ale mieli instynkt poczucia dobra/zła na tych najbardziej fundamentalnych płaszczyznach.

Zgoda, ale to już nie sa uniwersalne wartości tylko bardzo konkretne konkretnego systemu moralnego konkretnej religii. Mozna się spierac i miarkować ile uniwersalnych wartości jest w wartościach chrześcijańskich. Faktem jest, że one występują w dużej mierze i nie wymyśliła ich Twoja religia.

I być może takie rozumienie to jest wersja chrześcijańska, jednak sądzę, że większość ludzi z krajów rozwiniętych (nie jestem pewien jak jest w krajach trzeciego świata) nie uznaje tak rygorystycznej interpretacji, nie jest to więc wartość uniwersalna.

Nie uważam, by ta interpretacja była rygorystyczna...

Eee tam, zarówno hinduista, jak i muzułmanin, a także chrześcijanin czy ateista, a nawet animista rozumie co to jest kradzież czy zabójstwo, nie sądzisz? I w większości kultur, uniwersalne wartości to poszanowanie czyjegoś mienia, zdrowia i życia. W większości kultur wartością jest szacunek dla starszych. To są te podstawowe wartości uniwersalne. A reszta to dodatki lokalne.

Nie uważam, by ta interpretacja była rygorystyczna...

A jakoś w otoczeniu, w którym żyję prawie wszyscy (i niewierzący również) je uznają

Ja gdy nie pójdę do kościoła z powodu np. choroby to mam olbrzymie wyrzuty sumienia, albo gdy się na Mszę spóźnię to też mi z tym źle. Nie chcę nawet myśleć o tym, jakie bym miała wyrzuty przez złamanie szóstego przykazania. Koszmar byłby to dla mnie.

Przytocz bezpośredni cytat-dowód na wierzenie w istoty nadprzyrodzone u zwierząt. Dowody, a nie przekonania jakiejś pani.

Podstawą biologiczną emocji związanych z odczuwaniem sacrum charakteryzowana jest jako efekt pobudzenia dwóch ambiwalentnych popędów wzbudzających lęk i ciekawość. R. Otto określił je mianem tremendum et fascinosum w „Świętości”, gdzie czytamy: „Demoniczny lęk (…)nie jest to naturalny strach, ale szczególny lęk przed tym, co budzi grozę, wywołuje takie reakcje na ciele, które nigdy nie występują w takim stopniu przy naturalnym lęku i strachu. Fizjologicznym źródłem doświadczenia religijnego w tym ujęciu jest specyficzny strach („awe” Maretta). Skojarzenie strachu i agresji stało się podstawą rytualnych zachowań religijnych. Przykładem jest relacja Jane Goodall obserwującej stado szympansów w Tanzanii:
Po dojściu do granii szympansy zatrzymały się. W tym momencie rozszalała się burza. Lało jak z cebra, a po nagłym uderzeniu pioruna – gdzieś tuż nad moją głową – zerwałam się na równe nogi (…) Wtedy usłyszałam crescendo posapywań i pohukiwań, które docierały do mnie mimo szumu ulewy. Po chwili samiec popędził w dół zbocza w kierunku drzew, które niedawno opuścił (…) Prawie natychmiast dwa inne samce rzuciły się za nim. Jeden z nich oderwał gałąź z jakiegoś drzewa i biegnąc potrząsał nią w powietrzu, a potem rzucił ja gdzieś za siebie. Drugi samiec, gdy tylko przestał biec, stanął wyprostowany i rytmicznie, w przód i w tył, trząsł gałęźmi drzewa, a potem chwycił potężny konar leżący nieopodal i odciągnął go w dół stoku. Czwarty samiec, który również popędził za nimi i prawie nie wytracając szybkości wskoczył na drzewo, oderwał wielką gałąź, zeskoczył z nią na ziemię i odbiegł dalej w dół zbocza. Na koniec dwa samce nawołując się pobiegły w dół, a ten, który rozpoczął całe przedstawienie zszedł z drzewa i ponownie zaczął wspinać się po zboczu. Reszta, która również siedziała na drzewach, gdzieś na samym dnie doliny, podążyła za nim. Później, gdy dotarły do grani, z tą sama energią kolejno zaczęły zbiegać w dól (…) W czasie gdy samce zbiegały w dół i podchodziły z powrotem, deszcz bez przerwy się wzmagał, zygzaki błyskawic rozświetlały ołowiane niebo, a huk piorunów zdawał się wstrząsać nawet górami.
J. Goodall obserwowała ten „deszczowy taniec” wielokrotnie, zawsze na początku pory deszczowej. Baudler twierdzi, że są to zachowania protoreligijne, gdyż małpy w ten prymitywny jeszcze sposób uprawiają kult religijny. Według Burkerta religia mogła wyprzedzić nawet pojawienie się mowy gramatycznej, gdyż opiera się na działaniach rytualnych, które stanowią przedwerbalne akty komunikacji. Akty, które wczesny Homo mógł odziedziczyć po swoich przodkach. W efekcie ani komunikacja, ani symbol, ani rytuał nie są czymś wyłącznie ludzkim, ich korzenie sięgają daleko w głąb ewolucji gatunkowej.