ale dorzucę inne drzeworyty.
"Boska Komedia".Z edycji Cristoforo Landino i Girolamo Benivieni.
Ta edycja jako pierwsza zawierała serię drzeworytów przedstawiających strukturę piekieł według koncepcji Dantego.



i jeszcze taki z 1579 roku przedstawiający całe stworzenie między niebem a piekłem

Mt23 13 Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo zamykacie królestwo niebieskie przed ludźmi. Wy sami nie wchodzicie i nie pozwalacie wejść tym, którzy do niego idą
15 Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo obchodzicie morze i ziemię, żeby pozyskać jednego współwyznawcę. A gdy się nim stanie, czynicie go dwakroć bardziej winnym piekła niż wy sami.
“Królowie biskupi i inni bogacze idący do piekła”
Scena z portalu w katedrze w. Reims
Photo by Jim Steinhart


I to samo w katedrze . Strasbourgu, Francja

Nie ciesz się,że nie jesteś królem ani biskupem – zapytaj siebie czy nie jesteś przypadkiem tym “ innym bogaczem” 

Nie było jeszcze ikon

Więc proszę .
O komentarz się nie pokuszę ,bo jak wiecie napisaną ikonę trzeba umieć odczytać. Trzeba znać jej język – więc może ktoś inny ?
Więc tylko fragment psalmu:
Powstań, o Panie, w Twym gniewie,
podnieś się przeciw zaciekłości mych ciemięzców,
wystąp w sądzie, jaki zapowiedziałeś.
Gromada narodów niechaj Cię otoczy,
a Ty zasiądź ponad nią wysoko.
Pan jest Sędzią narodów:
Panie, przyznaj mi słuszność, według mej sprawiedliwości
i według niewinności, jaka jest we mnie Ps 7, 7-14

Ikona rosyjska Sąd OstatecznyXV w
The Tretyakov Gallery, Moscow, Russia.

COLOMBE, Jean
1485-1489
Illumination
Musée Condé, Chantilly
Trčs Riches Heures du Duc de Berry"
Iz 38:10-20
10 Mówiłem: W połowie moich dni
muszę odejść;
w bramach Szeolu odczuję brak
reszty lat moich!
11 Mówiłem: Nie ujrzę już Pana
na ziemi żyjących,
nie będę już patrzył na nikogo
spośród mieszkańców tego świata.
12 Mieszkanie me rozbiorą i przeniosą ode mnie
jak namiot pasterzy.
Zwijam jak tkacz moje życie
On mnie odcina od nici.
Za dzień i jedną noc mnie zamęczysz.
13 Krzyczę aż do rana.
On kruszy jak lew wszystkie me kości:
<w ciągu dnia i jednej nocy mnie zamęczysz
14 Jak pisklę jaskółcze, tak kwilę,
wzdycham jak gołębica.
Oczy me słabną patrząc ku górze.
Panie, cierpię ucisk: Stań przy mnie!
15 Cóż mam mówić? Wszak On mi powiedział
i On to sprawił.
Przeżyję spokojnie wszystkie moje lata
po chwilach goryczy mej duszy.
16 Nad którymi Pan czuwa, ci żyją,
wśród nich dopełni się życie ducha mego.
Uzdrowiłeś mnie i żyć dozwoliłeś!
17 Oto na zdrowie zamienił mi gorycz.
Ty zachowałeś mą duszę
od dołu unicestwienia,
gdyż poza siebie rzuciłeś
wszystkie moje grzechy.
18 Zaiste, nie Szeol Cię sławi
ani Śmierć wychwala Ciebie;
nie ci oglądają się na Twoją wierność,
którzy w dół zstępują.
19 Żywy, żywy Cię tylko wysławia,
tak jak ja dzisiaj.
Ojciec dzieciom rozgłasza
Twoją wierność.
20 Pan mnie zachowuje!
Więc grać będziemy me pieśni na strunach
przez wszystkie dni naszego życia
w świątyni Pańskiej



no to już powrzucam całą reszt e obrazków z godzinek braci Limbourg, które są związane z tematem piekła (część już była wczesniej)
„Sąd Ostateczny” 1413-1416


„Chrystus w chwale”

A sługę nieużytecznego wyrzućcie na zewnątrz - w ciemności! Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów Mt 25,30
Balamand Monastery:

Mt5
21 Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie zabijaj!; a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi. 22 A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi. A kto by rzekł swemu bratu: "Raka" podlega Wysokiej Radzie. A kto by mu rzekł: "Bezbożniku", podlega karze piekła ognistego.
Bazylika św Magdaleny w Vezely znana głównie z tympanonu “Sąd Ostateczny”

Dziś powrót do „Raju utraconego”:
John Milion „Raj utracony”
…wraz z nim zastępy
Jego aniołów zbuntowanych, z których
Pomocą pragnął wzbić się w wielkiej chwale
Ponad równymi sobie i uwierzył,
Że Najwyższemu dorówna, gdy zechce
Opór Mu stawić; mając ów cel dumny
Rozpoczął wojnę bezbożną w Niebiosach,
Przeciw tronowi i królestwu Boga
Bój tocząc próżny….


John Martin Upadek aniołów


Gustaw Dore Raj utracony Upadek Lucyfera

Robert Venosa Upadek Lucyfera

I trochę oddechu od Miltona –ale temat ten sam

Edward Dayes 1763-1804 Upadek zbuntowanych aniołów 1789

malarz niemiecki : Lovis CORINTH, “Piekło’ 1901 : National Galleries of Scotland Fragment
Szerokie poxiągnięcia pędzla – deformacja – ukazanie uczuć - słowem ekspresjonizm

jak już mowa o eksprosjoniźmie to może jeszcze to:
James Ensor "Upadek zbuntownych aniołów"

LUCAS van Leyden „Sąd ostateczny”
Stedelijk Museum "De Lakenhal", Leiden

BOURSAY -EGLISE SAINT-PIERRE
zbudowany w XII w

może niezbyt efektowne ale i taczki i paszcza i ogień i kociołki i diabły a wszystko na maleńkim skrawku pergaminu


„Sąd ostateczny” z From "Holkham Bible Picture Book", England, c. 1320-30
British Library, London


Pozwolę sobie w tym miejscu przekopiować moją odpowiedź z innego wątku i uzupełnić ją o pewną myśl.

Jonathan Sarkos napisał:
Cytat:
2. Czy ktoś Twoim zdaniem traktuje te obrazy powaznie w dzisiejszej rzeczywistości ? Czy myślisz, że tak wygląda własnie piekło ?

Obrazy pełne są symboliki . Piekło z pewnością nie wygląda dokładnie tak, jak na tych obrazach. Byłoby naiwnością tak sądzić. Większość tortur ( jak wyjaśnione jest w podanym wcześniej tekście) artyści wzorowali na znanych im torturach średniowiecznych, lub wprost ilustrowali słowa . Ogień = ogień. To mniej więcej tak, jakbyś dla ilustracji powiedzenia " robota pali mu się w rękach" namalował faceta z płomieniami w dłoniach.A przecież to tylko przenośnia.
Jednak obrazy te przekazują ważne prawdy. Że piekło to rzeczywistość. Rzeczywistość innego wymiaru . Rzeczywistośc bez możliwości zjednoczenia się z Bogiem . Że jest jednakowo możliwa dla każdego, niezależnie od tego kim jest tu i teraz. Że jest bez wyjścia. Że to samotność. Bycie samemu z sobą ( "nawet diabeł go opuścił" )Że kiedyś trzeba będzie rozliczyć się ze swego zycia itd. Pod tym względem można te obrazy traktować poważnie i w dzisiejszej rzeczywistości.

Podobnie jest zresztą z obrazem Boga. Przecież ani ten wizerunek, przedstawiany w "sądach ostatecznych" ani ten prezentowany w obrazach w wątku "Dzieło bibljne", nie przedstawia prawdziwego Boga - bo Jego po prostu namalować się nie da. Bóg nie jest ani staruszkiem z długą brodą, ani muskularnym młodzieńcem ani królem w złotej koronie siedzącym na tronie. Jest duchem. Ale jest też Osobą.
Szatan też jest duchem. Nie ma rogów i ogona.
Obrazy tylko przybliżają nam ,ludziom zyjącym w naszych trzech ( no może czterech nawet) wymiarach pewne idee. A niebo i piekło to zupełnie inny wymiar. .. ( podobno matematycznie można obliczyć przestrzeń "n" wymiarową.. ale czy ktoś umie to sobie wyobrazić? )

Mk 9, 42 Kto by się stał powodem grzechu dla jednego z tych małych, którzy wierzą temu byłoby lepiej uwiązać kamień młyński u szyi i wrzucić go w morze. 43 Jeśli twoja ręka jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij ją; lepiej jest dla ciebie ułomnym wejść do życia wiecznego, niż z dwiema rękami pójść do piekła w ogień nieugaszony. 45 I jeśli twoja noga jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij ją; lepiej jest dla ciebie, chromym wejść do życia, niż z dwiema nogami być wrzuconym do piekła. 47 Jeśli twoje oko jest dla ciebie powodem grzechu, wyłup je; lepiej jest dla ciebie jednookim wejść do królestwa Bożego, niż z dwojgiem oczu być wrzuconym do piekła, 48 gdzie robak ich nie umiera i ogień nie gaśnie

wieczne lamenty potępionych
artysta Albrecht DÜRER,
data przed 1490




Freski w St. Nicholas Mokry
Trochę piekła trochę zbawionch :z “Sądu ostatecznego”






Piekło:

I tamże piekło z Apokalipsy

Gislebertus.
wycieczka po katedrze w Autun pod kątem wizji piekła
Sąd ostateczny tympanon1130-45 Cathedral of Saint-Lazare, Autun

„I pójdą stamtąd: ci na wieczne potępienie, a sprawiedliwi do życia wiecznego.” MAT. 25,46





Dusza potępiona – katedra w Autun

ale o diabłach nie tylko przypominano na portalach –to kapitele kolumn z tegoż kościoła

Frans II FRANCKEN
Sąd Ostateczny 1606
Olej na miedzi , 67 x 52 cm
Kolekcja prywatna