Obraz Jezusa – Pana i Nauczyciela?
Podanie wody, czy też umycie nóg gościom przybyłym na ucztę należało do wielowiekowej tradycji gościnności ludu Izraela. Zwyczaj ten funkcjonował nadal w czasach publicznej działalności Pana Jezusa. Czynił ją przede wszystkim niewolnik lub uległa żona. W Ewangeliach kilka razy występuje gest umycia nóg, wszak tym razem dotyczy to sytuacji, w której czyni to sam Jezus wobec swoich uczniów. Tego niezwykłego gestu dokonał Pan Jezus w wyjątkowym momencie, tj. podczas Ostatniej Wieczerzy. O tym wydarzeniu opowiada tylko czwarta Ewangelia w perykopie J 13, 1-20.
Istnieje wiele opracowań dotyczących tej perykopy, które skupiają się na kenozie Jezusa, na Jego pokorze, natomiast Obraz Chrystusa jako Pana i Nauczyciela zostaje zwykle potraktowany marginalnie, bądź zostaje zupełnie pominięty.
Dlatego treścią niniejszej pracy jest właśnie egzegeza fragmentu J 13, 1-20, w którym znajduje się nauka Jezusa o miłości braterskiej poprzedzona czynem umycia nóg uczniom oraz wyłonienie w toku badań obrazu Chrystusa – Pana i Nauczyciela.
Studium zostało podjęte w trzech rozdziałach.
W pierwszym rozdziale ukazano rozumienie terminów pan i nauczyciel w tradycji biblijnej i pozabiblijnej Starego i Nowego Testamentu. Została w nim przeprowadzona analiza opracowań egzegetycznych i historycznych, co pozwoliło wyodrębnić tylko istotne elementy.
W drugim rozdziale, przedstawiono wersję grecką fragmentu J 13, 1-20 w oparciu o przekład podany przez GNT. Rozdział ten składa się z sześciu paragrafów. Pierwszy paragraf dotyczy krytyki tekstu. Po nim dokonano analizy słownictwa (drugi) i jedności tekstu (trzeci). Analizy te pomogły w przedstawieniu proponowanych przez różnych autorów struktur (czwarty), z których jedną przyjęto jako podstawę do przeprowadzenia analizy literacko-historycznej. W kolejnym paragrafie – piątym, autor przybliżył kontekst bliższy i dalszy perykopy J 13, 1-20. Po przeprowadzonej analizie pierwszych pięciu paragrafów i wykorzystanej w nich metodzie analityczno-syntetycznej, autor przeszedł do analizy literacko-historycznej janowej perykopy o Panu i Nauczycielu umywającym nogi swoim uczniom. Dla większej jej przejrzystości, została on przedstawiona w ujęciu jednej ze struktur, która dzieli się na cztery części i która najlepiej odpowiadała podjętemu tematowi pracy.
W trzeciej części dokonano interpretacji teologicznej, która przedstawiona została w trzech aspektach. Pierwsze dwa dotyczyły tytułów: Pan w znaczeniu Boskim i pan, jako określenie władzy ludzkiej, przełożeństwa. Trzecim zaś był tytuł nauczyciel.
Niniejsze studium może służyć pomocą w przeprowadzeniu rekolekcji dla kandydatów do kapłaństwa, a zwłaszcza przed święceniami diakonatu, czy prezbiteratu. Mogą ją również wykorzystać osoby, którym zostaje powierzona funkcja przewodniczenia, czy kierowania we wspólnocie oraz wszyscy ci, którzy chcą podjąć służbę wobec potrzebujących. Hasłem i wezwaniem dla nich, mogłyby stać się słowa Jezusa skierowane do uczniów w nauce wyjaśniającej dokonany czyn: Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi, to i wyście powinni sobie nawzajem umywać nogi (J 13, 14). Może oczywiście służyć wszystkim, którzy będą podejmować podobne zagadnienia, bądź zmagać się z duchową Ewangelią, przypisywaną umiłowanemu uczniowi Pana i Nauczyciela, której zgłębienie wydaje się być jeszcze nieodkrytym tekstem.

Dobre pytanie

Jak myślicie czy ta perykopa jest pomijana w studiach biblijnych?
Czy interpretacja tej perykopy jest tylko spojrzeniem na Jezusa jako pokornego?

Myślę, że nie, że akurat ta perykopa nie jest pomijana.



Co masz na myśli? Czy pytasz się o to, czy zdaniem adresatów pytania ta perykopa mówi wyłącznie o pokorze Chrystusa? Czy raczej masz na myśli to, czy moim zdaniem najczęściej dostrzega się tylko ten jeden aspekt?
Bo nie jestem pewien, czy poprawnie rozumiem to pytanie...

Myślę o tej drugiej kwestii jak postrzegacie tę perykopę? Patrząc na wiele komentarzy dość często pojawia się sprawa służby.

Przecież właśnie na tym miał polegać ten czyn Jezusa - chciał dać przykład swoim uczniom:

Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi,
to i wyście powinni sobie nawzajem umywać nogi.
Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem.
(J 13:14-15)

A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem waszym,
na wzór Syna Człowieczego, który nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać swoje życie na okup za wielu.
(Mt 20:27-28)

Uważam że rozszerzenie zakresu badań pracy o wersy 13.21-35 daje możliwośc ukazania dobitnie celu jakiemu służył gest umycia nóg apostołom . Dla mnie podsumowaniem wersów 13.1-35 jest wers 34 : "Przykazanie nowe daję wam , aby miłowaliście jedni drugich jako umiłowałem was , aby i wy miłowaliście jedni drugich ."

Odsyłam do kolejnych części mojej pracy, która umieszczana jest na portalu biblia.wiara.pl
Mówię tam o spójności i jednolitości tekstu J 13, 1-20.