby flagi z sierpem i młotem pojawiły się w Madrycie. Real został ukarany walkowerem.

Przesłaniem Caudillo do rodaków był jego testament, który zasługuje, aby przytoczyć go w całości: “Hiszpanie, w chwili gdy przychodzi mi złożyć swoje życie w ręce Najwyższego i oddać się bezapelacyjnie pod Jego osąd, proszę Boga o to, by zechciał mi łaskawie dozwolić korzystać ze Swej obecności, albowiem pragnąłem żyć i umrzeć jak katolik. W imię Chrystusa szczycę się tym - i zawsze było to moją wolą - że jestem wiernym synem Kościoła, na łonie którego dokonam żywota. Wszystkich proszę o wybaczenie, podobnie jak sam wybaczam z całego serca tym, którzy okazali się moimi wrogami, jakkolwiek ja sam ich za takich nie uważałem. Wierzę - i chciałbym, żeby tak było - iż nie można wśród nich znaleźć nikogo oprócz wrogów Hiszpanii, którą kocham do ostatniej godziny i której obiecałem służyć aż do końca życia, a ten - jak wiem - jest już bliski. Pragnę podziękować wszystkim, którzy z entuzjazmem, oddaniem i nie dbając o siebie współpracowali w wielkim przedsięwzięciu, którego celem było, aby Hiszpania stała się krajem zjednoczonym, wielkim i wolnym. W imię miłości, jaką czuję do naszej ojczyzny, proszę Was, abyście zachowali tę jedność i pokój oraz obdarzyli przyszłego króla Hiszpanii, Don Juana Carlosa de Borbón, takim samym uczuciem i taką sama lojalnością, jaką obdarzaliście mnie, żebyście podjęli współpracę i udzielali mu w każdej chwili takiego samego poparcia, jak mnie. Pamiętajcie, że wrogowie Hiszpanii i cywilizacji chrześcijańskiej nie śpią. Czuwajcie zatem i Wy i przedkładajcie najwyższy interes ojczyzny oraz ludu hiszpańskiego nad jakiekolwiek plany osobiste. Musicie zdobywać sprawiedliwość społeczną i kulturę dla wszystkich ludzi zamieszkujących Hiszpanię i uczynić to swoim nadrzędnym celem. Zachowajcie jedność Hiszpanii, sławiąc w bogatej wielorakości jej regionów źródło jedności ojczyzny. W chwili gdy zbliża się ostatnia moja godzina, chciałbym połączyć w jedno słowa takie, jak Bóg i Hiszpania, oraz wszystkich Was wziąć w ramiona, by - stojąc u progu śmierci - po raz ostatni wznieść razem z Wami okrzyk: ‘Niech żyje Hiszpania!’”


Źródło:
1.W.Brodzikowski, J.Łoskoczyński - „Franco generał wielkiej misji”, Warszawa 1999
2.Jacek Bartyzel- art. ”Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde”
oprac.:TS

Mimo wcześniejszej współpracy z Hitlerem, we wrześniu 1939 Franco odrzucił możliwość ratyfikacji hiszpańsko-niemieckiej umowy kulturalnej, stawiając tym samym tamę rozpowszechnianiu w Hiszpanii ideologii faszystowskiej. Wyzwaniem dla rasizmu Hitlera było utworzenie przez hiszpańskie Ministerstwo Edukacji w 1941 żydowskiego przeglądu kulturalnego "Sefarad". W czasie II Wojny Światowej ok. 350 000 Żydów przekroczyło Pireneje (na podstawie państwowego dekretu przyznającego wszystkim Żydom sefarydyjskim, bez względu na miejsce zamieszkania, obywatelstwo hiszpańskie, formalnie było to przywrócenie obywatelstwa wszystkim Żydom wygnanym z Hiszpanii w 1592 r. i ich potomkom.). W grudniu 1942 Franco zażądał od Niemców uwolnienia wszystkich Żydów sefardyjskich oraz zaniechania prześladowań religijnych.

W czasie II wojny światowej Hiszpania pozostała krajem neutralnym. Franco z dużą zręcznością lawirował między jej stronami, unikając wciągnięcia Hiszpanii w konflikt po którejkolwiek ze stron. Oficjalnie Hiszpania nie uczestniczyła w działaniach zbrojnych, choć składająca się z hiszpańskich ochotników Błękitna Dywizja (później Błękitny Legion) walczyła na froncie wschodnim 1941 – 43.

Ani podczas spotkania w Hendaye 23 października 1940, ani później Franco nie dał Hitlerowi skłonić się do ataku na Gibraltar, konsekwentnie odmawiał również i Osi, i aliantom wykorzystywania terytorium Hiszpanii w celach militarnych.

Z kolei alianccy żołnierze przedostający się do Hiszpanii byli zazwyczaj internowani (jeden z bardziej znanych obozów to Miranda de Ebro), choć później wielu osobom udało się wydostać z obozów i ewakuować do Anglii.

Obecnie, gdy podnoszą się głosy krytyki pod adresem prof. Macieja Giertycha za przypomnienie zasług gen. Francisco Franco na forum Parlamentu Europejskiego, warto krótko przypomnieć jak gen. Franco uratował Hiszpanię przed komunistyczną zarazą i jak doprowadził swój kraj do rozkwitu i rozwoju gospodarczego