Cytuj:
1. Dowód z faktu istnienia świata. Dowód za istnieniem Boga, jaki rozum wyprowadza z istnienia świata, zwie się dowodem kosmologicznym.
Wszystko, co wokół nas istnieje, nie powstało samo z siebie; każde jestestwo zawdzięcza swój byt drugiemu, a cały wszechświat przedstawia długi szereg skutków, z których każdy zależy od poprzedniego, jako swej przyczyny. Jeśli każda rzecz na świecie musi mieć swoją przyczynę, to tym bardziej niezliczona ilość jestestw, z jakich się wszechświat składa. W końcu musimy dojść do takiej przyczyny, która swego bytu nie zawdzięcza innej przyczynie, ale sama jest z siebie, ł tę ostatnią przyczynę nazywamy Bogiem.
Ten tekst jest sprzeczny, gdyż stwierdza, że wszystko musi mieć swoją przyczynę, jednocześnie stwierdzając, że Bóg nie musi.
Cytuj:
Powstają teraz pytania: Skąd pochodzi pierwotna materia w postaci mgławicy? Kto nadal jej ruch? Kto ożywił pierwszą protoplazmę? Skąd powstały rośliny, zwierzęta, człowiek? Rozum odpowiada na te pytania twierdzeniem, iż musi istnieć Przyczyna rozumna - Bóg, który to wszystko do bytu powołał, nadał każdej rzeczy cel i kierunek, i wzajemnie wszystko zharmonizował.
Wyjątkowo bezrozumny ten rozum. Prawo ewolucji mówi, że z układów prostych powstają złożone, a nie - odwrotnie.
Cytuj:
Trudno jest sobie wyobrazić sam fakt stwarzania. Rozum ludzki jednak całkiem jasno pojmuje, przyjąwszy istnienie wszechmocnej Istoty Bożej - możliwość powołania do bytu z nicości tych rzeczy, które stworzonymi nazywamy.
Wszechmoc! Bóg miałby robić materię z próżni, a nie mógłby się zabić.
Cytuj:
Istnieje potrójna możliwość: albo przyjmuje się wieczność materii, wieczność świata, albo wreszcie stworzenie świata dzięki pomocy Bożej z niczego, productio ex nihilo sui et subiecti, czyli uczynienie, powołanie do bytu bez użycia poprzednio istniejącej materii, uczynienie z niczego, a to nie w tym sensie, jakoby nie było tworzywa, z którego Bóg stworzył świat, lecz w sensie braku jakiejkolwiek materii, uczynił z niczego istniejącą - twórcza to czynność Boża.
Czyli próznia była tworzywem, z której Bóg stworzył materię?
Cytuj:
Materia jest rozciągła w przestrzeni i podległa najrozmaitszym zmianom - co jest cechą ujemną. Następnie materia sama przez się jest bezwładna, tj. obojętna na ruch i spoczynek, a więc niezdolna do wprawienia się w ruch.
Bzdura. Materia wprawia się w ruch poprzez sprzężanie się.
Cytuj:
Materia musiała zostać poruszona przez inną siłę zewnętrzną i to niematerialną. A tak musiała istnieć jakaś istota niematerialna, która materię pierwszą w ruch uprawiła i w ten sposób dała początek wszelkim zmianom i zjawiskom na świecie.
Jak wiadomo, tylko materia może oddziaływać na materię.
Cytuj:
Powstanie ruchu świadczy o istnieniu jego przyczyny. Tą przyczyną jest Wszechmocny Stwórca, który nie tylko stworzył materię, ale nadto nadał jej olbrzymią siłę mechaniczny
Powstanie ruchu świadczy o oddziaływaniach międzycząsteczkowych, które wyniakją z właściwości cząsteczek. Materia to nie wózek, by ją popychać.
Cytuj:
Życie powstaje tylko z życia. Z biologii wiemy, że z materii nieżyjącej nie może powstać nigdy coś żyjącego, nawet najmniejsza roślinka.
Z syntezy pierwiastków - azotu, tlenu, węgla oraz wodoru - powstają aminokwasy, które są budulcem organizmów żywych.
Cytuj:
Teoria ta zamykając się w sferze rzeczywistości zjawiskowych nie wyklucza tego, iż Bóg jest pośrednim sprawcą życia, roślin i zwierząt, o ile udzielił materii nieożywionej zdolności do wydania tego życia - i dlatego nie godzi w dogmat o stworzeniu przez Boga tego życia.
Więc Bóg nie stworzył organizmów żywych w ciągu sześciodniowego aktu twórczego? Jestem rozczarowany.
Cytuj:
Dowód celowy.
1. Porządek wskazuje na działalność istoty rozumnej. Badając skomplikowany mechanizm jakiejś maszyny lub instrumentu widzimy, że każda cząstka, każde kółeczko są szczegółowo obmyślone i odpowiednio dostosowane do celu i działania danego przyrządu, a stąd wyprowadzamy wniosek, że twórcą tego mechanizmu musiała być istota rozumna, która wszystko zharmonizowała w jedną całość i dostosowała odpowiednie środki do jednego, z góry zamierzonego celu.
Podobnie badając mechanizm świata, dostrzegamy w nim piękny i stały porządek, według którego wszystkie zjawiska odbywają się mocą praw oznaczonych z góry - widzimy na każdym kroku zdumiewającą celowość, czyli dostosowanie środków do zamierzonego celu. Musimy tedy dojść do wniosku, że twórcą tego niesłychanie rozumnego planu musiała być istota nieskończenie mądra i dobra, którą nazywamy Stwórcą wszechrzeczy - Bogiem.
Z niezmiernie bogatego materiału, jakiego nam w tej kwestii dostarczają nauki przyrodnicze, rozpatrzmy tylko niektóre szczegóły, a przekonamy się o przedziwnie celowym porządku, jaki panuje we wszechświecie.
Istnienie praw, sformułowanych przez ludzi, zajmujących się naukami przyrodniczymi, nie implikuje istnienia Boga. zostało tu zastosowane typowe antropocentryczne ujęcie rzeczywistości - tendencję do dostrzegania w doświadczeniach sensownej całości. To jest tak jak z obrazami barokowych malarzy, którzy malowali owoce, ustawione tak, aby mogły przypominać ludzkie twarze - zamiast tego, co istotnie zosało namalowane [owoce], widzimy jakiś podtekst [ludzka twarz]. Tu akurat to jest uzasadnione, bo to był zamysł autora obrazu, jednak tworzenie analogii między takimi obrazami a światem jest chybione i jest objawem antropocentryzmu.
Cytuj:
2. Porządek w świecie nieorganicznym.
Ciała niebieskie. Przenosząc się wzrokiem i myślą ku przestworzom niebieskim, musimy podziwiać niezliczoną ilość gwiazd. Na samej drodze mlecznej naliczono ich przeszło 18 milionów. Te ciała biegną ustawicznie z niesłychaną szybkością (w 1 sekundzie 40 000 mil), odbywając ruch wokoło większych jeszcze planet, te zaś znów około słońc centralnych. W ruchach tych panuje tak zadziwiająca prawidłowość i dokładność, że astronomowie na setki lat naprzód wiedzą o każdym ruchu, o każdym zaćmieniu słońca lub księżyca i mogą określić miejsce i rozmiary każdej planety. Ich oddalenie przewyższa wszelkie ludzkie obliczenia. Światło od niektórych mgławic, aby dojść do nas, potrzebuje 90 milionów lat. Ich rozmiary w podziw wprowadzają umysł ludzki. Ciężar słońca wynosi 1 kwintylion 879 kwadrylionów kilogramów. Pomimo że ciała niebieskie na mocy ogólnej grawitacji ciążą ku sobie, utrzymują się one swobodnie w przestrzeni i są zabezpieczone przed katastrofą zderzenia. Wszystkie tworzą jakby jeden mechanizm olbrzymiego zegara, w którym tyle kółek, ile ciał niebieskich. Ten zegar wskazuje mieszkańcom ziemi dni i godziny oraz pory roku. Nie spóźnia się on ani śpieszy; nie trzeba go regulować ani nakręcać.
Słońce jest niezbędne dla życia. Bez niego nie mielibyśmy ani wystarczającego światła, ani ciepła, skutkiem czego musiałoby zamrzeć wszelkie życie na ziemi. Księżyc ma wpływ na naszą ziemię, bo powoduje przypływy i odpływy morza, od których zawisło życie milionów istot żyjących w morzu.
Kolejny objaw antropocentryzmu. To, że ciała niebieskie zachowują się tak, a nie inaczej, jest zdeterminowane właściwościami cząsteczek, to nie jest żaden "zegar", tylko wszechświat, w którym istnieją pewne prawidłowości, wg których ludzie skonstruowali swoje kalendarze, zegary. Przy okazji - ktoś zauważył, że nasze pojmowanie czasu wynika z ruchu i że czas jest tylko opisem ruchu?
Cytuj:
Ziemia. Opisuje ona wokoło słońca drogę zbliżoną do koła, w przeciwieństwie do innych ciał niebieskich, zakreślających wydłużone elipsy i hiperbole.
Ta "droga zbliżona do koła" to jest elipsa.
Cytuj:
W ten sposób odległość jej od źródła światła nie zmienia się zanadto w ciągu roku. Pochylenie zaś osi ziemskiej o 23,5 stopni do poziomu jej drogi naokoło słońca pociąga za sobą tak dobroczynną dla nas zmianę pór roku.
A może ja bym chciał, aby była wieczna wiosna i mierzi mnie ciągła zmiana pór roku? Pory roku nie są darem dla gatunku ludzkiego. Mają okresloną przyczynę i nie jest nią istnienie na Ziemi ludzi.
Cytuj:
Bieg i nachylenie ziemi w różnych porach roku sprawiają, że na wiosnę rośliny otrzymują więcej chemicznych a mniej ogrzewających promieni.
Doprawdy, nie rozumiem, czym się róznią promienie ogrzewające od "odżywczych".
Cytuj:
W porze letniej działają wszystkie promienie równomiernie, ku jesieni zaś słabną promienie świetlne i chemiczne, a głównie działają ogrzewające, które powodują i przyspieszają dojrzewanie plonów.
Skąd się wziął ten podział promieni slonecznych?
Cytuj:
Ziemia obfituje w te składniki, które są pokarmem dla świata roślinnego, a więc: w krzemionkę, wapno, potas, sód, magnez, fosfor, żelazo. Bez nich rośliny nie mogłyby powstać ani się rozwinąć. Dlatego sławny chemik Liebig pisze: "Nie ma w całej chemii objawu, który by tak dalece mądrość ludzką mógł w osłupienie wprawić, jak skład ziemi ornej ze względu na roślinność".
To nie ziemia orna powstała dla roślin, tylko rośliny dzięki ziemi.
Cytuj:
Powierzchnia ziemi jest w 3/4 oblana wodą i dzięki tej dysproporcji między oceanami a stałym lądem nie stała się pustynią. Ziemia bowiem potrzebuje wielkiej obfitości wody, aby mogła przez parowanie wytwarzać chmury i deszcze, bez których powstanie i rozwój życia pomyśleć się nie da. Woda bowiem jest niezbędna i najbardziej potrzebna dla utrzymania życia na ziemi. Poi wszystkie istoty żyjące i karmi je, podając substancje w stanie rozpuszczonym. W stanie lotnym przenika i ożywia rośliny - łagodzi i równoważy klimaty itp. Woda wyróżnia się tym spośród innych płynów, że jej największa gęstość jest nie przy temperaturze marznięcia, ale przy 4 stopniach ciepła. Dzięki tej szczególnej właściwości oziębiona do zera staje się lżejszą i nie idzie na dno, ale do góry, gdzie ścina się w lód, co zabezpiecza dostateczną ilość ciepła organizmom żyjącym w wodzie.
I to jest dowód na isnienie Boga? Zaznaczam - woda nie istnieje po to, aby poić istoty żywe. Woda jest wykorzystywana przez istoty żywe, co nie implikuje tego, że woda powstała w tym celu.
Cytuj:
Powietrze okalające ziemię składa się z tlenu, azotu i małej domieszki dwutlenku węgla, a więc z takich gazów i w takim stosunku, jaki najbardziej odpowiada warunkom życia. Posiadają one tę właściwość, że są względem siebie obojętne i nie łączą się wprost chemicznie. Inaczej byłyby trucizną, zabijającą wszelkie życie. Przeciwnie, nie pomieszane są potrzebne i niezbędne istotom żyjącym. Ludzie i zwierzęta zabierają z powietrza tlen (O), a wydzielają szkodliwy dla organizmu dwutlenek węgla (CO2). Przeciwnie rośliny, pochłaniające CO2 a wydzielające O, oczyszczają zatrute powietrze. To dostosowanie jednych stworzeń do drugich świadczy o rozumnym planie w urządzeniu świata, czyli o celowym porządku.
Nie, to nie świadczy o rozumnym planie, tylko tłumaczy fakt rozwinięcia się życia własnie na Ziemi. Znowu antropocentryzm.
Cytuj:
Anatomia ciała ludzkiego. Jeszcze bardziej zdumiewający porządek i celowość spostrzegamy w świecie organicznym. Każda komórka, powiada prof. O. Hertwig, jest arcydziełem natury. A cóż dopiero mówić o całym organizmie, o poszczególnych narządach! Każdy z nich jest skomplikowanym instrumentem.
Jaka celowość? Ukształtowanie się podczas milionów lat ewolucji organizmów żywych na Ziemi.
Cytuj:
Mózg ludzki stanowi jakby zarząd całego organizmu ludzkiego, a rdzeń pacierzowy z licznymi nerwami jest jakby silnym kablem sieci telegraficznej, przesyłającej rozkazy do poszczególnych narządów ciała. Oko stanowi jakby aparat fotograficzny, dający na jednej kliszy niezliczoną moc odbić niezrównanych w piękności i barwie. Mógł tedy wielki Newton powiedzieć, że "Ten, który pierwsze oko zbudował, musiał znać najdokładniej wszelkie prawa optyki". Ucho jest to rodzaj maleńkiej mikroskopijnej harfy, posiadającej około 6 tysięcy włókien, czyli strun, ułożonych obok siebie podług wielkości. I na niej odtwarza się natężenie, wysokość, harmonia i wydźwięk wszelkich możliwych tonów. Serce tworzy jakby podwójną ssąco-tłoczącą pompę, roznoszącą po arteriach życiodajną ciecz w postaci krwi. System trawienia jest przyrządem ogrzewania ciała. Zęby tworzą tartak, krtań - jakby organy z wielką rozmaitością tonów i dźwięków. Czy można coś piękniejszego i mądrzejszego pomyśleć?
I dobry Bóg pomyślał również o stworzeniu odbytnicy dla człowieka, aby ten mógł wydalać nieczysty kał - świadectwo istnienia Szatana!
Czy nie widzicie absurdalności w cytowanym tekście i antropocentrycznej interpretacji, widocznej w porównaniach?
Cytuj:
Słynny Linneusz obliczył nawet, że wół zjada 276 gatunków traw, a nie rusza 218, owca 387 gatunków, a omija 151 itp. Krogulec, żywiący się wężami jadowitymi, jeśli zostanie ukąszony przez swoją ofiarę, biegnie natychmiast szukać rośliny, zwanej "vejuco" i zjada kilka jej liści. Spostrzegli to ludzie i przekonali się, że właśnie ta roślina jest jedynym lekarstwem dla ukąszonych przez węże.
Tym zwierzętom, na drodze procesu ewolucji, "zapisało się" w genach, co jest dla nich szkodliwe, a co pomocne. Wszysto dlatego, aby przetrwać.
Cytuj:
Mieszkania wielu zwierząt, np. termitów i bobrów, lub gniazda ptaków są architektonicznymi dziełami sztuki.
Dowodem na istnienie Boga jest to, że konstrukcje tworzone przez inne zwierzęta zapewniają mu przyjemne stany emocjonalne?
Cytuj:
I tak zwijacz (chrząszcz) wycina sobie dla swych jajeczek i gąsienicy lejek z listka, rozwiązuje w tej pracy nie tak łatwy problemat wyższej matematyki (rozwinięta z rozwijającej). Gąsienica jelonka (owad), zamieniając się w poczwarkę, zagrzebuje się do jamy o podwójnej długości swego ciała, jakby w tajemniczym przeczuciu przyszłego wzrostu jelonka.
Jestem pod wrażeniem idiotyzmu tego tekstu. Człowiek, który go pisał, z pewnością nie zasięgnął rady żadnego biologa w celu zweryfikowania własnych interpretacj izachowań owadów.
Cytuj:
Mysz polna wygryza z nagromadzonych ziarnek zarodki, jakby rozumiała, że ziarnka mogą kiełkować.
Poprzez metodę prób i błędów, to "zapisało się" w jej genotypie.
Cytuj:
Pająk morski pokrywa się kępkami trawy, aby się ukryć, żaboryb ukrywa się w piasku aż po oczy i na jednej płetwie kołysze ustawicznie kawałek mięsa, póki rybka próbująca go pochwycić nie stanie się w paszczy żaboryba ofiarą tego formalnego polowania.
Te zwierzeta wykształciły takie zachowania, bo to służy ich przetrwaniu. Na tym polega dobór naturalny. Przetrwają najlepiej przystosowani.
Cytuj:
Czy dla wyjaśnienia tych zadziwiających zjawisk instynktu należy przypuścić inteligencję u zwierząt? Bynajmniej. W zmienionych bowiem warunkach istnienia, zwierzę zachowuje się głupio i bezradnie. Kura rozpoznająca błyskawicznie drapieżnego ptaka, nie potrafi odróżnić prawdziwego jajka od zrobionego z gipsu. Pająk tak cudnie splatający sobie pajęczynę, nie potrafi jej naprawić, gdy mu ją ktoś po skończeniu roboty popsuje. Wyjaśnić te zjawiska można jedynie, przyjmując istnienie Stwórcy, który każdemu stworzeniu dał instynkt, ściśle przystosowany do odpowiednich warunków życia.
Totalny idiotyzm. Takie nawyki są "zapisane" w genotypie tych zwierząt, są one przystosowane do warunków, w jakich żyły poprzednie pokolenia, podlegające mutacjom [przez warunki środowiskowe], dochodząc aż do aktualnej formy.
Cytuj:
Czytając w przecudnej księdze przyrody przyznajemy, że wszędzie istnieje w świecie harmonia, porządek i celowość.
A ja widzę tylko okreslone oddziaływania, zależne od właściwości.
Cytuj:
Cel jest to coś, co oznacza rzecz, która jeszcze nie jest, która dopiero przez stosownie dobrane środki może być osiągnięta. Takiego doboru środków do zamierzonego celu może dokonać tylko istota, przed którą teraźniejszość i przyszłość są równie otwarte.
Taki dobór środków dokonał się poprzez miliony lat oddziaływań.
Cytuj:
Nadto taki dobór i zastosowanie środków jest niemożliwe bez woli, która wszystkie czynniki rozwoju w świecie obejmuje, opanowuje i podporządkowuje swym celom.
Nic nie ma obiektywnie celu, zatem to stwierdzenie jest bezsensowne. Wszechświat rozszerza się bezcelowo, gatunki ewoluują bezcelowo, itd. To, co się dzieje, jest zdeterminowane właściwościami materii, nie czyjąkolwiek wolą.
Cytuj:
Dlatego rozum zmusza nas do przyjęcia istnienia Najwyższej Istoty, nieskończenie mądrej, która cały świat urządziła podług powziętego z góry planu.
Ponowny akt bezrozumnego rozumu i antropocentryczna interpretacja.
Cytuj:
Żywo odczuwał porządek i celowość we wszechświecie Dawid, który wielbiąc jej Twórcę, tak śpiewał: "Jak liczne są dzieła Twoje, Panie! Ty wszystko mądrze uczyniłeś" (Ps. 103, 24). "Aleś Ty wszystko urządził według miary i liczby, i wagi" (Mądr. 11, 21).
Jak to stwierdził Wolter, nos jest wprost stworzony do podtrzymywania okularów...
Cytuj:
1. Sumienie głosi prawo moralne. Każdy człowiek posiada sumienie, które mu mówi, że między złem a dobrem istnieje różnica, która się nigdy zmienić nie da, że obowiązkiem każdego jest dobro pełnić, a zła unikać - że spełnienie tego obowiązku pociąga za sobą nagrodę, a jego przekroczenie karę i to nawet wtedy, gdy ten czyn pozostał wobec łudzi zupełnie nieznany. Innymi słowy, sumienie głosi nam nieustannie, że istnieje powszechne i niezmienne prawo moralności.
Sumienie to inaczej motyw aprobaty społecznej, inaczej superego. Polega na podejmowaniu się zadań, które mogą docelowo pomóc zyskać lub podtrzymać poczucie bycia aprobowanym.
Cytuj:
2. Powszechność sumienia. Ten głos wewnętrzny odzywa się w sercu każdego człowieka i to zaraz po przyjściu do rozumu.
Nieprawda, u niektórych psychopatów nie występuje zjawisko sumienia.
Cytuj:
W miarę rozwoju rozumu głos sumienia staje się jaśniejszy i pewniejszy, a wraz z uszlachetnieniem serca nabiera coraz więcej siły i staje się bardziej stanowczy. Pismo Św. stwierdza: "Poganie, którzy Zakonu nie mają, okazują dzieło Zakonu napisane na sercach swoich, gdy im sumienie ich świadectwo daje" (Rzym. 2, 14-15).
Psychopaci mają niekiedy b. rozwinięte rozumy, a zupełny zanik sumienia. Dzieci wychowane przez zwierzeta również nie mają sumienia.
Cytuj:
3. Przymioty sumienia. Sumienie przemawia do nas, jakoby prawodawca, który nad nami stoi - rozkazuje, ostrzega, grozi i karze. Chcemy czy nie chcemy, musimy go wysłuchać.
Nieprawdą jest, że zawsze ludzie się kierują motywem aprobaty społecznej. Można przewartościowywać wartości wpojone w procesie wychowania jednostki i wpajać inne [sumienie jest właśnie zbiorem zasad, wpojonych w procesie wychowania, socjalizacji].
Cytuj:
Jeśli zaś ten głos umyślnie w sercu przytłumiamy lub nim gardzimy, on na czas jakiś umilknie, by później tym głośniej się odezwać; do zupełnego jednak milczenia nigdy przywieść się nie da.
Jednak jest mozliwe zredukowanie tego "głosu" do nikłego "szeptu". Motyw aprobaty społecznej można wyeliminować przez działanie metodą "małych kroczków" i, co za tym idzie, regułę konsekwencji.
Cytuj:
Sumienie więc jest powszechne, bo występuje u wszystkich ludzi - jest niezmienne, gdyż ustawicznie upomina i niezmienne prawo moralności na człowieka nakłada - jest niezależne od naszych chęci i upodobań.
Same fałsze.
.
Cytuj:
Pochodzenie sumienia. Skąd pochodzi ten głos sumienia? Żadna przyrodzona siła nie może być źródłem, przyczyną lub podstawą sumienia.
Fałszywe założenie a priori. Przyczyną sumienia jest proces wychowania, socjalizacji.
Cytuj:
Gdyby różnicę między dobrem a złem ustanowili ludzie, mogliby ją również odwołać lub zawiesić, bo kto wydaje prawo, może je znieść.
Dobro i zło to nazwy puste, rozmaicie rozumiane przez róznych ludzi.
Cytuj:
Choćby czyn niemoralny przyniósł nam jakąś korzyść, mimo to pozostanie zawsze złym i nie wolno się go dopuścić pod żadnym pozorem. Gdyby ludzie np. uchwalili, że wolno jest kraść lub kłamać, to podobna uchwała nie uwolniłaby człowieka od winy, bo nikt z rzeczy zlej nie może uczynić rzeczy godziwej.
Nie uchwalą, bo to by nie było dla nich korzystne. Poza tym - zbyt wielu jest na świecie zsocjalizowanych konformistów o moralności niewolniczej, aby coś takiego było możliwe do uchwalenia.
Cytuj:
Zakaz więc czynienia złego nie może być przez żadną powagę ziemską uchylony. Jest to oczywistym dowodem, że prawa moralne zostały ustanowione nie przez ludzi, lecz przez jakąś powagę nadziemską, która panuje nad wszystkimi ludźmi.
Ta powaga zwie się procesem doboru naturalnego.
Cytuj:
A zatem istnienie niezależnych od woli ludzkiej praw moralności oraz obowiązek ich wykonania wskazują, że istnieje niewidzialny Prawodawca, który te prawa ustanowił, a sumienie ludzkie uczynił ich głosicielem. Tym prawodawcą jest Bóg-Stwórca natury ludzkiej.
Przeniesiono tym twierdzeniem przyczyny działania procesu doboru naturalnego na wolę fikcyjnego prawodawcy w antropocentrycznym ujęciu.
Cytuj:
Sumienie nie jest wynikiem wychowania lub dziedzicznym przesądem.
Fałsz.
Cytuj:
Przesądów można się pozbyć; zresztą one same znikają, w miarę jak rozwija się umysł i uszlachetnia serce.
Pomijając już te wynikające z myślenia życzeniowego nieprecyzyjne określenia - w miarę podejmowania okreslonych czynności znika i sumienie.
Cytuj:
Jak nigdy człowiek nie zmieni sądu o tym, że 2 razy 2 jest 4, podobnie nie pozbędzie się sądu wewnętrznego, że np. wdzięczność jest czymś dobrym. A więc nakazy sumienia nie mogą być przesądami.
Fałszywa analogia. Wiadomo, że wdzięczność jest wynikiem działania zasady wzajemoności. [patrz: "wywieranie wpływu na ludzi", R. Cialdini]
Cytuj:
Nawet poganie uważali sumienie za głos Boży, czego liczne dowody spotykamy w mitologii i poezji greckiej oraz w dziełach największych myślicieli starożytnych.
Czyżby zapożyczenie? Jesli nawet nie, to to tylko udowadnia skłonność ludzi do tworzenia podobnych wymysłów.
Cytuj:
,,Było to przekonaniem wszystkich prawdziwie rozumnych mężów, że prawo moralności nie jest czymś wymyślonym przez ludzi, lecz prawem wieczystym, które przez swoje rozkazy i zakazy panuje nad całym światem, a najwyższą podstawą tego prawa jest Bóg" (De leg. II. 4,
.
Proszę zwrócić uwagę na to, że nakazy moralne zmieniały się w zalezności od epoki.
Został jeszcze dowód historyczny, który skrytykuję pózniej.
